اختلال شنوایی و کاشت حلزون شنوایی
به مناسبت روز جهانی ناشنوایان(هشتم مهر ماه) مطلب زیر را برای شما انتخاب کرده ایم.
گوش انسان از سه بخش تشکیل شده است که نقش حیاتی در شنیدن ایفا می کنند:
- گوش خارجی
- گوش میانی
- گوش داخلی
صوت توسط مجرای گوش خارجی وارد شده و سبب لرزش پرده گوش می گردد. سه استخوان کوچک در گوش میانی این لرزش را از پرده گوش به بخش حلزونی گوش، در گوش داخلی هدایت می کنند. هر گونه اشکال در این انتقال، سبب نقصان شنوایی هدایتی می گردد. وقتی سه استخوان کوچک حرکت می کنند، امواجی در مایع مجرای حلزونی به وجود می آورند و این امواج بیش از 16000 سلول ظریف شنوایی (سلول های مویی) را تحریک می کنند. حرکت این سلول های مویی باعث تولید یک جریان الکتریکی در عصب شنوایی می شود. این جریان از طریق سیستم عصبی تا مناطق شنوایی مغز رسیده و در آنجا به شکل صوت شناخته می شود( شنوایی حسی - عصبی ).
اگر شما بیماری یا انسدادی در گوش خارجی یا میانی داشته باشید، ممکن است شنوایی هدایتی شما آسیب ببیند که می توان با درمان های دارویی یا جراحی آن را مرتفع ساخت. اما مشکل گوش داخلی می تواند باعث آسیب شنوایی حسی - عصبی شده و ناشنوایی عصبی ایجاد کند. در این حالت در بیشتر اوقات سلول های مویی آسیب می بینند و عملکردی ندارند. اگر چه بسیاری از رشته های اعصاب شنوایی ممکن است سالم باشند و امواج الکتریکی را به مغز انتقال دهند، اما به علت آسیب سلول های مویی بدون پاسخ هستند.
به دلیل اینکه در ضایعه شنوایی حسی- عصبی شدید امکان بهبودی با دارو وجود ندارد، این ضایعه فقط با کاشت حلزون شنوایی قابل درمان می باشد.
برخلاف سمعک، این دستگاه صدا را بلندتر و آشکارتر نمی کند. در عوض، بدون نیاز به قسمت های آسیب دیده سیستم شنوایی، به طور مستقیم عصب شنوایی را تحریک می کند و اشخاصی که ناشنوایی شدیدی دارند اجازه می دهد که اصوات را دریافت کنند.
این دستگاه بدون استفاده از سلول های مویی آسیب دیده صحبت ها و صداهای محیطی را به سیگنال های الکتریکی تبدیل کرده و این امواج را به عصب شنوایی می فرستد. اغلب یک میکروفن برای دریافت اصوات در خارج از بدن و پشت گوش نصب می شود . یک «پردازنده گویایی» که معمولاً خارج از گوش بر روی کمربند یا داخل جیب گذاشته می شود، صداها را به سیگنال های الکتریکی مشخص تبدیل می کند. این کدها از طریق سیم نازکی به سمت بالا و به وسیله های نصب شده در پشت گوش انتقال می یابد و به صورت امواج رادیویی از پوست گذشته و به الکترودهای کاشته شده در حلزون شنوایی می رسد. سیگنال های دریافتی توسط الکترودها، رشته های عصبی شنوایی را تحریک می کنند تا اطلاعات را به مغز فرستاده و در آنجا به صورت صداهای معنی دار تفسیر و معنی شوند.
آیا تمامی افراد می توانند از مزایای کاشت حلزون بهره مند شوند ؟
کاشت حلزون شنوایی فقط برای اشخاصی طراحی شده که از سمعک نتیجه خوبی نمی گیرند و یا دچار ناشنوایی مادرزادی هستند . این افراد باید 2 سال به بالا باشند ( مگر اینکه مننژیت دوران کودکی باعث ناشنوایی شده باشد ).
متخصصین گوش و گلو و بینی عمل جراحی کاشت حلزون را انجام می دهند، ولی همه آنها قادر به انجام این کار فوق تخصصی نمی باشند. بدین منظور پزشک شما می تواند برای ارزیابی، شما را به یک کلینیک مخصوص کاشت حلزون ارجاع دهد. سپس تیم کاشت حلزون به ارزیابی شما خواهند پرداخت. این تیم شامل متخصص گوش و گلو و بینی، شنوایی سنج، گفتار درمان، روانپزشک، پرستار و دیگر افراد مورد نیاز می باشد. تمام بررسی های مورد نیاز را از شما به عمل خواهند آورد که عبارتند از:
ارزیابی گوش: توسط متخصص گوش و گلو و بینی تا ضمن بررسی علل دخیل، آمادگی فرد را برای جراحی اعلام نماید.
ارزیابی شنوایی ( شنوایی سنجی ): توسط شنوایی سنج تا مشخص شود که با یا بدون سمعک تا چه اندازه قادر به شنیدن هستید.
ارزیابی رادیوگرافی (اشعه X) یا MRS
ارزیابی روانشناسی: تا مطمئن شوند از نظر روانی با فرآیند جراحی کاشت حلزون شنوایی سازگاری می یابید یا خیر؟
ارزیابی جسمانی: تا هر گونه مشکل بالقوه ای را که ممکن است در هنگام بیهوشی عمومی پیش آید شناسایی کند.
عمل کاشت حلزون شنوایی تحت بیهوشی عمومی انجام گرفته و حدود 2 تا 3 ساعت به طول می انجامد. در این روش عمل جراحی، لازم است که بیمار یک یا چند روز در بیمارستان بستری گردد که این مدت بستگی به دستگاه مورد استفاده و آناتومی (ساختار) گوش داخلی دارد.
مراقبت ها و آموزش های بعد از عمل
حدود یک ماه تا 45 روز بعد از عمل جراحی، پردازنده سیگنال ها، میکروفون و دستگاه تفسیر و معنی کننده اصوات در خارج از گوش شما قرار داده می شود و تنظیم می گردد.
به شما یاد می دهند که چگونه از این دستگاه ها مراقبت کنید و چگونه از این طریق به صداها گوش فرا دهید. بعضی از کاشت ها به زمان طولانی تری برای تنظیم شدن و آموزش مربوطه نیاز دارند. همچنین ممکن است تیم توانبخشی از شما بخواهند تا برای انجام معاینات دوره ای و در صورت لزوم تنظیم دوباره پردازنده گویایی به کلینیک مراجعه کنید.
* توجه :
دستگاه کاشت حلزون شنوایی نمی تواند شنوایی کاملاً عادی شما را بازگرداند و میزان مفید بودن آن از فردی به فرد دیگر فرق می کند. بیشتر استفاده کنندگان به این نتیجه رسیده اند که این دستگاه به آنها کمک می کند تا با کمک لب خوانی تکامل یافته تری بتوانند ارتباط بهتری برقرار سازند. البته بیش از نیمی از آنها قادر بوده اند که بدون نیاز به نشانه های بینایی صحبت ها را تشخیص دهند و بچه هایی که در اطراف سن 2 سالگی تحت عمل کاشت حلزون شنوایی قرار گرفته اند، شنوایی بهتر و نزدیک تری به حالت طبیعی داشته اند.
* عوامل گوناگونی هستند که میزان استفاده ی مفید از این دستگاه را در کاربردهای مختلف مشخص می کنند:
مدت زمانی که شخص ناشنوا بوده است.
تعداد رشته های عصب شنوایی موجود
انگیزش بیمار برای یادگیری شنیدن
تیم جراحی شما برایتان توضیح خواهند داد که چه انتظارات معقول و منطقی می توانید از این دستگاه داشته باشید.
قبل از اینکه بدانید آیا دستگاه شما خوب کار می کند یا نه، لازم است به روشنی بدانید که شما چقدر وقت صرف کنید تا به نتیجه برسید.
این دستگاه برای تعداد معدودی از بیماران مفید نبوده است.
انجمن علمی جراحان گوش، گلو، بینی و سر و گردن ایران
*مطالب مرتبط :
