گرفتگی عضلات در دوران بارداری

گرفتگی ناگهانی عضلات در دوران بارداری باعث ایجا درد شدید در عضلات می شود و گرفتگی عضلات یکی از شرایطی است که اغلب زنان باردار به این مشکل دچار می شوند و باید آن را در اسرع وقت درمان کنند. اگر چه این وضعیت شایع است، ولی در شرایط شدید، می تواند پیامدهای شدید و جدی مانند سقط جنین را به همراه داشته باشد.

علت گرفتگی عضلات

زنان باردار معمولا در طول مراحل اولیه بارداری، گرفتگی عضلات را تجربه می کنند؛ گرفتگی می تواند نشانه ای از حاملگی شما باشد یعنی زمانی که تخمک شما در دیواره رحم جاگیری می کند.

گرفتگی عضلات از ماه دوم بارداری آغاز و تا هنگام زایمان ادامه دارد. گرفتگی عضلات در سه ماهه اول بارداری به دلیل تغییرات رحم به خاطر رشد جنین شروع می شود. در سه ماهه دوم رحم به بزرگترین حالت خود رسیده و باعث افزایش درد و گرفتگی می شود.

گرفتگی های شکم در سه ماهه سوم بارداری، علائم زایمان را نشان می دهد و شایع ترین گرفتگی در سه ماهه سوم بارداری، گرفتگی عضلات پا است که به خاطر افزایش وزن به وجود می آید.

انواع گرفتگی عضلات در بارداری

- گرفتگی عضلات و درد شکم؛ چنانچه احساس درد و گرفتگی در شکم دارید این درد به خاطر غذایی که می خورید است.

- گرفتگی عضلات و پشت درد؛  پشت درد یعنی جنین شما در حال رشد است پشت درد در نیمه دوم بارداری مشاهده می شود دو نوع پشت درد در بارداری وجود دارد که شامل:

- گرفتگی عضلات و درد قسمت پایین پشت؛  این درد معمولا در قسمت بالای کمربند، در مرکز حس می شود ؛ این درد با حالت های نامناسب مانند ایستادن یا نشستن نامناسب افزایش می یابد.

- گرفتگی عضلات و درد لگن؛ درد لگن 4 برابر بیشتر از درد قسمت پایین دیده می شود و در بخش پایین کمربند ایجاد می شود، این درد در هر دو طرف بدن حس می شود و تا باسن و پشت ران ها امتداد می یابد. این درد به دلیل تغییرات هورمونی، جدایی عضلات، افزایش وزن و تغییر حالت نشستن یا ایستادن اتفاق می افتد.

- گرفتگی عضلات و پا درد؛ درد در این بخش از بدن در دروان بارداری در سه ماهه دوم بارداری دیده می شود و با پیشروی بارداری بدتر می شود؛ پا درد به دلیل گرفتگی عضلات پا به دلیل افزایش وزن می باشد. همچنین پا درد به دلیل فشار رگ های خونی در پا، تغییرات هورمونی یا کمبود کلسیم و منیزیم اتفاق می افتد که حمام گرم پیش از خواب به کاهش درد ناشی از گرفتگی عضلات پا کمک می کند

عوامل شایع در گرفتگی عضلات

- کم آبی
- کمبود سدیم
- کمبود کلسیم
- کمبود پتاسیم
- افزایش وزن خیلی سریع
- انسداد و کشش عضلات

خطر گرفتگی عضلات ناشی از بارداری

زنان باردار اغلب در معرض گرفتگی هستند با این‌حال، زنان باردار مبتلا به بیماری‌های شدید صبحگاهی و افرادی که مبتلا به فیبروئیدها هستند، این وضعیت را بیشتر حس می‌کنند. البته از آنجا که گرفتگی یک بیماری شایع در دوران بارداری است، لازم نیست بیش‌ازحد در مورد آن نگران باشید. بااین‌حال، اگر وضعیت بد باشد، یعنی پ بیش از پنج مرتبه در ساعت گرفتگی داشته باشید حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از گرفتگی عضلات پا و کمر در دوران بارداری

برای پیشگیری از گرفتگی عضلات پا و کمر در دوران بارداری، بهتر است آرام‌آرام خود را آزاد کنید و پا را چند بار قبل از خواب به‌آرامی بکشید؛ علاوه بر این، پوشیدن جوراب‌های کم تراکم باکیفیت و اجتناب از ایستادن یا نشستن برای مدت زمان طولانی، ممکن است خطر گرفتگی را کاهش دهد.

