سابقه تاریخی وآثار باستانی اصفهان
اصفهان یكی از شهرهای مبنایی برای كشور ایران در طول تاریخ بوده وهست این شهر از معدود مراكز باستانشناسی ارزشمند جهانی وبسیاری از آثار باستانی آن در لیست آثار بشری به ثبت رسیده است اگر از تاریخ این شهر سخن به میان آید سرگذشت آن تا اعماق اساطیر وافسانه ها ریشه دارد تاریخ این شهر از یك سو به سلیمان ونوح متصل واز سوی دیگر پایگاه نهضت كاوه آهنگر بر علیه ضحاك خونخوار معرفی می گردد.
اهمیت اصفهان به اندازه ای است كه در اكثر دائره المعارفهای بزرگ جهان مدخلی به آن اختصاص یافته و سفرنامه هایی از محاسن وشكوه ظاهری و باطنی آن از پژوهندگانی چون تاورنیه ,شاردن و... به نگارش درآمده ومظاهر تمدن آن همانند سبك معماری ,مكتب فلسفی ومنهج فقهی آن چشمگیر است.
دائره المعارف بستانی تاریخ اصفهان را از قرن سوم پیش از میلاد مسیح ذكر كرده است ولی دكتر لطف الله هنرفر در مقدمه كتاب آشنایی با شهر تاریخی اصفهان نوشته است موجودیت تاریخی این شهر به هزاره سوم قبل از میلاد هم می رسد .
در هر حال نام اصفهان در ابتدا انزان بوده وسپس به گابیان یا گی تبدیل شده است در دوران عیلامیان شعبه ای از مادها به سوی اصفهان رهسپار شدند وبا توجه به این كه اصفهان تحت تسلط عیلامیان قرار داشت از پیشرفت آنها جلوگیری به عمل آمد.
در این دوران جاده تجارتی كه خلیج فارس را به ناحیه اصفهان مربوط می ساخت به این شهر اهمیت خاصی می بخشید یاقوت حموی اصفهان را سواران نامیده كه مشتق از واژه های اسپهان وسپاه است احتمالا وجه تسمیه این شهر به دلیل وجود پادگان نظامی در آن بوده است .
اردشیر بابكان بنیانگذار سلسله ساسانی اصفهان را به تصرف خود درآورد این شهر كه محل فرمانروایی یكی از هفت خاندان بزرگ بود با ظهور اسلام در زمان خلیفه دوم به تصرف مسلمانان درآمد وپس از این كه اصفهان اسلام را پذیرفت برای مدتی جی نامیده شد در قرن چهارم هجری مرداویج بنیانگذار سلسله زیاری اصفهان را ضمیمه تصرفات خود كرد .
ركن الدوله دیلمی دو محله مسلمان نشین شهرستان ویهودیه را به همدیگر ملحق نمود اصفهان در دوره آل بویه وسلجوقیان پایتخت بوده وآثاری كه از دوره دیالمه وجود دارد مبین این مطلب است كه درزمان این سلسله نیز اصفهان كاملا مورد توجه قرار گرفته بود دردوره سلاجقه به ویژه در مدتی كه خواجه نظام الملك وزیر دوتن از پادشاهان این دوره بود اصفهان بسیار ترقی كرد وبعد از فروپاشی سلاجقه واستقرار حكومت اتابكان در نقاط مختلف كشوردستخوش حملات گردید كه قتل عامهای دوران مغول و تیمور وهمچنین جهانشاه قره قویونلو از این نمونه می باشد وپس از قتل عام تیمور شهر در موقعیت بسیار آشفته ای قرار گرفت.
در سال 1000 هجری قمری بدستور شاه عباس اول پایتخت صفویان از قزوین به اصفهان انتقال یافت دراین زمان جمعیت اصفهان به یك میلیون نفر رسید وبه شدت از نظر مراكز تجاری وفرهنگی ترقی نمود.
خیابانهای وسیع ومیدانهای بزرگ مساجد و كاخهای سلطنتی بخشی از سیمای شهر اصفهان در این دوران است به طور كلی آثار مهم تاریخی در شهر اصفهان عبارتند از میدان امام یا نقش جهان ,عالی قاپو,كاخ چهلستون ,منارجنبان ,مدرسه چهارباغ یا سلطانی ,مسجد امام ,مسجد شیخ لطف الله ,كلیسا وگنجینه وانك ,سی وسه پل یا پل الله وردیخان ,پل خواجو وبازار اصفهان .
از جمله نقاط دیدنی این شهر مسجد جامع ,سردرقیصریه ,كاخ هشت بهشت ,تالار اشرف ,بقعه بابا ركن الدین ,امامزاده اسماعیل ,هارون ولایت ,مناره چهل دختران ونقاط تفریحی بیشماری از جمله بوستان شهری ملت ,آیینه خانه ,باغ پرندگان وباغ گلهاست .
تحقیقات باستان شناسی وكاوشهای علمی حاكی است یكی از نخستین نواحی مراكز تمدن ومسكن انسانهای ماقبل تاریخ در اطراف كاشان قرار دارد .
بیشترین ابنیه تاریخی وآثار باستانی باقیمانده از فرهنگ وتمدن اسلامی است كه مهم ترین آنها عبارتند از امازاده سلطان علی بن محمد باقر در مشهد اردهال ,بقعه بابا افضل ,مسجد جامع ,قلعه جلالی ,مسجد میدان ,بناهای چهل دختران در محله سلطان میر احمد شهر كاشان ,باغشاه فین ,امامزاده سلطان میر احمد ,مدرسه سلطان ,مدرسه آقابزرگ وبقعه شاهزاده ابراهیم.
در حال حاضر كاشان یكی از شهرهای مهم گردشگری استان به شمار می رود مراسم دینی ,سنتی قالیشویی مشهد اردهال ومراسم مخصوص عطر وگلابگیری منطقه قمصر در فصل بهار از جمله آداب ورسوم آن است. بالاترین رقم صادرات قالی از ایران مربوط به این شهر است.
منبع:
مطالب مربوط به استان:
