تغییر حالات شدید
7 توصیه به اطرافیان بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی
اختلال دوقطبی یکی از اختلالات خلقی محسوب میشود که شیوع آن در زن و مرد یکسان است و سن متوسط برای شروع این اختلال 30 سالگی است. این اختلال در افراد مجرد بیشتر دیده میشود و عوامل ژنتیکی، روانی، اجتماعی و بیولوژیک در بروز آن دخالت دارند.
خواهر 30 سالهام بنا به گفتهی پزشک معالجش به اختلال دو قطبی مبتلا شده میخواستم در رابطه با این اختلال من را راهنمایی کنید و بفرمایید چگونه باید با او رفتار کنیم؟
اختلال دو قطبی یک بیماری روانی محسوب میشود که به صورت دورههای افسردگی و شیدایی با شدت های متفاوت بروز میکند. افراد مبتلا به این بیماری نوسانات خلقی شدیدی دارند که امکان دارد به صورت ناگهانی و یکباره رخ دهد؛ به طوری که از اوج شادی به غم و ناراحتی فرو روند. این نشانهها میتوانند سبب اختلال در عملکرد شغلی و تحصیلی و حتی اقدام به خودکشی و تخریب روابط بین فردی گردند.
اگر نوسانات خلقی فرد خیلی شدید باشد و شادی و نشاط و غم و اندوه فوران و شدت زیادی داشته باشد میتوان به اختلال دوقطبی مشکوک بود.
دورههای احساس بالا شیدایی یا مانیا و دورههای احساس پایین افسردگی نامیده میشوند.
- بیقراری، افزایش انرﮊی و میزان فعالیت
- احساس نشاط شدید همراه با احساس خودبزرگبینی
- تحریکپذیری مفرط
- صحبت کردن، مسابقه افکار، پریدن از موضوعی به موضوع دیگر با سرعت خیلی زیاد
- عدم توانائی برای تمرکز، حواسپرتی
- کاهش نیاز به خواب
- اعتقادات غیرواقعی در مورد توانمندیها و قدرت فرد
- قضاوت ضعیف
- ولخرجی
- رفتار متفاوت از حالت معمول که مدتی طولانی ادامه داشته است
- افزایش تمایلات جنسی
- سوء مصرف داروها، الکل و داروهای خوابآور
- رفتارهای اغواگرانه مداخلهجویانه و پرخاشگرانه
- انکار مسائل بالا و مشکلات ناشی از آن
- احساس ناامیدی یا بدبینی
- احساس درماندگی، بیارزشی، گناه
- از دست دادن علاقه و عدم لذت از فعالیتهایی که قبلاً برای فرد لذتبخش بودهاند از جمله ارتباط جنسی
- کاهش انرﮊی یا کند شدن، احساس خستگی
- اختلال در تمرکز، حافظه و تصمیمگیری
- احساس بیقراری یا تحریکپذیری
- خواب زیاد یا عدم توانایی خوابیدن
- تغییر در اشتها و افزایش یا کاهش وزن به صورت ناخواسته
- احساس درد مزمن یا سایر نشانههای بدنی مقاوم که در اثر بیماری جسمانی یا جراحت ایجاد نشده باشد
- افکار مرگ یا خودکشی یا اقدام به خودکشی
هرچه این بیماری سریعتر تشخیص داده و اقدامات درمانی برای آن سریعتر انجام شود کنترل آن سادهتر خواهد بود در غیر این صورت این بیماری عواقب وحشتناکی در پی خواهد داشت.
2. با بیمار نگرانی خود را به شکل دوستانه درمیان بگذارید و بادقت و حوصله به صحبتهای او گوش کنید و در مواقعی که موافق صحبتهایش نیستید از جملاتی استفاده کنید که از لحاظ روانی به بیمار کمک کند. مانند: ممکن است من نتوانم احساسات تو را درک کنم ولی من از تو مواظبت و کمکت میکنم.
3. در رفتار با بیماران دوقطبی باید صبور باشید و انتظار بهبود فوری و درمان کامل را نداشته باشید و هرلحظه باید مراقب دورههای عود این بیماری باشید.
4. این بیماران باید بهصورت مداوم و منظم دارو مصرف کنند بنابراین اطرافیان بیمار باید حتماً بر مصرف داروی آنها نظارت داشته باشند و مطمئن شوند که داروهایشان را مصرف میکنند.
5. بیماران مبتلا به دو قطبی حالات هیجانی زیادی را تجربه میکنند، صداهایی را میشنوند که ما نمیشنویم، تهدیدهایی را میبینند که ما نمیبینیم و ممکن است هذیان بگویند و اطرافیان را تهدید کنند. در صورتی که بیمار اقدام خشونتآمیزی از خود نشان داد و یا تصمیم به خودکشی گرفت حتماً از مراکزی مثل اورژانس، پلیس 110 و .. کمک بگیرید و شرایط بیمار را برایشان توضیح داده و از آنها کمک بگیرید.
6. بیماران دو قطبی در دورههایی که انرژی زیادی دارند نمیتوانند خوب بخوابند و امکان دارد در طول روز فقط چرت بزنند و دیگر نیازی به خواب نداشته باشند در این شرایط به آنها اجازه بدهید که هر وقت میخواهند بخوابند و اصراری به خواباندن آنها نداشته باشید.
7. مشکلات و محدودیتهای بیماران مبتلا به دوقطبی را بپذیرید و قبول کنید که آنها در دورههای عود بیماریشان کارهایی که انجام میدهند ناخواسته و بدون کنترل خودشان است پس نیاز به حمایت و مراقبت اطرافیانشان دارند.
منبع: مرکز مشاوره تبیان
اختلال دو قطبی یک بیماری روانی محسوب میشود که به صورت دورههای افسردگی و شیدایی با شدت های متفاوت بروز میکند. افراد مبتلا به این بیماری نوسانات خلقی شدیدی دارند که امکان دارد به صورت ناگهانی و یکباره رخ دهد؛ به طوری که از اوج شادی به غم و ناراحتی فرو روند. این نشانهها میتوانند سبب اختلال در عملکرد شغلی و تحصیلی و حتی اقدام به خودکشی و تخریب روابط بین فردی گردند.
اختلال دوقطبی یک بیماری با دوره درمان طولانی است که فرد باید در طول دوره زندگی خود دقیقاً تحت کنترل و نظر باشد.
نشانههای اختلال دو قطبی
اگر نوسانات خلقی فرد خیلی شدید باشد و شادی و نشاط و غم و اندوه فوران و شدت زیادی داشته باشد میتوان به اختلال دوقطبی مشکوک بود. بیشتر بخوانید
اطرافیان بیماران دو قطبی باید حتماً بر مصرف داروی آنها نظارت داشته باشند و مطمئن شوند که داروهایشان را مصرف میکنند
علائم نشانههای شیدایی یا مانیا
- بیقراری، افزایش انرﮊی و میزان فعالیت- احساس نشاط شدید همراه با احساس خودبزرگبینی
- تحریکپذیری مفرط
- صحبت کردن، مسابقه افکار، پریدن از موضوعی به موضوع دیگر با سرعت خیلی زیاد
- عدم توانائی برای تمرکز، حواسپرتی
- کاهش نیاز به خواب
- اعتقادات غیرواقعی در مورد توانمندیها و قدرت فرد
- قضاوت ضعیف
- ولخرجی
- رفتار متفاوت از حالت معمول که مدتی طولانی ادامه داشته است
- افزایش تمایلات جنسی
- سوء مصرف داروها، الکل و داروهای خوابآور
- رفتارهای اغواگرانه مداخلهجویانه و پرخاشگرانه
- انکار مسائل بالا و مشکلات ناشی از آن
بیشتر بخوانید
علائم و نشانههای افسردگی
- خلق پایین، اضطراب یا ناخشنودی پایدار- احساس ناامیدی یا بدبینی
- احساس درماندگی، بیارزشی، گناه
- از دست دادن علاقه و عدم لذت از فعالیتهایی که قبلاً برای فرد لذتبخش بودهاند از جمله ارتباط جنسی
- کاهش انرﮊی یا کند شدن، احساس خستگی
- اختلال در تمرکز، حافظه و تصمیمگیری
- احساس بیقراری یا تحریکپذیری
- خواب زیاد یا عدم توانایی خوابیدن
- تغییر در اشتها و افزایش یا کاهش وزن به صورت ناخواسته
- احساس درد مزمن یا سایر نشانههای بدنی مقاوم که در اثر بیماری جسمانی یا جراحت ایجاد نشده باشد
- افکار مرگ یا خودکشی یا اقدام به خودکشی
درمان اختلال دو قطبی
تاکید درمان بیماری دو قطبی بر دارو درمانی است. تغییرات شیمیایی که در مغز این بیماران در زمان عود بیماری رخ میدهد با مصرف دارو منظم شده و مواد شیمیایی مغز تعادل خود را بدست میآورند و علایم بیماری از بین میروند و بیماری تحت کنترل در میآید.هرچه این بیماری سریعتر تشخیص داده و اقدامات درمانی برای آن سریعتر انجام شود کنترل آن سادهتر خواهد بود در غیر این صورت این بیماری عواقب وحشتناکی در پی خواهد داشت.
چند توصیه مهم درباره رفتار خانواده و اطرافیان با بیماران دوقطبی:
1. خانوادههایی که دارای بیمار دوقطبی هستند میبایست بدانند که عشق و حمایت آنها تاثیر بسیاری زیادی در روند بهبودی بیمارشان دارد بنابراین سعی کنید که همیشه حمایتش کنید و به او بگویید که چقدر برایتان بااهمیت و مهم است.2. با بیمار نگرانی خود را به شکل دوستانه درمیان بگذارید و بادقت و حوصله به صحبتهای او گوش کنید و در مواقعی که موافق صحبتهایش نیستید از جملاتی استفاده کنید که از لحاظ روانی به بیمار کمک کند. مانند: ممکن است من نتوانم احساسات تو را درک کنم ولی من از تو مواظبت و کمکت میکنم.
3. در رفتار با بیماران دوقطبی باید صبور باشید و انتظار بهبود فوری و درمان کامل را نداشته باشید و هرلحظه باید مراقب دورههای عود این بیماری باشید.
4. این بیماران باید بهصورت مداوم و منظم دارو مصرف کنند بنابراین اطرافیان بیمار باید حتماً بر مصرف داروی آنها نظارت داشته باشند و مطمئن شوند که داروهایشان را مصرف میکنند.
5. بیماران مبتلا به دو قطبی حالات هیجانی زیادی را تجربه میکنند، صداهایی را میشنوند که ما نمیشنویم، تهدیدهایی را میبینند که ما نمیبینیم و ممکن است هذیان بگویند و اطرافیان را تهدید کنند. در صورتی که بیمار اقدام خشونتآمیزی از خود نشان داد و یا تصمیم به خودکشی گرفت حتماً از مراکزی مثل اورژانس، پلیس 110 و .. کمک بگیرید و شرایط بیمار را برایشان توضیح داده و از آنها کمک بگیرید.
6. بیماران دو قطبی در دورههایی که انرژی زیادی دارند نمیتوانند خوب بخوابند و امکان دارد در طول روز فقط چرت بزنند و دیگر نیازی به خواب نداشته باشند در این شرایط به آنها اجازه بدهید که هر وقت میخواهند بخوابند و اصراری به خواباندن آنها نداشته باشید.
7. مشکلات و محدودیتهای بیماران مبتلا به دوقطبی را بپذیرید و قبول کنید که آنها در دورههای عود بیماریشان کارهایی که انجام میدهند ناخواسته و بدون کنترل خودشان است پس نیاز به حمایت و مراقبت اطرافیانشان دارند.
منبع: مرکز مشاوره تبیان