انتخاب کفش مناسب به طور چشمگیری از گرفتگی عضلات پا جلوگیری می کند. بهتر است کفش و کفی مناسب و راحتی را انتخاب کنید که پاشنه، سینه و مچ پا را محکم نگه دارد.

اگر در ناحیه پا دچار گرفتگی عضلات شدید، تمرینات کششی را روی ماهیچه های ساق همان پای مبتلا انجام دهید. راه رفتن، پیاده روی و بالا بردن پاها از گرفتگی دوباره عضلات جلوگیری می کند.

منیزیوم و مکمل‌های کلسیم می‌توانند از شما حمایت کنند؛ مصرف آب مناسب (از 2-3 لیتر در روز)، اما در مقادیر کم نیز به شما در جلوگیری از گرفتگی عضلات پا کمک می‌کند، اجتناب از مصرف بیش از اندازه آب در یک زمان، زیرا آب زیاد می‌تواند باعث سوزش شود، که یکی دیگر از مشکلات معمول در دوران بارداری است.

آیا حرکات ورزشی برای جلوگیری از گرفتگی عضلات در بارداری مفید است؟

چند نکته مهم برای گرفتگی عضلات در بارداری اجتناب از ایستادن یا نشستن بیش‌ازحد طولانی در مورد درد ران و گرفتگی لگن در دوران بارداری مهم است.

زنان باردار می‌بایست فعالیت را با استراحت ترکیب کند. علاوه بر این، باید پاهای خود را تا حد ممکن بالا قرار داده بلند کردن پاها می‌تواند به مایع درون پاها کمک کند. هنگامی‌که نشسته‌اید، غذا می‌خورید یا تلویزیون تماشا می‌کنید، مچ پا و انگشتانتان را تکان دهید این نیز به عضلات کمک می‌کند تا فعال شوند، و گرفتگی را کاهش می‌دهد.

اگر ورزش یا فعالیت‌هایی را انجام می‌دهید که منجر به اسپاسم عضلانی یا گرفتگی عضلانی می‌شوند، تمام فعالیت‌ها را متوقف کنید. هنگام ورزش و یا انجام کارهای خانه، گرفتگی عضلانی می‌تواند رخ دهد .

به‌محض اینکه سیگنال انقباض ماهیچه‌ای ظاهر می‌شود، شما باید کار را متوقف کنید و راهی برای رسیدگی به آن پیدا کنید. سعی کنید عضلات انقباض را ماساژ دهید ماساژ به استراحت عضلات و افزایش گردش خون کمک می‌کند. اجتناب از ادامه فعالیت‌هایی که، به نظر شما، باعث افزایش فشار روی پا می‌شود و باعث درد و گرفتگی می‌شود.

سعی کنید به‌محض اینکه گرفتگی شروع می‌شود، پیاده‌روی کنید. راه رفتن گرفتگی عضله را آرام می‌کند، حداقل 3 دقیقه پیاده‌روی کنید تا گرفتگی آرام شود ؛ سعی کنید وزن خود را بر پای آسیب‌دیده قرار دهید.

هنگامی‌که درد حل شده است، کشش عضلات خود را ادامه دهید تا عضلات آرام شوند، تاندون‌ها و رباط‌ها متصل به پاشنه پا را بلند کنید تا آرامش لازم را داشته باشند. عضلات گرفته را حدود 1-2 دقیقه بکشید تا اطمینان حاصل کنید که گرفتگی به‌طور کامل ناپدید شده است.

درمان گرفتگی عضلات در بارداری

- نوشیدن آب کافی
اگر می‌خواهید درد حاملگی و گرفتگی عضلات پا کمتر شود آب کافی بنوشید. از دست دادن آب بدن یک علت شایع گرفتگی پا است. همان‌طور که ذکر شد، زنان باردار مستعد ابتلا به گرفتگی هستند. مصرف آب زیاد برای زنان باردار و جنین آن‌ها مفید است.

توجه به رنگ ادرار: اگر ادرار زرد تیره باشد، ممکن است آب کافی مصرف نکرده باشید. در طول روز، قبل و بعد از ورزش، آب بخورید تا اطمینان حاصل شود که بدن شما آب کافی دارد. نوشیدنی‌های ورزشی برای افزایش الکترولیت به علت عدم تعادل الکترولیتی همچنین یک علت رایج در زمینهٔ گرفتگی است. شما همچنین باید یک فنجان آب کنار تخت خود داشته باشید تا موقع گرفتگی عضلات در شب آن را بنوشید.

