جایی برای آرامش بچه‌ها

مهم‌ترین کانون‌ تربیت و پرورش فرزندان خانواده است. به گفته کارشناسان بهترین شرایط این است که کودک تا 6 سالگی در محیط خانواده رشد کند. اگر هم شرایطش فراهم نیست، سپردن فرزند به مهدکودک حداقل تا سه سالگی به تعویق انداخته شود، چرا که در این سه سال هیچ محبتی جای محبت خانواده مخصوصاً مادر را نمی‌گیرد. هر چند که در خیلی از خانواده‌ها چنین امکانی هم وجود ندارد. طبق آمار به دست آمده، حدود 30 درصد از کودکان زیر هفت سال به مراکز آموزشی و مهدکودک‌ها می‌روند که از این تعداد، کودکان بالای 3 سال درصد بیشتری از این آمار را به خود اختصاص داده‌اند. این دسته از کودکان بیشترین آمادگی را برای پرورش و تعلیم و تربیت را دارند.

خیلی از خانواده‌ها برای پیدا کردن مهدکودک مناسب سردرگم بوده و نیازمند شناختی همه جانبه از چنین مراکز آموزشی هستند. بسته به شرایط خانواده‌ و مراکز موجود، انتخاب مهدکودک مناسب معیارهایی دارد که در این متن به آن‌ها می‌پردازیم.

داشتن مجوز تأسیس

با توجه به سبک زندگی آپارتمان‌نشینی و فضای کوچک اکثر خانه‌ها، وسعت مهدکودک نقش سازنده‌ای در رشد جسمی و فعالیت فیزیکی بچه‌ها دارد. اما پیش از این باید به نکات دیگری توجه کرد. داشتن مجوز فعالیت از سازمان‌های مربوطه یکی از مهم‌ترین اصول انتخاب یک مهدکودک مناسب است. این را می‌توان از تابلویی که بالای درب ورودی نصب کرده‌اند فهمید. تابلویی که نام مهدکودک، سال تأسیس و عبارت «تحت امتیاز و نظارت سازمان بهزیستی استان» روی آن درج شده است.

بیمه مهدکودک

همه کودکان در مهدکودک باید بیمه مسئولیت و حوادث شوند. تا قبل از سال 1385 کودکان تحت پوشش بیمه حادثه بودند و میزان خسارت پرداختی برای آنان حدود 250 هزار تومان بود اما با مطرح شدن بیمه مسئولیت و حوادث، به والدین هر یک از کودکانی که در مهدکودک دچار نقص عضو شده یا فوت کنند تا سقف 38 میلیون تومان خسارت پرداخت می‌شود.

تفکیک رده‌های سنی مختلف در مهدکودک

از دیگر الزامات هر مهدکودکی تفکیک سنی کودکان است. معمولاً تفکیک کلاس‌ها در همه مهدکودک‌ها اتفاق می افتد اما باید توجه داشت که آیا در فضای بازی و ناهار خوردن هم این تفکیک صورت می‌گیرد یا خیر.

گزارش رفتار و عملکرد بچه‌ها

- داشتن دوربین مداربسته و سیستم آموزشی هوشمند و آنلاین در مهدکودک یکی از راه‌هایی است که می‌توانید از رفتار و عملکرد فرزندتان مطلع شوید.

- در عین حال مهدکودک باید جلسات ماهانه یا فصلی را با اولیا داشته باشد تا مسائل کودکان را مطرح کرده و با گفت‌گو و تبادل نظر زمینه پیشرفت کودکان را فراهم کند.

- مربی باید با مادر ارتباط مستقیم داشته و او را در جریان آخرین تغییرات رفتاری و آموزشی قرار دهد.

گول ظواهر را نخورید

- معمولاً نخستین چیزی که خانواده‌ها در انتخاب مهدکودک به آن توجه می‌کنند، شکل ظاهری مهدکودک است. اگرچه این موارد به نوبه خود مهم هستند اما در گام اول باید تجربه، دانش مربیان و شیوه‌های آموزشی را بررسی کنید. بنابراین قبل از انتخاب مهدکودک از تخصص و تحصیلات مدیر مهدکودک مطلع شوید. اهمیت این موضوع از آن جهت است که نگرش مدیر مهد کودک تعیین‌کننده تمام عوامل دیگر در یک مهد است. مدیر مهد، مربیان را انتخاب می‌کند، در خرید تجهیزات نظر می‌دهد و سخنرانان مختلف را به مهد دعوت می‌کند.

- با مربی یا مربی‌های آموزشی هم آشنا شوید. قرار است کودک شما قسمتی از زمان طلایی عمرش را با آن‌ها بگذراند. این مربی باید در کنار تخصص، کارآمدی و احساس مسئولیت، نشاط کافی برای ارتباط با بچه‌ها را داشته و خونگرم باشد.

- مهدکودکی که مربیان در آن‌جا مدام در حال تغییر و عوض شدن هستند، جای مناسب و امنی برای فرزند شما نخواهد بود.
- نسبت مربی به تعداد کودکان باید مناسب باشد. طبق قانون بهزیستی برای هر 10 کودک شیرخوار یا 15 کودک نوپا یا 15 کودک نوباوه باید یک مربی درنظر گرفته شده باشد.

