علل کم‌رویی در کودکان
کدام کودکان کم‌رو و خجالتی می‌شوند
کودکانی که احساس وابستگی به والدینشان نمی‌کنند، ممکن است مستعد اضطراب و رفتار خجالتی باشند.
برای اینکه برخورد درست و منطقی با این موضوع داشته باشید، لازم هست که شما علل خجالت را بشناسید. دلایل ایجاد ویژگی خجالتی در کودکان کم نیست اما برخی علل مهم آن عبارتند از:
- ژنتیک: برخی از ویژگی‌های شخصیتی به افراد ارث می‌رسد بنابراین این ویژگی نیز می‌تواند در فرد ژنتیک باشد. تحقیقات نشان می‌دهد، میل به کم‌رویی ممکن است ژنتیک باشد.
- ترس از شکست: هستند والدینی که فکر می‌کنند کودکشان نابغه است و باید هر آنچه لازم است را زود یاد بگیرد. کودکانی که مدام بیشتر از ظرفیتشان از آن‌ها توقع وجود دارند، زمانی که نمی‌توانند آن انتظار را درست برآورده کنند احساس بدی پیدا می‌کنند و این احساس بد تبدیل به ترس از شکست در آن‌ها می‌شود و بالطبع آن‌ها را به سمت شرمساری سوق می‌دهد.
- شخصیت: گاهی اوقات شخصیت نوزاد طوری است که حساس، عاطفی و البته زودرنج است؛ بنابراین چنین شخصیتی بیشتر احتمال دارد که در کودکی خجالتی باشد.
- رفتار آموزش داده شده: کودکان به دنبال تقلید مدل‌های تأثیرگذار هستند و این مدل‌ها می‌توانند والدین باشند. والدین خجالتی این حس را به کودکشان نیز می‌آموزند.
- روابط خانوادگی: کودکانی که احساس وابستگی به والدینشان نمی‌کنند، ممکن است مستعد اضطراب و رفتار خجالتی باشند. از سوی دیگر، والدین به شدت محافظه‌کار نیز ممکن است کودک را از قرار گرفتن در موقعیت‌های جدید بترسانند.
- فقدان تعامل اجتماعی: بچه‌هایی که در سال‌های اول زندگی‌شان از دیگران دور هستند، احتمالاً نمی‌توانند مهارت‌های اجتماعی را که به آن‌ها کمک می‌کند بتوانند با دیگران در تعامل باشند، یاد بگیرند.
بیشتر بخوانید
با کم‌رویی فرزند خود همدردی کنید
اذعان به آنچه او احساس می‌کند، بدون داوری منفی، به او کمک می‌کند احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد. دادن این تصور که چیز بدی در رفتار او وجود دارد باعث می‌شود او حس بدی پیدا کند و در نتیجه خجالتی‌تر شود.همدردی با فرزندتان به او کمک می‌کند که مهارت‌های اجتماعی خود را افزایش دهد و با دیگران ارتباط برقرار کند. به کودکتان نشان دهید، احساس او را درک می‌کنید. وقتی در یک جشن تولد وارد یک اتاق پر از کودک می‌شوید به او بگویید: «می‌دانم سخت است وارد جمع بچه‌هایی بشوی که این همه سروصدا می‌کنند!» این جمله به او کمک می‌کند حس راحتی بیشتری داشته باشد و بتواند رفتار بهتری از خود نشان دهد.
به کودک خود راهبرد‌های مؤثر مقابله با کم‌رویی را آموزش دهید
به کودکتان بیاموزید از دیگر کودکان سؤال کند و به جواب‌هایشان گوش دهد. با او صحبت کنید چطور موقعیتی را که باعث عصبی شدن او شده باید مدیریت کند. «اگر در مهمانی عصبی بودی چه‌کار باید بکنی تا آرام شوی؟ می‌توانی با یکی از بچه‌هایی که در مدرسه می‌شناسی معاشرت کنی، می‌توانی پیشنهاد کنی که تو هم از مهمان‌ها پذیرایی کنی، فکر می‌کنی با دیگر بچه‌ها درباره چه چیزی می‌توانی صحبت کنی؟»همدردی با فرزندتان به او کمک می‌کند که مهارت‌های اجتماعی خود را افزایش دهد و با دیگران ارتباط برقرار کند. به کودکتان نشان دهید، احساس او را درک می‌کنید
به کودکتان برچسب خجالتی نزنید
«ببخشید، این پسر من خیلی خجالتی است» جمله‌ای است که مادر و پدر یک کودک خجالتی معمولاً زمان روبه‌رو شدن با دیگران به زبان می‌آورند. غافل از اینکه این کار اشتباه است! گفتن اینکه فرزندتان خجالت می‌کشد یا خجالتی است، به او این پیام را می‌دهد که چیزی غیرطبیعی در وجودش هست و شما از این بابت شرمنده یا نگران هستید.بیشتر بخوانید
مهارت‌های پایه اجتماعی را به کودک بیاموزید
باید به کودکان بیاموزید که تماس چشمی برقرار کنند، با دیگران دست بدهند، بخندند و با احترام با بقیه ارتباط داشته باشند. می‌توانید با نقش بازی کردن و بازی با عروسک‌ها هم این چیزها را به کودک یاد بدهید. اینکه چطور در زمین بازی با دیگران همبازی شوند و... بچه‌هایی که در پیوستن به گروه‌های مختلف موفق عمل می‌کنند ابتدا مشاهده می‌کنند و سپس راهی برای ملحق شدن به گروه پیدا می‌کنند. این بازی‌ها را در خانه با کودک انجام دهید و مهارت‌های اجتماعی را تمرین کنید.الگوی رفتاری با اعتمادبه‌نفسی باشید
شما به عنوان والدین باید بتوانید با غریبه‌ها دوستانه برخورد کنید، به دیگران کمک کنید و برخورد آرام در واکنش‌های اجتماعی را در همه زمینه‌ها مدل‌سازی کنید. یادتان باشد کودک با دیدن آدم‌های اطرافش خیلی چیزها یاد می‌گیرد. اگر شما هنگام برخورد با دیگران احساس راحتی کنید و بتوانید با کلمات ساده ارتباط خوبی برقرار کنید، کودک شما هم این رفتار شما را می‌بیند و یاد می‌گیرد. پس سعی کنید، در برخورد با دیگران در سلام کردن و معرفی خودتان پیش‌قدم باشید و سر صحبت را شما باز کنید.در نهایت حتماً کودک خود را از 3 سالگی به مهد بفرستید، این موضوع سبب می‌شود بسیاری از تعاملات اجتماعی را در جمع همسالان بیاموزد و ترس‌هایش از بین برود.
منبع: مرکز مشاوره تبیان