- تنظیم یک رژیم غذایی متعادل
زنان باردار مستعد کمبود تغذیه هستند. تغذیه نقش مهمی در تضمین عملکرد بدن و ماهیچه‌ها به شکل طبیعی دارد، و گرفتگی را کاهش می‌دهد. کمبود پتاسیم، کلسیم و منیزیم باعث ایجاد گرفتگی عضلات می‌شود. بنابراین غذاهایی مانند موز، لبنیات، سبزیجات تازه، لوبیا و آجیل را در رژیم غذایی خود اضافه کنید.

- حمام کردن با نمک اپسوم
زنان باردار می‌توانند از نمک اپسوم در وان حمام خود استفاده کنند. نمک اپسوم می‌تواند به‌راحتی در آب حل شود، ورزشکاران از این روش برای تسکین درد عضلات استفاده می‌کنند.

نمک اپسوم یک فرم بلورین سولفات و منیزیم است که دو ماده معدنی مفید هستند، می‌تواند درد کشیدگی عضلانی را کاهش دهد. برای استفاده از نمک اپسوم برای تسکین درد ران و گرفتگی عضلات پا در طول بارداری، می‌توانید 2 فنجان نمک اپسوم را در آب حمام گرم مخلوط کنید و 15 دقیقه در آب بمانید. دمای آب را ملایم نگه دارید چون دمای زیاد به جنین آسیب می‌رساند، فراموش نکنید که از حمام آب داغ پرهیز کنید.

نکته مهم: در دوران بارداری، بدون مشورت با پزشک از نمک اپسوم استفاده نکنید چرا که در موارد نادر، مسمومیت سدیم منیزیم می‌تواند اتفاق بیفتد.

- قراردادن بالش زیر پا
بالا بردن پاها با بالش می‌تواند مایعات را به عقب برگرداند و احساس راحتی کنید ، شما می‌توانید از یک بالش فوق‌العاده نرم برای قرار دادن زیر پای خود استفاده کنید.این باعث می‌شود که گرفتگی از بین برود.

- استفاده از روغن‌های گیاهی
می‌توانید از روغن‌های ضروری برای تسکین گرفتگی در دوران بارداری بهروش‌های مختلف استفاده کنید. لازم به ذکر است که باید قبل از اعمال، این روغن‌ها را رقیق کنید و آن‌ها را در مناطق کوچک پوست آزمایش کنید.

می‌توانید ماساژ مخلوط بین روغن رقیق شده خود را انتخاب کنید و یک روغن حامل مانند بادام شیرین، را به آن اضافه کنید ، کمپرس گرم یا سرد با استفاده از روغن‌های ضروری یکی دیگر از راه‌های بسیار خوب برای تسکین گرفتگی دوران بارداری است.

روغن بابونه رومی:  بابونه رومی به‌طورکلی برای زنان باردار ایمن است. توانایی ضد اسپاسم این روغن ضروری از محتوای بالای استر آن است. این یکی از قوی‌ترین روغن‌های ضد اسپاسم است که برای درمان اسپاسم عضلانی، درمان زخم ها و گرفتگی‌های عضلانی استفاده می‌شود.

روغن گل میخک: برای بهبود گرفتگی پا در دوران بارداری، می‌توانید روغن گل میخک که آلکالوئید قوی و سایر آنزیم‌ها را داراست، برای فرایند بهبودی اعمال کنید.چنین مواد شیمیایی برای کاهش نشانه‌های گرفتگی عضلات پا در دوران بارداری سودمند است. 

توصیه های مهم در درمان گرفتگی عضلات در دروان بارداری

- بالاتر قرار دادن پاها.
- پوشیدن جوراب واریس.
- دراز کردن پاها پیش از رفتن به تخت خواب.
- پیروی کردن از رژیم غذایی سرشار از کلسیم.
- خم و راست کردن و کشیدن آرام انگشت های پاها.
- دادن ناحیه گرفته و دردناک با استفاده از بطری آب گرم پیچیده شده در حوله.
- مراجعه به پزشک در صورت بهبود نیافتن گرفتگی، قرمز و متورم شدن پاها.
- پرهیز از به پشت خوابیدن از کند شدن جریان خون در اندام های تحتانی و بروز گرفتگی جلوگیری می کند.

---