چهل رمانِ ایرانی برای شب چله

نه! فقط برای اینکه یک لیست صدتایی از رمانهای ایرانی انتخاب کرده باشیم... همین. در این میان تلاش داشتیم رمانی را که انتخاب می کنیم حتما خوانده باشیم و این نباشد که رمان نخوانده ای را در  لیست بگذاریم و از سوی دیگر رمانی هم نباشد که از آن لذت نبرده باشیم و برای پُزش از رمانی همینطوری نام برده باشیم. پس در میان رمانهایی که خواندیم به یک لیست 64 تایی با این ویژگیها که عرض شد رسیدیم. به پیشنهاد یکی از دوستان کتاب خوان گفتیم به مناسبت شب یلدا، چهل رمان از این شصت و چهار رمان را در لیستی تقدیم کنیم. 

رمان ایرانی در این سالها رشد خوبی کرده و از لحاظ کمی نیز تعداد آن رو به فزونی است. اما از شما تقاضا دارم این لیست را از یک رمان خوان بپذیرید. در این میان شاید رمانهای ایرانی بسیاری هم باشند که حقیر نخوانده باشم و یا با تورقی از خواندنش منصرف شده باشم و یا بعد از خواندن از آن لذت نبرده باشم؛ چون هنر به سلیقه برمی گردد. تجربۀ زیستی من و تو در انتخابهامان تاثیر به سزایی دارد.

برای بعضی از رمانها اگر نکته ای به ذهنم زد را نوشتم. شاید به کار آید... امید که پسند ذائقۀ مخاطب سخت پسند ایرانی باشد!

1.    سووشون | سیمین دانشور | خوارزمی
     باید در راسِ رمانهای ایرانی باشد. نمی دانم آیا جلال در نوشته شدن این رمان تاثیر داشته یا نه؟ ولی در کارهای دیگر خانم دانشور قوتِ سووشون را ندیدم ...

2.    درخت انجیر معابد | احمد محمود
    خرافات با انسان چها که نمی کند...

3.    مدیر مدرسه | جلال آل احمد | فردوس
    شاید رمان نباشد اما لذتِ خواندنش کمتر از رمان نیست...

4.    مردی در تبعید ابدی | نادر ابراهیمی | روزبهان 
    انتخاب ملاصدرا برای شخصیت یک رمان هوشمندانه است. ملاصدرای عارف یا فیلسوف مساله اینست؟

5.    آتش بدون دود | نادر ابراهیمی | روزبهان 
    طراحی داستانیِ قوی و منسجم استاد ابراهیمی در این رمان قابل مشاهده است...

6.    هیس | محمدرضا کاتب | نشر ققنوس
    داستان جنایی خوب و منسجم و البته عجیب!

7.    قاعدۀ بازی | فیروز زنوزی جلالی | نشر علم
    زمانی که خواندم با خودم گفتم برای اتفاق رمان 800 صفحه یک کم زیاد بوده باشد ولی حیف است که نخوانیدش... 

8.    کتاب بی نام اعترافات | داوود غفارزادگان | نیستان
   متفاوت با کارهای دیگر استاد غفارزادگان. در نشریه داستان همشهری زمان آقای قزلی، یافتمش و خواندمش و لذت بردمش... ش آخر اضافه است قطعا. 

9.    من چراغ ها را خاموش می کنم | زویا پیرزاد | مرکز
    اصلا یادم نمی آید که چه شد من این رمان را خواندم ولی هرکس به من معرفیش کرد خدایش بیامرزد. فضای زنانه‌ای دارد اما به دور از احساساتی شدن مفرطِ زنانه...

10.    گاوخونی | جعفر مدرسی صادقی | مرکز
    اول فیلمش را که استاد افخمی ساختند دیدم و بعد رمان را خواندم. بدون زیاده گویی، سرراست و با لحنی مختص جنابِ مدرسیِ صادقی...

11.     روی ماه خداوند را ببوس | مصطفی مستور | مرکز
    خیلی ها سعی دارند از این رمان تقلید کنند ولی روی ماه خداوند را ببوس یکی است...

12.     منِ او | رضا امیرخانی | افق
    به نظرم ورژن مدرنِ سووشون باشد... رمانی ایرانیِ ایرانی!

13.    لم یزرع / بایرامی / نیستان 
    کُند شروع می شود اما رفته رفته هیجانی تر می شود و قصه ای عجیب و عاشقانه ای را از جنگ روایت می کند؛ آنهم در خاک عراق...

14.    نامیرا / صادق کرمیار / نیستان 
     فیلمنامه اش با عنوانِ مردانِ نخیله را در واحدِ فیلمنامۀ مرکز پژوهشهای اسلامی صدا وسیما خواندم. بعد هم که نامیرا آمد دیدم که داستان همان است اما در غالبِ رمان شیرین تر، پخته تر و البته گیراتر شده است...

15.    دشت های سوزان / صادق کرمیار / نیستان 
    شنیده ام که آقای کرمیار بین رمانهایش به این رمان بیشتر علاقه دارد. داستانی تاریخی از مقاومت ملی در خوزستان. داستان برادرکشی شیخ خزعل و وحدت با انگلیسی ها برای رسیدن به قدرت...

16.    شطرنج با ماشین قیامت / حبیب احمد زاده / سوره مهر
    زاویۀ دید خاصی به جنگ دارد و روایت تازه ای از آدمهای جنگ. همیشه از رمانهایی که زاویۀ دید جدیدی به یک مساله داشته باشند خوشم می آید.

17.    بی کتابی | شرفی خبوشان | شهرستان ادب
     انصافا معلوم است که پشتِ کار پژوهش قوی ای بوده است و استفادۀ به جا و درست از پژوهش در داستان. رعایتِ زبان دوران قاجار انصافا رشک برانگیز است. دست مریزاد...

18.    وقت معلوم | مهدی کفاش | شهرستان ادب
    تعلیق و فضاسازی عالی... بعد از خواندنش به این فکر می کردم آیا هر تاریخی ارزش واگویی مجدد دارد یا نه؟

19.     سفر به گرای 270 درجه | احمد دهقان | نیستان
    چه حسی دارد این رمان دفاع مقدس!!

20.    جاده جنگ |  منصور انوری   |سورۀ مهر
    در هم تنیده شدنِ تاریخ و ادبیات

21.    پس از بیست سال | سلمان کدیور | شهرستان ادب
    تاریخ را دوباره به نظاره بنشین و سیر کن در دورانی که مظلومیت امیرمومنان رقم خورده است.
فقط کاش زاویۀ دید این رمان محدود بود. در رمان عدالتخواهان ابوذرخیلی پررنگ است...

22.     ولادت | سعید تشکری | نیستان 
    جانم امام رضا علیه آلاف التهیه و الثنا

23.     مفتون و فیروزه | سعید تشکری | نیستان
    جلد اول رمان را خیلی پسندیدم. اما جلدِ دوم را نه! 

24.     دعبل و زلفا | مظفر سالاری | به نشر
    کاری که برای نوشته شدنش زحمت کشیده شده است . روایت بدون دست انداز و روان پیش میرود فقط حیف که انگار سعی بر این بوده تا تمام پژوهش در کار گنجانده شود.

25.     نه آبی، نه خاکی | علی موذنی | سوره مهر

26.     آقای سلیمان می شود بخوابم | واحدی | عهد مانا
    فضای دانشجویی خوب و دلنشینی دارد که هنوز بعضی از تصاویرش با من است.

27.    کلت 45 | حسام الدین مطهری | آرما
    این رمان طراحی خوبی داشت و پیرنگ اصلی داستان تا آخر داستان درست پیش رفته است.

28.    پل | غلامحسین دولت آبادی و آراز بارساقیان  | اسم 
    این رمان را خواندم تا ببینم رمانی که دونفره نوشته میشود چه از آب در میآد. چون شنیده بودم که فیلمنامه را گروهی می نویسند اما رمان را نشنیده بودم و نخوانده بودم. تجربۀ خوبی بود.

29.    طوفان دیگری در راه است | سید مهدی شجاعی | نیستان 
    هنوز هم در حسرت خواندن رمان دیگری از استاد شجاعی با حال و هوای این رمان هستم.

30.    انجمن مخفی | احمد شاکری | سورۀ مهر

31.    پنجشنبه فیرزوه ای | سارا عرفانی | نیستان 
    هنوز هم ربطِ زیارت جامعه به داستانش را نفهمیدم اما به واسطۀ همین زیارت جامعه حال خوبی دارد...

32.    اشکانه | ابراهیم حسن بیگی | قدیانی
    داستان عاشقانه ای آرام در مورد دفاع مقدس

33.     دیلماج | شاه آبادی | افق

    سرپایی در مغازه ای خواندمش و لذت بردم... شما اما حتما بخرید و بخوانید )))

34.    کافه خیابان گوته | شاه آبادی | افق

35.     سه کاهن | مجید قیصری | علمی فرهنگی
    برای پیامبر در این رمان دیالوگی نوشته نشده و این نکتۀ جالب توجه این رمان است.

36.    نوشیدن مه در باغ نارنج| مرتضی کربلایی لو 

37.    اشراق | رمان در مورد سهروردی | میثاق امیرفجر
    در مورد زندگی عرفا رمان می نوشتیم وقتی الیف شافاکی نبود... کاش به این کارها بها می دادیم تا امروز گرفتار عرفان های وارداتی نمی شدیم.

38.     کویر | دکتر علی شریعتی | سپیده باوران
    رمان زندگینامۀ دکتر را دوست داشتم.

39.    ترکه های درخت آلبالو | اکبر خلیلی | اسم

40.    خاله بازی | بلقیس سلیمانی | ققنوس

---

منبع: مجله کتاب فردا