پروژهی جنگ تمام نشده است؛ شعرش هم
احمد نادمی:
پروژهی جنگ تمام نشده است؛ شعرش هم
احمد نادمی معتقد است: شعر دفاع مقدس تنها جریان شعر اجتماعی در ایران، بعد از شعر دوران مشروطه است.
این منتقد و شاعر در ادامهی گفتوگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، تصریح كرد: در شهریور 1320، اگر شاعران دربارهی حوادث آن زمان موضعگیری كردند، به جریان تبدیل نشد؛ اما شعر دفاع مقدس كه عملا كاملكنندهی شعر انقلاب است، شعری است كه بر اساس یك واقعهی تأثیرگذار و تاریخساز انكارناپذیر در تاریخ ایران یعنی جنگ هشتساله با عراق، شكل گرفته است، كه این برای خود، تعریفی دارد.
او همچنین یادآور شد: تعریف این جنگ با جنگهای دیگر جهان متفاوت بود؛ زیرا این جنگ از نگاه متجاوزان، جنگ بود؛ ولی از نگاه ما، دفاع بود، و چون دفاع بود، مؤلفهی شعر، دفاع میشود. از طرف دیگر، كسانی كه دفاع میكردند، به ایدئولوژی خاص یعنی اسلام معتقد بودند و چون این گرایش قدسی انسان است، این تركیب با كلمهی مقدس تكمیل شد و شعر دفاع مقدس بهعنوان شعر كسانی كه در مقابل هجوم صدام و حامیانش قرار داشتند، نام گرفت.
نادمی با بیان این مطلب كه شعر دفاع مقدس، شعری كاملا اخلاقی و مؤدب است، ادامه داد: شعر دفاع مقدس شعری است كه میتواند هم تهییج كند و هم مرثیهخوان و سرودخوان پیروزی باشد. این شعر، شعر دفاع مقدس است و كسی كه این شعر را میگفت، به ایدئولوژی خاصی معتقد بود. امروز هم اردوگاه ستمپیشه، ظلم و تجاوز را حس میكند. هنوز هستند كسانی كه آسیبهای تهاجم را بر جان و تنشان دارند و ظلم اسارت را چشیدهاند؛ بنابراین پروژهی جنگ اصلا تمام نشده است.
او با تأكید بر این نكته كه شعر جنگ هنوز ادامه دارد؛ زیرا جنگ هنوز در دنیا تمام نشده است، ادامه داد:شعر جنگ معطوف به جنگ است. یا حضور مسلم و بیواسطه را حس كنی یا در تبعاتش قرار گرفته باشی، الآن در سراسر دنیا جنگ را میبینی؛ بنابراین وجود شعر جنگ قابل توجیه است. اگر در این مورد كسی شعر اجتماعی میگوید و شعر جنگ نمیگوید، باید تعجب كرد.
نادمی همچنین متذكر شد: اما دربارهی شعر جنگ در ایران، باید دید شاعر ایرانی به وضعیت اجتماعی كه در آن هست، چه نگاهی دارد، باید دید آیا او، خود را فارغ از مسائل حداقل همسایگانش میداند؛ كه در این صورت هیچ! برای آن شاعر، شعر جنگ محلی از اعراب ندارد؛ اما اگر بهعنوان یك انسان و روشنفكر، دغدغهی جامعه را داشته باشد و درد دیگران را درد خود بداند، عجیب خواهد بود كه جنگ را نادیده بگیرد و این موضوع در آثارش انعكاسی نداشته باشد.
این مترجم و پژوهشگر همچنین دربارهی كنگرههای ادبیات دفاع مقدس گفت: نمیتوان از شعر با بخشنامه، تقدیر و دفاع كرد. مثلا بعضی این نوع شعر گفتن را، با شعرهایی كه شاعران تاریخ ادبیات ما میگفتند، برای اینكه صله بگیرند، مقایسه میكنند؛ اما من اینطور به موضوع نمینگرم. امروز شاعران اگر خودشان بپذیرند با تشویق شعر بگویند، برای هزار و یك چیز میتواند باشد؛ تشویق تنها مادی نیست. گاهی تشویق معنوی هم میتواند شعر را سفارشی كند. اگر قرار باشد آسیبی این شعر را تهدید كند، چه مادی باشد و چه معنوی، فرقی نخواهد داشت.
نادمی معتقد است: اگر قرار است بگوییم شعر دفاع مقدس و آنچه در كنگرهها میگویند، شعر سفارشی است، باید گفت، تمامی كسانی كه در این كنگرهها شركت میكنند و شعر میگویند، آدمهای فرصتطلبی هستند؛ اما از نگاه دیگر، فراموش نكنیم و این احتمال را بدهیم كه در همینهایی كه شعر میدهند، هنوز هستند كسانی كه شعلهی مقدس در دلشان روشن است. هنوز وقتی جانباز و آزادهای را میبینند، دلشان به درد میآید و هنوز بقایای جنگ، دلشان را فشرده میكند و ما نباید اینها را در كنار كسانی ببینیم كه به خاطر جایزه شعر میگویند.
منبع : ایسنا