تبیان، دستیار زندگی

شادپیمایی یلدا از نوع عروسکی و نمایشی اقوام ایرانی/جشنی که نوید آغاز زمستان را می‌دهد

کارناوال هنرهای نمایشی و موسیقی آئینی «شب یلدا» به مناسبت فرارسیدن زمستان با برنامه‌های ویژه از حافظ خوانی، موسیقی و نمایش‌های محلی اقوام ایرانی این روزها و شب‌ها در تهران درحال برگزاری است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
جشن یلدا
نزدیک به چند هزار سال است که آخرین شب پاییز یعنی شب یلدا که تاریک‌ترین و درازترین شب سال است توسط ایرانیان جشن گرفته می‌شود و آیین‌ها و رسومات مختلفی در این شب به یاد ماندنی در کنار هم سپری می‌کنند ، شب زیبایی که در شهرهای مختلف ایران آداب و رسومی دارد. 

تاریخچه و پیشینه یلدا به زمان‌های بسیار گذشته برمی‌گردد ولی مشخص نیست قدمت دقیق آن به چه زمانی تعلق دارد بسیاری از باستان شناسان هفت هزار سال پیش را برای تاریخ شب یلدا مطرح کرده‌اند. 

جشن یلدا امروزه توسط ایرانیان با شب نشینی اقوام و خانواده در کنار یکدیگر برگزار می‌شود بدین گونه که اعضای خانواده در این شب مهم گردهم آمده و افراد مسن خانواده شروع به تعریف کردن قصه‌های کهن می کند که خوردن هندوانه ، آجیل و انار و شیرینی و میوه‌های مختلف از جنبه‌های نمادین این شب است. اغلب این میوه‌ها دانه‌های زیادی دارند که هر یک نمادی دارد.

یکی از برنامه‌های جالبی که امسال توسط هنرمندان تئاتر کشور و شهرداری تهران در سطح شهر تهران تدارک دیده شده، برنامه کارناوال یلدا است که از چند شب مانده به شب یلدا برنامه‌هایی را در راستای شادسازی مردم در شهر آغاز کرده است. 

امیرحسین شفیعی هنرمند فعال تئاتر کشور که کارگردان این جشن نیز هست، درباره این ویژه برنامه در سطح شهر تهران به فارس گفت: کارناوال هنرهای نمایشی و موسیقی آئینی با طراحی که انجام دادیم از 27 آذر ماه اجرایش را در سطح شهر تهران آغاز کرده و تا سی‌ام که شب یلدا است، ادامه خواهد داشت.
کارناوال شب یلدا
شفیعی اظهار داشت: ما معمولا هنر را کمتر میان مردم می‌آوردیم بنابراین در چنین فضاها و نمایش‌های کارناوالی مردم کمتر قرار می‌گیرند بهتر این است که نمونه چنین برنامه‌هایی را بیشتر داشته باشیم.

این کارناوال در تاریخ 27 آذر ماه در بازار تهران به راه افتاد که در آن 40 هنرمند در بخش‌های مختلف گروه را همراهی کردند.

ما در این ویژه‌برنامه یک سفره شب‌یلدا داریم که تمام اقوام ایرانی در آن حضور دارند این سفره توسط یک گاری بزرگ کشیده می‌شود و در آن عروسک‌هایی از اقوام کرد، لرستان، آذربایجان و...



وی در ادامه افزود: این برنامه با حمایت اداره کل فرهنگی هنری شهرداری تهران اجرا شده و شامل بخش‌های هنرهای نمایشی،‌ موسیقی آیئینی است. 

به‌هرحال در این فضایی که قدری مردم را در سطح شهر مشوش کرده است اجرای چنین برنامه‌هایی می‌تواند روحیه نشاط و لبخند را به شهروندان تهرانی هدیه بدهد.

یکی از ویژگی‌هایی که این دست برنامه‌های شادپیمایی و جشن‌ها می‌تواند داشته باشد، حضور هنرمندان و اقوام از شهرهای مختلف است. چنین دست برنامه‌هایی را ما در عرصه تئاتر چون جشنواره‌های مختلف نمایشی از آیینی ـ سنتی گرفته تا عروسکی شاهد بودیم اما اینکه چنین برنامه‌هایی را بتوانیم برای جشن‌های ملی هم داشته باشیم خیلی اتفاق خوبی است.

کارگردان و طراح کارناوال یلدا یادآور شد: ما در این ویژه برنامه یک سفره شب یلدا داریم که تمام اقوام ایرانی در آن حضور دارند این سفره توسط یک گاری بزرگ کشیده می‌شود و در آن عروسک‌هایی از اقوام کرد، لرستان، آذربایجان و....
جشن یلدا، شادپیمایی، جشن عروسکی، سفره یلدا،
.. سر سفره حضور دارند و هنرمندانی از اقوام مختلف هم به همراه موسیقی در برنامه نمایش اجرا می‌کنند.
وی درباره نمادهایی که در این سفره یلدا وجود دارد، گفت: در این سفره یلدا ده عروسک‌ بزرگ که با موسیقی حرکت می‌کنند، کتاب حافظ،‌ میوه‌هایی چون انار  و حتی آدم برفی وجود دارد. در امتداد کارناوال حافظ خوانی و آیین‌های مختلف اقوام ایرانی سراسر کشور با رسم و رسومات خاص انجام می‌شود. دراین برنامه سعی کردیم از موسیقی‌های محلی بهره ببریم تا برای مردم هم جذاب باشد.