- سیستم آموزش محور آن هم به شکل رسمی، برای انتخاب مهدکودک معیار مناسبی نیست. در یک مهد کودک خوب آموزش‌های فردی و اجتماعی از طریق بازی‌های گروهی متناسب با رده‌سنی به بچه‌ها آموزش داده می شود. مثلاً برای بچه‌های صفر تا یک سال؛ توپ‌های نرم، عروسک‌های صدادار، مکعب‌های بزرگ و نرم؛ کودکان یک تا ۲سال؛ پازل‌های چند تکه‌ای، اسباب‌بازی‌‌های روی هم گذاشتنی، هل‌دادنی، کشیدنی، کودکان 2 تا 3.5 سال؛ انواع اسباب‌بازی‌های ساختنی، پازل‌های با قطعات بزرگ، لگو و مکعب‌های ساختمان‌سازی، کودکان حدود 4 تا ۵ سال؛ مجموعه‌های ساختمانی و ماشین‌های کوچک، اثاثیه خانه عروسکی، ماشین‌های بازی و بچه های ۵ و ۶ سال: عروسک‌های لباس‌دار، پازل‌های تصویری، بازی‌های کارتی، شطرنج می‌تواند مفید باشد.  

حداقل‌های تأمین امنیت در فضای مهدکودک‌ها

- توجه کنید که پریزهای برق و سایر وسایل برقی باید دور از دسترس کودکان قرار داشته باشند.

- اسباب بازی‌ها و اشیاء با قطعات کوچک که قابلیت خوردن دارند، دور از دسترس کودکان زیر 3 سال باشد.

- مهدکودک مجهز به سرویس اطفاء حریق و کپسول آتش نشانی باشد.

- وسایل بازی و سایر لوازم دارای گوشه‌های تیز و برنده نباشد و زمین بازی از پوشش مناسب برخوردار باشد تا از جراحت‌های احتمالی پیشگیری شود.

- وسایل سرمایشی(از قبیل پنکه) و گرامایشی از قبیل(بخاری) ایمن و دارای محفظه مخصوص باشند.

- حداقل به اندازه ۲ متر بین هر وسیله بازی فاصله باشد.

کیفیت غذا خوردن و خوابیدن در مهدکودک

تغذیه سالم و خواب مناسب مخصوصاً در دوران کودکی از مهم ترین عوامل در رشد و سلامت است از این رو باید به آن توجه ویژه شود. بنابراین در انتخاب خود به سالم بودن و نحوه تهیه برنامه و موادغذایی مهدکودک توجه داشته و از غنی بودن آن به مواد مورد نیاز بدن کودک و بهداشتی بودنش مطمئن شوید.

- کودک نباید به هنگام فعالیت جسمانی از قبیل دویدن و غلتیدن، غذا بخورد.

- باتوجه به این‌که بسیاری از بچه‌ها در سنین کودکی بدغذا هستند، ببینید مسئولان مهدکودک در برابر این معضل چه تدبیری در نظر گرفته و در این زمینه از متخصص تغذیه مشاوره می‌گیرند یا نه.

- مربیان باید با روش درستی فرزندان را به خواب و استراحت تشویق کنند.

برنامه صحیح برای رفت‌وآمد بچه‌ها به مهد

سعی کنید فاصله مهد با خانه یا محل کار پدر یا مادر خیلی زیاد نباشد. اگر مجبور به انتخاب مهدکودکی شدید که از محل زندگی یا محل کارتان دور بود، یا به فکر سرویس باشید یا با برنامه‌ریزی این مسئولیت را به شکل صحیح بین خودتان تقسیم کنید. اگر قرار است سرویس بگیرید به این موارد توجه داشته باشید؛

· سرویس‌ها باید از وسیله نقلیه مطمئن انتخاب شوند. حتی‌الامکان خوردروی پراید نباشد.
· راننده‌ای را انتخاب کنید که صبور و خوش اخلاق باشد و عجول نباشد.
· حتی‌الامکان راننده سیگاری نباشد.

- تا حد امکان مهدکودک دور از کوچه و خیابان پرتردد قرار داشته باشد. وجود مهد در مکان‌های پرتردد ماشین و موتور خطراتی به همراه دارد که باید با نظارت صحیح جلوی خطرات احتمال گرفته شود.

- درب مهدکودک باید حتما بسته و دارای نگهبان مخصوص باشد تا بچه‌ها به هیچ وجه نتوانند بدون اطلاع از آنجا خارج شوند.

- کسی که کودک را تحویل می‌گیرد باید مشخص بوده و کودک به هیچ وجه نباید به فرد ناشناس تحویل داده شود.

نکات بهداشتی که باید رعایت شود

مورد مهم دیگری که باید به آن توجه داشت، بهداشت مهدکودک است. این مراکز باید برای این امر برنامه‌ریزی داشته باشند.

- اگر غذا در مهدکودک سرو می شود حتما دست‌های بچه‌ها پیش از خوردن غذا شسته شود.

- زمانی برای مسواک زدن بچه‌ها لحاظ شود. کودکان باید جایی برای گذاشتن مسواک‌ها داشته باشند. هم چنین باید فنجان‌های نشکن شخصی یا کاغذی داشته باشند.

- وضعیت سرویس‌های بهداشتی را بررسی کنید. باید به ازای هر 40 کودک یک سرویس بهداشتی مناسب وجود داشته باشد. چک کنید که دستشویی‌ها دستمال کاغذی(نه حوله) و مایع دستشویی(نه صابون) داشته باشد.

- ساختار دستشویی مناسب کودکان باشد. به گونه‌ای که دست کودکان به شیر آب برسد.

- بعضی از بچه‌ها هنوز نمی‌توانند به تنهایی دستشویی بروند و یا از دستشویی ترس دارند. بنابراین باید فردی مطمئن و فهمیده حضور داشته باشد که این مشکل را درک کرده و به بچه‌ها کمک کند.

---