خواص موسیر برای سلامتی

موسیر از نظر خواص خوراکی به گیاه سیر شباهت دارد. در ایران از موسیر به‌عنوان چاشنی در خوراکی‌ها استفاده می‌شود، به‌طور مثال در تهیه ترشی و یا معطر کردن دوغ و ماست استفاده می‌شود.

گیاه موسیر سرشار از  آنتی‌اکسیدان‌ها، فلاونوئیدها(کورستین، ویتامین A، ویتامین C) و مواد معدنی(گوگرد، پتاسیم و منگنز) است. موسیر کوهی در ایران در مناطق کنگاور، آشتیان، کوهرنگ، سپیدان، بروجرد، خمین، یاسوج، نهاوند، خوانسار، هرسین و اراک یافت می‌شود.

موسیر چیست؟

سیر کوهی همان موسیر است که در مقایسه با سیر تازه پلویی یا باغی، بوی کمتر و فواید بیشتری دارد. سیر مناطق کویری با آب‌وهوای گرم و خشک یا نیمه‌خشک همچون همدان یا تهران، بوی بیشتر و تند و تیزتری دارد اما سیر نواحی شمال کشور که رطوبت هوا در آنجا بیشتر است تندی کمتری دارد.

لازم است بدانید هر چه سیر بودارتر باشد پرخاصیت‌تر است؛ اما برای اینکه از منافع و خواص سیر بهره‌مند شوید و بوی آن کمتر شما و دیگران را آزار دهد، از موسیر استفاده کنید. موسیر کلیه خواص سیر را در میزان بیشتر داراست.

تفاوت موسیر و سیر در چیست؟

ازنظر طب سنتی، موسیر نوع کوهی، سیر است و در خواص دارویی نیز به سیر شباهت دارد و می‌توان تمامی خواص سیر را برای موسیر هم تعریف کرد. بااین‌وجود، موسیر و سیر برخلاف آنچه تصور می‌شود دو گیاه متفاوت از هم هستند.  موسیر دارای طعمی شبیه سیر و تلخی کمتری نسبت به سیر است.

تفاوت ظاهری این دو گیاه به این شکل است که سیر به‌صورت چند حبه سیر کوچک که داخل یک کیسه هستند تشکیل‌شده است، اما موسیر به شکل یک پیاز می‌باشد.

سیر و موسیر هر دو خاصیت ضد سرطانی( به دلیل وجود گوگرد در آن‌ها) دارند. موسیر مانند سیر و پیاز خاصیت آنتی‌اکسیدانی، رقیق‌کننده  خون و خواص آنتی باکتریالی دارد اما مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در آن‌ها باهم متفاوت است یکی از ویژگی‌های بارز موسیر بو ندادن دهان بعد از مصرف آن است.

خواص درمانی موسیر در طب سنتی

- خواص موسیر برای سرماخوردگی و آلرژی: موسیر حاوی ترکیبات گوگردی فراوان است که دارای خواص ضد باکتری هستند و مانند آنتی بیوتیک طبیعی برای درمان سرماخوردگی، آنفلونزا، تب و برونشیت عمل می‌کنند. گل موسیر یک آنتی هیستامین طبیعی برای درمان حساسیت است.

- خواص موسیر برای لاغری و کاهش وزن: مصرف موسیر می‌تواند ذخیره‌ی چربی در بدن را کاهش دهد و باعث لاغری و کاهش وزن افراد شود. مصرف موسیر به دلیل کاهش ذخیره‌ی چربی در بدن سبب لاغری و کاهش وزن افراد می‌شود.

- خواص موسیر برای جنین و زنان باردار: موسیر حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای رشد طبیعی جنین و سلامت زنان باردار می‌باشد. ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در موسیر سبب سلامت زنان باردار و رشد طبیعی جنین می‌شود همچنین فولات موجود در موسیر از نقایص سیستم عصبی جنین جلوگیری می‌کند.

- خواص موسیر برای نوزادان و کودکان: ویتامین‌های C و A و فسفر و منیزیم موجود در موسیر برای سلامت استخوان و بهبود رشد نوزادان و کودکان مفید و ضروری است.

- خواص موسیر برای معده و دستگاه گوارش: موسیر سبب تحریک آنزیم‌های گوارشی، بهبود هضم غذا، درمان زخم معده و سلامت دستگاه گوارش می‌شود و فیبر موجود در آن حرکات روده بهبود می‌بخشد و یبوست را درمان می‌کند.

خواص موسیر برای دیابت و قند خون: موسیر تولید انسولین در بدن را افزایش می‌دهد و به همین علت سبب کاهش قند خون در افراد دیابتی می‌شود. فیبر بالای موجود در موسیر برای قند خون را تنظیم می‌کند.

خواص موسیر برای کلسترول و فشار خون: ترکیبات فلاونوئیدی موجود در موسیر، چربی و کلسترول خون را کاهش می‌دهند آنتی اکسیدان های مانند آلیسین و کورستین موجود در موسیر فشار خون بالا را کاهش می‌دهند.

