چرا در بورس سرمایه‌گذاری کنیم؟

طبق بررسی‌های صورت گرفته خیلی‌ها تنها راه سرمایه‌گذاری که سراغ دارند سپرده گذاری در بانک ها است. دلیل تمایل بیشتر افراد به سپرده گذاری در بانک ها عدم آشنایی آن ها با گزینه های دیگر سرمایه گذاری است. ترس از دست دادن سرمایه هم یکی دیگر از دلایل احتمالی است که معمولا مانع ورود افراد به سایر گزینه های سرمایه گذاری می شود. شاید شما هم به دلیل شناخت کم یا ترس از دست دادن سرمایه سوالات زیادی در مورد بورس داشته باشید. سوالاتی مثل:

بورس چیست؟
چرا در بورس سرمایه گذاری کنیم؟
چقدر سرمایه برای ورود به بازار بورس نیاز است؟
چطور می ‌شود در بورس سود برد؟

هرچه شناخت ما از گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری بیشتر شود در شرایط خاص اقتصادی کشور می‌توانیم سرمایه گذاری های هدفمندتر و سومندتری داشته باشیم. همه می‌دانیم با توجه به تورم فعلی کشور سرمایه گذاری در بانک گزینه عاقلانه ای نیست چون ارزش سرمایه‌ای که از دست می‌رود بیشتر از سودی است که به دست می‌آید. برای شروع بهتر است با مفهوم بورس آشنا شویم.

بورس چیست؟

بورس که معمولا به آن بازار سهام نیز گفته می‌شود بازاری رسمی و دائمی است که دارایی‌های مختلف در آن قیمت گذاری و معامله می‌شود. رسمی بودن به این معناست که بورس از سمت قانون حمایت می‌شود و منظور از دائمی بودن این است که فعالیت بازار محدود به زمان خاصی نیست بلکه همیشگی و به طور دائم فعال است. پیش‌تر گفتیم بازار مکانی است که در آن دارایی‌های مختلف معامله می‌شوند. با گسترش فناوری ارتباطات و اینترنت محدودیت خرید و فروش برداشته شده است. به طوری که شما می توانید در بازار بورس از طریق اینترنت و بدون مراجعه حضوری به معامله بپردازید. در بازار بورس، دارایی های مختلف در بورس‌های متفاوت معامله می‌شوند.
انواع دارایی های قابل معامله به صورت کلی دارایی ها به دو دسته دارایی های مالی و دارایی های غیرمالی تقسیم می شوند:

دارایی‌های غیرمالی (واقعی)

این نوع دارایی ها دارای مشخصات فیزیکی و مشهود هستند  و به دارایی های در واقع وجود دارند مثل زمین، ساختمان، خودرو و انواع کالا گفته می شود. ارزش این دارایی ها به برخی خصوصیات مادی و فیزیکی آن ها بستگی دارد.

دارایی های مالی

دارایی های مالی مثل پول نقد، سپرده های بانکی، سهام، اوراق مشارکت و … دارایی های نامشهودی هستند که نماینده حقی قانونی نسبت به منفعتی در آینده می باشند. بر خلاف دارایی های واقعی، ارزش دارایی های مالی ناشی از خصوصیات مادی و فیزیکی آن ها نمی باشد بلکه ارزش آن ها به پشتوانه دارایی دیگری تعیین می شود. برای مثال فرض کنید برگه سهام شرکتی را در اختیار دارید. مشخص است که خود برگه سهام به تنهایی ارزشی ندارد اما شما با خرید سهام مالک شرکت شده و در سود و زیان و منافع آتی شرکت سهیم می شوید. انتظارات شما و دیگر سرمایه گذاران از این منافع آتی احتمالی سبب می شود که دارایی شما (در اینجا سهام) ارزشمند شود.

 سرمایه گذاری در بورس یکی از مهمترین مهارت های مالی است که باید به آن مسلط باشیم. پس چرا برای یادگیری این مهارت تلاش نکنیم؟

براساس قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر سال 1384 سازمان بورس اوراق بهادار وظایف متعددی بر عهده دارد که مهم ترین وظیفه آن نظارت بر عملکرد بورس های مختلف است. وظیفه اصلی هر بورس فراهم کردن بستری مناسب برای معامله نوع خاصی از دارایی‌هاست. انواع بورس ها را با توجه به دارایی های مورد معامله در آن‌ها می‌توان به دسته های کلی زیر تقسیم کرد: 

بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار بازاری متشکل و رسمی است که در آن دارایی های مالی مثل سهام، اوراق مشارکت و … تحت ضوابط خاص و معین معامله می شوند.  بیشتر سرمایه گذاران در این بخش از بورس فعال هستند. به طور کلی هر گاه از بورس صحبت می‌شود منظور بورس اوراق بهادار است.

ویژگی بارز بورس اوراق بهادار شرایط پذیرش شرکت هاست. به طوری که پذیرش شرکت ها در بورس اوراق بهادار نیازمند رعایت شرایط و استاندارهای خاص سازمان بورس است. شرکت های سهامی عام تا شرایط مد نظر سازمان بورس را نداشته باشند نمی توانند وارد بورس شوند. این استاندارها و الزامات خاص سازمان بورس باعث شده که شفافیت اطلاعاتی در این بازار نیز نسبت به سایر بازارها بیشتر باشد.

شرکت های سهامی که شرایط و استاندارهای مد نظر سازمان بورس را به طور کامل دارا نباشند می توانند در بازار فرابورس معامله شوند. درجه شفافیت در بازار فرابورس نسبت به بازار بورس کمتر است و شرایط پذیرش در آن نیز به نسبت راحت تر است. سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار فرابورس در صورت کسب نظر مثبت سازمان می توانند به تالار اصلی بورس منتقل شوند.

بورس کالا

در بورس کالا همان طور که از نام آن پیداست برخلاف بورس اوراق بهادار، خریداران و فروشندگان یک دارایی فیزیکی را مبادله می‌کنند. در این بورس عرضه کنندگان کالای خود را عرضه می کنند، سپس کالای عرضه شده کارشناسی و قیمت گذاری می شود. پس از ارزش گذاری از طریق کارگزاران بین خریداران و فروشندگان معامله صورت می گیرد. در بورس کالا اغلب کالاهای خام و اساسی مثل گندم، پنبه، برنج، زعفران، برخی از فلزات اساسی و … معامله می شوند. پس از بازنگری و تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال 1384 سرانجام بورس کالا فعالیت خود را از ابتدای مهرماه سال 1386 آغاز کرد. 

بورس انرژی

بورس انرژی نسبت به سایر بورس های فعال در ایران بورس جوانی محسوب می شود که در آن حامل های انرژی (نفت، گاز، برق و سایر حامل های انرژی) و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای ذکر شده معامله می شود. بورس انرژی در اسفند ماه 1391 به طور رسمی فعالیت خود را با معاملات برق، قطران و زغال سنگ آغاز کرد.

بورس ارز

در این بازار خرید و فروش ارزهای خارجی انجام می شود. در حال حاضر این نوع از بورس در ایران فعال نیست. بورس به عنوان یک ابزار مدرن سرمایه گذاری دارای مزایای بسیاری است.

---