قوانین سربازی به زبان ساده
مجوز حضور مشمولان در پیاده‌روی اربعین
بعضی چیزها در زندگی اجباری است و هیچ اختیاری وجود ندارد؛ درست مثل خدمت سربازی که به‌قول‌معروف شتری است که درِ خانه هر پسری می‌خوابد. لزوم رفتن به خدمت سربازی و آگاهی از قوانین جدید خدمت سربازی از نکات مهمی است که سرهنگ "سید مهدی تقوی" معاون اجتماعی نظام‌وظیفه عمومی در گفت‌وگو با خبرنگار تبیان به آنها پاسخ می‌دهد.
چرا باید به سربازی رفت؟
وقتی قانونی تصویب می‌شود مهم اجرای قانون است نه نظر اشخاص. ما ملزم و مکلف به اجرای قانون در کشور هستیم. سربازی پیشینه 2500 ساله دارد و در حال حاضر در 40 تا 80 کشور، سربازی به صورت اجباری، اختیاری و حرفه‌ای اجرا می‌شود. به هر حال سربازی چیزی است که تمام کشورها برای تأمین امنیت، دفاع و برقراری نظم در کشور به آن نیاز دارند. کسانی که به خدمت سربازی رفته‌اند در مقایسه با افرادی که به سربازی نرفته‌اند از آینده شغلی، اجتماعی و فردی بهتری برخوردار خواهند شد. در سربازی فرصت‌های خوبی از جمله بالا رفتن آستانه تحمل، دوری از خانواده و پی بردن به اهمیت آن، رهایی از محدودیت‌های قانونی(ازجمله استخدام دولتی، خروج از کشور، امضای سند رسمی و گرفتن گواهینامه) به دست می‌آید.چه کسانی از سربازی معاف می‌شوند؟
معافیت از سربازی شرایط مختلفی دارد. در واقع دلایل خاصی برای معافیت از سربازی وجود دارد که برخی از آنها منجر به معافیت دائم از سربازی، برخی منجر به معافیت موقت از خدمت و برخی هم باعث کسر خدمت می‌شوند. سرهنگ تقوی در این زمینه می‌گوید: «معافیت پزشکی یکی از شرایط معافیت سربازی است که بیماری افراد در شورای پزشکی با حضور سه نفر پزشک مورد بررسی قرار می‌گیرد و تشخیص داده می‌شود که فرد قادر به خدمت نیست؛ اگر فرد قادر به خدمت باشد و تنها نتواند خدمت نظامی انجام دهد، معاف از رزم می‌شود و در حوزه خدمات نظامی یا انتظامی خدمت می‌کند. همچنین در حوزه ایثارگری هم درصد کمی از افرادی که پدرانشان در دوران دفاع مقدس جانباز، اسیر و یا شهید شدند در شرایط خاصی می‌توانند فرزندانشان را معاف کنند؛ چنانچه مشمولان غیر غایب به ازای هر درصد سابقه جبهه، جانبازی و آزادگی والدین می‌توانند از 12 روز کسر خدمت ایثارگری بهره‌مند شوند و مشمولان غایبی که تا تاریخ 12 فروردین‌ماه 1398 خود را برای اعزام به خدمت معرفی و در تاریخ اعزام تعیین‌شده به مراکز آموزش نیروهای مسلح اعزام شده‌اند، امکان بهره‌مندی از کسر خدمت ایثارگری والدین را دارند. همچنین کسر خدمت ایثارگری فقط برای یک فرزند اجرا می‌شود اما بنا بر هماهنگی‌های صورت گرفته، خانواده‌های دارای فرزند ذکور دوقلو و یا چند قلو که هم‌زمان در حال انجام خدمت سربازی هستند، بنا به درخواست والدین می‌توانند کسر خدمت را بین فرزندان خود تقسیم کنند. یکی دیگر از شرایط معافیت سربازی، معافیت تحصیلی است که دانش‌آموزان و دانشجویان تا پایان زمان تحصیل خود، معاف از خدمت سربازی هستند که قاعدتاً تا پایان مقطع فوق‌لیسانس محدودیتی وجود ندارد.»سربازان متأهل از امتیازات ویژه‌ای همچون خدمت در محل سکونت همسر، سالی 30 روز یا ماهی 2.5 روز مرخصی، کسر خدمت تا سه ماه به ازای هر فرزند، در اولویت بودن برای گرفتن امریه، حق عائله‌مندی و حق فرزند برخوردارند. پایه حقوق سرباز متأهل دو برابر سرباز مجرد است، ولی دریافتی‌شان فرق دارد
معاون اجتماعی نظام‌وظیفه عمومی در پاسخ به این سؤال که در چه صورت به سربازان اضافه‌خدمت تعلق می‌گیرد، بیان کرد: «برابر قانون کسانی که وارد 19 سالگی می‌شوند، در صورتی که خود را برای خدمت معرفی نکنند، سه ماه اضافه‌خدمت می‌خورند و اگر مدت معرفی بیش از سه ماه طول بکشد، شش ماه اضافه‌خدمت به آنها تعلق می‌گیرد که البته حداکثر اضافه‌خدمت اولیه هم شش ماه است.»