خواص موسیر در پیشگیری از سرطان: ترکیبات گوگردی و اتیل استات موجود در موسیر رشد سلول‌های سرطانی را کاهش می‌دهند. مصرف موسیر از انواع سرطان‌های سینه، معده و کولون پیشگیری می‌کند. آلیسین موجود در عصاره کلروفرمی موسیر ایرانی قادر است از رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی جلوگیری کند.

- خواص موسیر برای کبد: موسیر ترکیبات گوگردی فراوان دارد که سبب بهبود جریان خون و سم‌زدایی و پاک‌سازی بدن و کبد می‌شود.

از دیگر خواص موسیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ادرارآور
- قاعده آور
- رفع فراموشی
- درمان نقرس
- درمان سیاتیک
- درمان تنگی نفس
- تقویت قوای جنسی
- ترمیم کننده زخم ها
- کاهش سردردهای میگرنی
- پیشگیری از تصلب شرایین

خواص موسیر در زیبایی و جوان‌سازی پوست و مو

- جوان‌سازی پوست صورت: موسیر خشک شده را در آب ریخته و اجازه دهید تا خوب خیس بخورد و عصاره آن خارج شود سپس هر روز صبح با عصاره آب موسیر صورتتان را بشویید. گوگرد موجود در موسیر باعث شفافیت و جوان سازی پوست می‌شود.

- درمان نیش حشرات: برای درمان نیش حشرات گلبرگ‌های گل موسیر یا موسیر تازه را برش بزنید و روی این گزیدگی‌ها بمالید.

- درمان شوره سر: آب موسیر و عسل و آب یک لیموترش تازه را مخلوط‌کنید و روس سر و مویتان بریزید سپس اجازه دهید30 دقیقه بماند و بعد موهایتان را بشویید تا شوره سرتان از بین برود.

- درمان ریزش مو: مقداری موسیر خشک‌شده را در آب خیس دهید تا عصاره‌ی آن خارج شود سپس این عصاره را به موهای خود بمالید و اجازه دهید 15 دقیقه بماند و سپس با آب گرم و شامپو شستشو دهید. گوگرد موجود در موسیر فولیکول مو شمارا تقویت می‌کند و ریزش مویتان را جبران می‌کند.

طبع موسیر

طبع موسیر گرم و خشک است. موسیر حاوی مقادیر بالایی آنتی اکسیدان، فلاونوئیدهایی مانند کورستین، ویتامین A، ویتامین C و مواد معدنی مهم از جمله گوگرد، پتاسیم و منگنز می باشد. موسیر تازه و موسیر خشک شده را می‌توان برای تهیه انواع ترشیجات، ماست موسیر، سالاد و سس سالاد استفاده کرد. از پودر موسیر هم می‌توان به جای سیر برای تهیه انواع غذاها استفاده کرد.

برخی خواص موسیر مانند خاصیت آنتی اکسیدانی آن و رقیق‌تر کردن خون یا خواص آنتی باکتریالی آن شبیه سیر و حتی پیاز می‌باشد، البته که میزان مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در آن‌ها باهم اندکی متفاوت است ولی آنچه از موسیر باید بدانید این است که طعم خوشایند آن به‌خصوص همراه با لبنیات و بو ندادن دهان پس از خوردن آن همراه ماست، یکی از ویژگی‌های بارز آن است.

خواص درمانی  مصرف موسیر تازه در طب سنتی

خواص درمانی زیادی را در طب سنتی به موسیر نسبت می‌دهند. ازجمله تقویت قدرت جنسی، افزایش دفع ادرار، التیام‌دهنده و ترمیم‌کننده زخم‌ها و تسکین‌دهنده التهاب طحال و کبد. تأثیر مثبت آن بر دستگاه اعصاب مرکزی، کاهش سردردهای میگرنی، کمک به سیستم قلبی-‌عروقی، کمک به کاهش چربی‌های خون و پیشگیری از تصلب شرایین و تنظیم فشارخون هم  است.

گیاهی از خانواده سیر و بی شک هم خواص با آن است. ریشه‌ی موسیر پیاز مانند و برگ‌های آن  باریک با گل‌هایی بنفش رنگ است. از گل این گیاه به‌عنوان گل زینتی نیز استفاده می‌شود. استفاده از موسیر در افراد دیابتی برای کاهش قند خون آن‌ها مفید است.

افراد سرد مزاج برای تقویت قوای جنسی می‌‌توانند از موسیر کمک بگیرند. قابل ذکر است که تأثیر مثبت موسیر را بر دستگاه اعصاب کاهش سردردهای میگرنی نمی‌توان ندیده گرفت. موسیر نقش قابل توجهی در کاهش چربی خون و جلوگیری از تصلب شرایین دارد.

- کاهش فشارخون

- درمان بی‌خوابی

- رفع تصلب شرائین

- خواص شفاف کنندگی پوست

- قاعده آور، معرق و ضد سم

- تسکین درد مفاصل و نقرس

- عمل هضم غذا را آسان می کند

- ضد آلزایمر و بهبود عملکرد مغز

- خاصیت ضدانعقادی و رقیق کننده ی خون

- تقویت نیروی جنسی و افزایش تولید اسپرم مفید

- ادرار آور(سموم از طریق ادرار از بدن خارج می شود)

- تقویت سیستم قلبی ـ عروقی و کاهش چربی و قند خون

- افزایش بافت‌های استخوانی و پیشگیری از پوکی استخوان

- تسکین دردهای مفاصل، سیاتیک، نقرس، درد لگن خاصره

- رفع نفس تنگی،  فراموشی، فلج، رعشه و بیماری های عصبی

- مقوی، اشتها آور، ضد عفونی کننده دستگاه گوارش و بادشکن

- التیام‌دهنده، ترمیم‌کننده موثر زخم‌ها و تسکین‌دهنده التهاب کبد

- مصرف موسیر؛ موها دیرتر سفید شده و پیشگیری از ریزش مو

- پیشگیری از تیفوئید و شبه حصبه یا پاراتیفوئید و ورم روده کوچک

- کاهش سطح قند خون(از کاهش انسولین پیشگیری کرده و سوخت‌وساز گلوکز را افزایش می‌دهد.)

- پیشگیری از انواع سرطان(درمان سرطان کبد، درمان سرطان معده ؛از ورود هرگونه عفونت به معده پیشگیری می‌کند)

- به دلیل داشتن ویتامین‌های گروه B، تأثیر مثبتی بر دستگاه اعصاب مرکزی دارد و سردردهای میگرنی را کاهش می‌دهد.

عوارض مصرف موسیر

در صورت مصرف زیاد موسیر، حرارت و تشنگی بدن افزایش یافته و منجر به سردرد خواهد شد. ریفلاکس معده،سوزش سر دل، سندروم روده تحریک پذیر، واکنش‌های آلرژیک مانند آسم، بثورات پوستی و قرمزی و خارش چشم ها می‌شود.

خواص ماست موسیر

موسیر از خانواده سیر است و طبیعتاً مثل سیر، خواص درمانی قابل‌توجهی دارد. برای قضاوت در مورد ماست موسیر بهتر است به خواص آن‌ها به‌صورت جداگانه و البته به اختصار نگاه ‌کنیم. ماست تهیه شده از شیر کامل یا خامه گرفته هم ارزش غذایی قابل‌توجهی دارد و هم اثرات درمانی بسیار گسترده‌ای را برای مصرف‌کنندگان باقی می‌گذارد.

ماست دارای میکروارگانیسم‌های زنده‌ بسیار ارزشمند و خدمتگزار است که بیشترین آن‌ها را باسیلوس بلگاریکوس و در درجه بعدی استرپتوکوکوس ترموفیلوس تشکیل می‌دهند که در صورت مصرف ماست، این میکروارگانیسم‌ها به دفع مخمرهای رایج کمک می‌‌کند.

این دو میکروارگانیسم با تولید هیدروژن پراکسید یا آب‌اکسیژنه مانع از رشد استافیلوکوک اورئوس می‌شود. ضمناً افرادی که نسبت به لاکتوز یا قند شیر عدم تحمل دارند، بهتر است از ماست استفاده کنند. درباره موسیر هم باید بگویم که این سبزی به‌صورت ترشی یا به‌صورت ماست موسیر به مصرف می‌رسد که اغلب به‌عنوان یک چاشنی اشتها‌آور تلقی می‌شود.

طرز تهیه ماست موسیر

اصولاً ماست موسیر ملایم‌تر از سیر و ماست است، به همین دلیل بوی تند سیر که ناشی از فرآورده‌های گوگردی سیر مثل آلیسین است را نداشته و از این نظر می‌توان بدون ایجاد مزاحمت (بوی بدتنفسی) برای دیگران استفاده کرد، به شرط اینکه، از ماست‌های مانده و پرچرب و خامه‌ای،‌ ماست و موسیر تهیه نشده باشد.

مواد لازم:

- ماست کم چرب               ۱ فنجان
- پودر موسیر                    ۳/۴ قاشق چای خوری
- موسیر خشک                 نصف فنجان
- نمک                             ۱/۴ قاشق چایخوری
- فلفل سیاه                     ۱/۴ قاشق چایخوری

طرز تهیه ماست موسیر خانگی:
موسیرها را به مدت یک ساعت در ظرف آب جوش بریزید . بعد آن‌ها را خرد و یا رنده کنید. سپس در ظرفی ماست کم‌چرب را به همراه پودر موسیر، موسیر خرد شده، مقداری نمک و فلفل مخلوط کنید و خوب هم بزنید.

بعد مخلوط به‌دست‌آمده را برای چند ساعت در یخچال قرار دهید تا ماست مزه همه مواد را به خود بگیرد و طعم دار شود.

---