از آیین های رایج و معروف و مرسوم شب یلدا می‌توان به آتش روشن کردن، قصه گویی ریش سفیدان و بزرگان، خوردن تنقلات و تفالی بر حافظ اشاره کرد. در شب یلدا خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و به شعرخوانی‌ها و داستان خوانی بزرگ ترها و پیرترها گوش فرا می‌دهند.قصه‌هایی غیر واقعی و کوچک که قهرمان‌های آن پریان و دیوها و جانوران هستند و مطمئنا شنیدنش برای کودکان خوشایند و جذاب است. 

شعار کارناوال: یلدای خانواده

امیرحسین شفیعی درباره شعار کارناوال یلدا گفت: یک شعار با نام «یلدای خانواده» مشخص کردیم چرا که یلدا فرصتی برای در کنار هم بودن خانواده‌ها است حتی فرصتی برای همبستگی اجتماعی جامعه. خوشبختانه بازخورد خوب و مثبتی ما ازاین کارناوال گرفتیم و مردم آن را دوست داشتند. با شخصیتهای نمایشی عکس گرفتند و در فضای مجازی استفاده کردند. جای چنین دست برنامه‌هایی در شهر خالی بود و این برنامه فرصتی شد که ایرانی‌ها شادتر باشند.

یکی از فعالیت‌هایی که شهرداری در کنار دیگر نهادها می‌تواند در سطح شهرها انجام دهد همین شادپیمایی‌ها برای تغییر روحیه مردم و آشنایی با رسومات کهن ایرانی و مذهبی است ما چنین دست برنامه‌هایی را می‌توانیم از نوروز تا یلدا و اعیاد مذهبی داشته باشیم.

امیرحسین شفیعی درباره شعار کارناوال یلدا گفت: یک شعار با نام «یلدای خانواده» مشخص کردیم چرا که یلدا فرصتی برای در کنار هم بودن خانواده‌ها است حتی فرصتی برای همبستگی اجتماعی جامعه.



شفیعی عنوان کرد: بیش از  دو ماه با همکاری معاونت اجتماعی فرهنگی شهرداری تهران تلاش کردیم تا این کارناوال در این شب‌ها و روزها در کوچه و خیابان‌های پایتخت نوید شب یلدا را بدهد. برنامه از بازار تهران آغاز و در ادامه در نقاط مختلف تهران خواهد رفت. تلاشمان این است که تمام نقاط تهران از میدان تجریش که منطقه یک محسوب می‌شود تا مناطق دیگر حرکت کنیم. 28 آذر ماه کارناوال یلدا در چهارراه ولیعصر و پلازای هفت تیر مستقر خواهد بود. این ویژه برنامه تا شنبه سی‌ام آذر ماه نیز ادامه خواهد داشت.

در نهایت اینکه آیین‌های کهن ملی و مذهبی ما همچون شب یلدا می‌تواند یک نشاط اجتماعی را در سطح شهرهایمان ایجاد کند. اجرای نمایش و کارناوال به مناسبت این آیین‌ها بسیارتأثیرگذار و مهم است و می‌تواند رونق به فضای شهر و روحیه مردم بدهد. 

در این ویژه برنامه نیز علاوه بر کلان شهر تهران ، اقوام دیگر ایرانی نیز مدنظر قرار گرفتند و مردم از همه اقشار خود را در این کارناوال می‌بینند از رده بندی سنی کودک و نوجوان تا سالمند خاطرات کهنشان از کرسی و چینش سفره یلدا تا حافظ خوانی و قصه گویی زنده می‌شود.

کارناوال یلدایی هر روز از ساعت 10 صبح تا 17 برگزار می‌شود.

یلدای نمایش‌های ایرانی در مجموعه تئاتر محراب

علاوه بر این کارناوال، تئاتر محراب نیز برنامه‌ای با عنوان «جشن تولد خورشید» شامگاه جمعه ۲۹ آذر در مجموعه تئاتر محراب برگزار می‌کند. در این برنامه جواد انصافی در نقش حاجی فیروز، آیین‌های ایرانی شب یلدا که این روزها از یادها رفته‌اند و کمتر در آیین‌های شب یلدای خانواده های استفاده می‌شوند را معرفی و تعدادی از آن‌ها را اجرا می‌کند.

همچنین نمایش خیمه شب بازی «ننه سرما» به کارگردانی علی جباری، هنرمند روشندل اجرا می‌شود. در بخش دیگری از مراسم حسین ظاهری، مجلس نقالی برپا می‌کند و نقل نبرد فریدون و ضحاک را می‌خواند. این آیین ساعت ۱۶ در مجموعه تئاتر محراب واقع  در تقاطع خیابان ولیعصر و امام خمینی، روبه‌روی موزه قرآن، آغاز می‌شود.
منبع: خبرگزاری فارس
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .