چرا باید با باران پاییزی غافلگیر شویم

تقریبا یک هفته از آغاز بارش‌های پاییزی می‌گذرد و آسمان تهران هوای زیبایی را برای شهروندان تهرانی به وجود آورده تا پس از مدت‌ها اکسیژن تنفس کنند.
اما هر چقدر آسمان زیبا است، زمین گل‌آلود و دردسر ساز است. آب‌گرفتگی و سیلاب در بسیاری از معابر شهر رفت‌ و آمد را مختل کرده و نارضایتی مردم را به همراه داشته است. مردم همچنان سردرگم هستند که چرا پس از اتفاقات عید نوروز، هنوز فکری برای معابر شهری نشده و با اولین بارش‌ها، شاهد آب‌گرفتگی هستند.

دیروز فیلمی از منطقه نیاوران منتشر شد که سیلاب وارد مغازه‌ها شده و به اجناس آسیب زده. فیلم دیگری نیز که هم‌اکنون در رسانه‌ها دست‌ به‌ دست می‌شود، خروج انبوهی از زباله از جویی در منطقه جنوبی تهران توسط کارگران شهرداری است!
همچنین آب‌گرفتگی در محله پیروزی، باعث ترافیک سنگین در آن منطقه شد و حتی برخی خودروها خراب شدند. به گفته رییس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، بیش از ۱۰۰ نقطه مهم در تهران دچار آب‌گرفتگی شده است.
در این زمینه به سراغ «رضا نگهبان» کارشناس مدیریت شهری رفتیم و با او درمورد علت آب‌گرفتگی‌ها صحبت کردیم. نگهبان سابقه مدیریت اجرایی در تهران را دارد و سال‌ها شهردار مناطق مختلف تهران بوده است.

بارش‌ها غافلگیر کننده بود؟

از نگهبان پرسیدیم آیا این بارش‌ها غافلگیر کننده است؟ نگهبان با رد این بهانه می‌گوید: «بارش‌ها به هیچ وجه غافلگیر کننده نیست. وقتی هواشناسی از هفته گذشته بارها اعلام کرده که در آبان بارندگی‌ها زیاد است، نباید این بارش‌ها را غافلگیر کننده بدانیم. شدت باران‌ها اصلا در حد بحران نیست. ما سال‌ها چنین بارش‌هایی را تجربه کردیم و آمادگی و ظرفیت مقابله با آن وجود دارد.»
چندی پیش نیز شهردار منطقه 13 در بازدید از نقاط آبگیر این منطقه گفته بود: «با توجه به نزدیکی فصل بارش شناسایی محل و مکان‌های دارای آب ماندگی و آ‌بگرفتگی با همکاری نواحی چهارگانه به همت معاونت فنی و عمرانی جهت تسهیل در رفت‌ و آمد شهروندان در دستور کار قرار گرفت.»(1)
این خود نشان‌دهنده آمادگی مدیران خدمات شهری برای بارندگی‌هاست و باید علت این آب‌گرفتگی را در جای دیگری جستجو کنیم.

نقاط آبگیر تهران دهه 70 کشف شد

وقتی از نگهبان در مورد آب‌گرفتگی ها و علت آن پرسیدیم، گفت: «از زمان شهرداری کرباسچی نقاط آبگیر تهران مشخص شده بود. اگر سالی 5% کار می‌شد، الان هیچ مشکلی نداشتیم. لذا نقاط ثبت شده باید ترمیم شود، اگر نیاز به لوله‌گذاری است، لوله گذاشته شود و برخی مکان‌ها که شیب تندی دارد شیب آن اصلاح شود.»
مشکل اما تنها این نیست. نگهبان با اشاره به وظیفه مسئولان خدمات شهری گفت: «باید در نقاط آبگیر شخصی باشد که دبی آب و میزان گرفتگی مسیرها را چک و اعلام کند. تا قبل از این مسئول خدمات شهری وظیفه داشت این کار را انجام دهد ولی از زمانی که این وظیفه به بخش خصوصی منتقل شده، این کار به‌درستی انجام نمی‌شود.»
نگهبان اشاره‌ای هم به سیل نوروز امسال در شیراز کرد و گفت: «در استان فارس یک نفر همیشه وظیفه داشت در کانکسی نزدیک تنگه دروازه قرآن حاضر باشد تا مرتب سطح آب و گرفتگی لوله‌ها و مسیرها را چک کند. به همین خاطر در آن سال‌ها با وجود بارندگی‌ها، شاهد جاری شدن سیل نبودیم. اما عید امسال این نظارت در ورودی شیراز وجود نداشت و متاسفانه شاهد آن اتفاق ناگوار بودیم.»

زباله‌های کوچک ما

مسئله دیگری که این روزها در شبکه‌های مجازی پخش می‌شود، وجود زباله‌های فراوان در معابر شهری و جوی‌هاست. دود این بی‌فرهنگی نیز به چشم خودمان خواهد رفت.
«اصغر عطایی» مدیرکل امور خدمات شهری شهرداری تهران، با بیان اینکه برخی از شهروندان زباله‌های خود را در جوی های آب می‌ریزند، گفت: «روزانه ۵۰۰ تن زباله از نهرهای اصلی و شبکه‌های جوی‌های معابر و حدود هزار تن لجن از کانال های پایتخت جمع‌آوری می‌شود.» وی از شهروندان خواست برای کاهش مشکلات از انداختن زباله در داخل جوی‌های آب خودداری کنند.(2)
از آقای نگهبان پرسیدیم آیا این گرفتگی‌ها به زباله ریختن مردم هم ربط دارد؟ او با خنده گفت: «من نمی‌خواهم مردم را بی‌تقصیر بدانم. متاسفانه فرهنگ بدی وجود دارد و باید اصلاح شود. اما وظیفه ما مدیران چیست؟ بالاخره مردم این کار را انجام می‌دهند اما ما باید حواسمان باشد و این اتفاق را مدیریت کنیم. برای مثال آیا این منطقی است که پزشکی به مراجعان بسیار خود بگوید مریض نشوید تا مطب شلوغ نشود؟ به هر حال مریضی وجود دارد و پزشک باید مراجعان را مدیریت کند.
برای حل مشکل زباله‌ها نیز راهکارهای ساده‌ای وجود دارد. باید در مسیر جوی‌ها فیلترهای زباله‌گیر قرار داده و قبل از آن که جوی‌ها به چهارراه‌های اصلی و نهرهای سرپوشیده برسند، زباله‌ها تفکیک شود و نگذاریم آب‌گرفتگی ایجاد شود.»

پی‌نوشت:
1. اسکای نیوز
2. خبرگزاری مهر

---