وی ادامه می‌دهد: «قبلاً اضافه‌خدمت قابل عفو بود اما در حال حاضر شرایط عفو خیلی کم اتفاق می‌افتد زیرا سربازان خیالشان راحت بود که در صورت غیبت، اضافه‌خدمت بخشیده می‌شود بنابراین با این رویکرد غیبت می‌کردند اما در حال حاضر تنها در صورتی که خدمتِ سربازان قابل قبول و خوب باشد، سه‌چهارم یا دوسوم از مدت غیبتشان بخشیده می‌شود.»
چگونه می‌توان برای سربازی امریه گرفت؟
اکثراً پسران ترجیح می‌دهند بعد از سپری کردن دو ماه آموزشی، برای سربازی امریه بگیرند و در یک سازمان غیرنظامی دوران خدمت خود را بگذرانند. سرهنگ تقوی در این باره به تبیان می‌گوید: «امریه شدن یک سهمیه محدود است و سازمان‌های مختلفی مثل وزارت آموزش‌وپرورش، هیئت علمی دانشگاه، شهرداری، قوه قضاییه و... تعداد محدودی امریه می‌گیرند. امریه تنها به فارغ‌التحصیلان مقطع لیسانس به بالا تعلق می‌گیرد. مطابق قانون نظام‌وظیفه عمومی، آن دسته از مشمولانی که تقاضای خدمت در سازمان‌های مختلف در قالب امریه را دارند، پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه باید در مهلت یک سال درخواست خود را به سازمان مربوطه ارائه دهند. در صورت موافقت سازمان مربوطه، حداقل باید 2 ماه قبل از پایان مهلت یک‌ساله خود را معرفی و متناسب با تاریخ پذیرش امریه، درخواست اعزام خود را از طریق دفتر پلیس+10 ثبت کنند.»شرایط سربازی برای افراد متأهل به چه صورت است؟
معمولاً مشمولان متأهل به دلیل تعهد به همسر و فرزند نسبت به مشمولان مجرد ترس بیشتری از رفتن به سربازی دارند اما شرایط و نحوه گذراندن خدمت سربازی افراد متأهل با افراد مجرد متفاوت است: «سربازان متأهل از امتیازات ویژه‌ای همچون خدمت در محل سکونت همسر، سالی 30 روز یا ماهی 2.5 روز مرخصی، کسر خدمت تا سه ماه به ازای هر فرزند، در اولویت بودن برای گرفتن امریه، حق عائله‌مندی و حق فرزند برخوردارند. پایه حقوق سرباز متأهل دو برابر سرباز مجرد است، ولی دریافتی‌شان فرق دارد. همچنین در صورتی که سربازان متأهل در حین خدمت صاحب فرزندی شوند به آنها دو هفته مرخصی تشویقی تعلق می‌گیرد.»شرایط حضور مشمولان در پیاوری اربعین
سرهنگ تقوی در خصوص جزئیات شرایط حضور دانشجویان مشمول سربازی در پیاده‌روی اربعین حسینی می‌گوید: «امسال سازمان وظیفه عمومی ناجا جهت تسهیل در رفتن دانشجویان به کربلای معلی برای مشمولان طرح ویژه‌ای قائل شده است. سال گذشته دانشجویان برای حضور در مراسم اربعین حسینی، وثیقه پرداخت می‌کردند که امسال نیاز به پرداخت وثیقه نیست و همه مشمولان می‌توانند درخواست خود را از طریق درگاه خدمات الکترونیک انتظامی epolice.ir ثبت و در این حماسه بزرگ شرکت کنند. آن دسته از دانشجویانی که غیبت دارند، اگر معافیت تحصیلی گرفته باشند هیچ مشکلی برای اربعین ندارند؛ اما دانشجویانی که معافیت تحصیلی آنها تمام‌شده است و در حال غیبت هستند به صورت قانونی باید به خدمت سربازی بروند چرا که از فرصت معافیت تحصیلی استفاده کرده‌اند و این افراد محدودیت خواهند داشت.»سرهنگ تقوی در پایان گفت: «دانشجویان خارج از کشور نیز تابع مقررات وزارت علوم و وزارت بهداشت دارای معافیت تحصیلی هستند و هیچ محدودیتی در این طرح ندارند. آنها می‌توانند از دانشگاهی که در آن درس می‌خوانند مجوز گرفته، به ایران بیایند و از ایران برای رفتن به کربلا هیچ مشکلی نخواهند داشت.»
بیشتر بخوانید
