تبیان، دستیار زندگی

شهد شهادت در شعر معاصر فارسی

قیصر امین‌پور و سپیده کاشانی درباره مقام والای شهیدان چه سروده‌اند؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
سردار سلیمانی، شهید، شعر معاصر،
قصه شهادت، قصه‌ای است که پایانی ندارد و از هر زبانی که بشنوی‌اش، نامکرر است. قصه شهادت، قصه حماسه‌ای است که در دلش غزلی ناب از ایثار را روایت می‌کند. بر دیوارِ ادبیات معاصر فارسی به ویژه پس از انقلاب اسلامی، اشعار ماندگار و باشکوهی در وصف شهیدان و فرهنگ زیبای شهادت نوشته شده است که به قول حافظ هرگز نقششان از لوحِ دل و جان نرود. قامتِ این دیوار به بلندای مفهوم عزت، آزادگی، رشادت و دینداری است. حالا از این پس باید بر این دیوار بلند اشعاری را که شاعران برای مردانگی، رشادت و مجاهدت سردار شهید، حاج قاسم سلیمانی سروده‌اند، بنویسیم و فریاد بزنیم راه شهادت که مانند غزلی در دلِ یک حماسه بزرگ است، پایانی ندارد.
سید حسن حسینی، قیصر امین پور

این بی‌شمار لاله رخان در هوای یار

سید حسن حسینی یکی از شاعران معاصر است که سهم ویژه و منحصر به فردی در ادبیات دفاع مقدس دارد. شاید همه ما این شعر او را در وصف علمدار کربلا در تاسوعای هر سال زمزمه می‌کنیم: «تو آن راز رشیدی/ که روزی فرات بر لبت آورد... و کنارِ درک تو کوه از کمر شکست». اشعار حسینی تجلی عشق و عرفان است. او مردانی را که با دشمن جنگیدند و از جان و مال خود در راه حفظ ایمان و دین گذشتند، می‌ستاید و شهادت را برازنده‌شان می‌داند. او در غزلی زیبا از دیدار شهیدان با معبودشان می‌گوید: «آنان که حلق تشنه به خنجر سپرده‌اند/ آب حیات از لب شمشیر خورده‌اند/ تا در بهار بارشِ خون بارور شود/ نخلی نشانده‌اند و به یاران سپرده‌اند/ بار امانتی که فلک برنتافتش/ بر دوش جان نهاده در این راه برده‌اند/ این بی‌شمار لاله‌رخان در هوای یار/ تا روز وصل ثانیه‌ها را شمرده‌اند ».


خوشا چون سرو اِستادنی سبز

قیصر امین‌پور با واژه‌هایش بارها و بارها به شهیدانِ راه حق ادای دین کرده است. او یکی از شاعران برجسته در شعر دفاع مقدس است. او همچنین منظومه‌ای بلند به نام «ظهر روز دهم» در وصف روز عاشورا و امام حسین(ع) و یاران شهیدش دارد که به شدت تأثیرگذار است.

قصه شهادت، قصه‌ای است که پایانی ندارد و از هر زبانی که بشنوی‌اش، نامکرر است



قیصر از هر قالب شعری برای بیان مقصود خود استفاده کرده است. از جمله برای بیان عظمت و شکوه شهید و شهادت از قالب کوتاه و ضربه‌زننده رباعی استفاده کرده است. برای نمونه شهادت را در یکی از رباعی‌هایش این‌طور توصیف می‌کند: «خوشا چون سرو استادنی سبز/ خوشا چون برگ‌ها افتادنی سبز/ خوشا چون گل به فصلی سرخ مردن/ خوشا در فصل دیگر زادنی سبز».

علیرضا قزوه

آغوش سحر تشنه دیدار شماست

علیرضا قزوه را بیشتر با اشعار مذهبی و دفاع مقدس می‌شناسیم؛ شاعری که در شعر سپید و کلاسیک مهارت دارد و تا به حال مجموعه‌های شعر متعددی از او منتشر شده است از جمله «دو رکعت عشق»، «پرستو در قاف»، «با کاروان نیزه»، «از نخلستان تا خیابان» و... .  این شاعر حماسه‌سرا جایگاه شهید را در اوج آسمان و  در همسایگی خورشید می‌داند و می‌سراید: «آغوش سحر تشنه دیدار شماست/ مهتاب خجل ز نور رخسار شماست/ خورشید که در اوج فلک خانه اوست/ همسایه دیوار به دیوار شماست». قزوه همچنین در وصف شهدای دفاع مقدس مثنویِ مشهوری دارد که به چند بیت آن اشاره می‌کنیم: «کجا رفت تأثیر سوز و دعا/ کجایند مردان بی‌ادعا/ کجایند شورآفرینان عشق/ علمدار مردان میدان عشق/ کجایند مستان جام الست/ دلیران عاشق، شهیدان مست/ همانان که از وادیِ دیگرند/ همانان که گمنام و نام‌آورند».

ز خود گذشتی و سر در رهِ مراد نهادی

یکی دیگر از شاعران دفاع مقدس سپیده کاشانی است. او پس از عملیات فتح المبین به جبهه جنوب و غرب رفت و پیکرهای سوخته شهدا را به چشم خود دید و در وصف ایثار و رشادتشان اشعاری حماسی سرود. اشعار سپیده کاشانی در دوران هشت سال دفاع مقدس نقش مهمی در برانگیختن روحیه شهادت‌طلبی و ایثار رزمندگان اسلام داشت. از جمله آثار این شاعر می‌توان به «هزار دامن گل سرخ» اشاره کرد که گزیده اشعار او درباره جنگ و شهادت است. کاشانی در یکی از قطعاتش عارف واقعی را شهیدان می‌داند که با از خودگذشتگی سر در راه معبود و مقصود گذاشتند: «گهی به مشرق توحید دیدمت به نیایش/ گهی به سنگر خون خصمِ دون نشانه گرفتی/ ز خود گذشتی و سر در ره مراد نهادی/ که عاشقانه درفش شرف به نشانه گرفتی/ تو را نبرد ز ره دیوِ هرزه‌پویِ هوس‌ها/ ز موج خیز بلا بی‌امان کرانه گرفتی».
منبع: روزنامه خراسان
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .