ذات‌الریه چیست؟

به التهاب ریه‌ها، سینه‌پهلو یا ذات‌الریه گفته می‌شود در انتهای لوله‌های تنفسی‌ ریه، دسته‌ای از کیسه‌های هوایی ریز وجود دارند، که در صورت ابتلا به سینه‌پهلو، این کیسه‌های هوا ملتهب شده و ریه‌ها را درگیر می‌کند. هم‌زمان با درگیر شدن ریه مشکلاتی در تنفس و وضعیت سلامت فرد رخ می‌دهد.

بیماران مبتلا به  ذات‌الریه معمولاً در اثر عفونت ناشی از ویروس یا باکتری و گاهی نیز در اثر سایر میکروارگانیسمها، و داروها به این بیماری مبتلا می‌شوند. این بیماری در اثر "عفونت‌های پنوموکوکی" که ناشی از "باکتری استرپتوکوکوس پنومونیه" به وجود می‌آید.

البته  انواع دیگری از باکتری‌ها نیز در ایجاد بیماری ذات‌الریه مؤثر است، مانند هموفیلوس آنفلوانزا یا استافیلوکوکوس اورئوس که باعث سینه‌پهلو می‌شود. همچنین سینه‌پهلو در اثر عفونت ویروسی یا در موارد نادر، ناشی از عفونت قارچی نیز می‌تواند باشد.

علائم ذات‌الریه

نشانه‌ی ابتلا به  ذات‌الریه بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت بروز می‌کند، ولی ممکن است در مواقعی نیز سرعت بروز بیماری طولانی‌تر شود و چند روز طول بکشد.   از علائم رایج سینه‌پهلو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرفه: ممکن است سرفه‌ها به‌صورت خشک و با خلط غلیظ زرد، سبز، قهوه‌ای و یا لکه‌های خون باشند
- سختی در تنفس: تنفس‌ سریع و بریده‌بریده باشد، حتی ممکن است در هنگام استراحت نیز فرد بیمار نفس‌نفس بزند
- بالا رفتن ضربان قلب
- تب
- احساس بیماری و ناخوشی
- عرق‌ کردن و لرزیدن
- کاهش اشتها
- درد در قفسه‌ی سینه
- سرفه‌ی خونی یا خلط خونی
- سردرد
- استفراغ و حالت تهوع
- خس‌خس سینه
- درد عضلات و مفاصل
- احساس گیجی و ناآگاهی از زمان و مکان‌، مخصوصاً در افراد سالمند

گروه‌های در معرض خطر

این گروه افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به ذات‌الریه قرارمی گیرند.
- نوزادان
- سالمندان
- افراد سیگاری
- افرادی که از به بیماری‌های آسم، فیبروز سیستیک و بیماری‌های قلبی، کلیوی و کبدی مبتلا هستند
- افرادی که دستگاه ایمنی ضعیفی داشته و کسانی که به تازگی از بیماری آنفولانزا بهبود یافته‌اند.همچنین کسانی که مبتلا به ایدز بوده و یا آن‌هایی که در حال شیمی‌درمانی و یا مصرف داروهای ضعیف‌کننده‌ی دستگاه ایمنی برای پیوند عضو هستند.

تشخیص ذات‌الریه

ممکن است پزشک با دیدن  نشانه‌های بیماری و معاینه‌ی قفسه‌ی سینه‌ این بیماری را به‌راحتی تشخیص دهد. اما در بعضی از موارد ممکن است لازم باشد تا آزمایشات بیشتری انجام شود.

نشانه‌ها مشترک میان سینه‌پهلو، سرماخوردگی، برونشیت و آسم باعث می‌شوند تا تشخیص این بیماری را دشوار نماید. پزشک‌تان معمولاً برای تشخیص سینه‌پهلو از شما می‌پرسد:

- تنفس سریع‌تر از حالت طبیعی یا به‌سختی نفس کشیدن
- مدت سرفه،یا سرفه به همراه خلط ، اهمیت داشتن رنگ خلط
- هنگام دم و بازدم، درد در قفسه‌ی سینه‌
- اگر ریه با مایعات پرشده باشد، صدای‌ آن باحالت طبیعی فرق می‌کند
- اگر نشانه‌های بیماری تا ۴۸ ساعت رفع نشد، نیاز به آزمایش پرتو اکس یا سایر آزمایشات مانند آزمایش خون و آزمایش خلط است.

پیشگیری از ذات الریه

بیشتر موارد ابتلا به  ذات‌الریه باکتریایی بوده پس از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود ولی باید برای پیشگیری از ابتلا و گسترش باکتری‌ها، بیمار باید نکات بهداشتی را رعایت کند.

- هنگام عطسه یا سرفه، جلوی دهانتان را به‌وسیله یک دستمال تمیز بگیرید.
- دستمال را بعد از استفاده فوراً دور بیندازید زیرا میکروب‌ها تا چند ساعت بعد از خارج شدن از دهان و بینی زنده هستند.
- برای پیشگیری از انتقال میکروب‌ به دیگران، بیمار باید دست‌هایش را به‌طور مرتب بشوید.

سبک زندگی سالم می‌تواند بهترین راه جهت پیشگیری از بروز سینه‌پهلو(ذات‌الریه) باشد. از کشیدن سیگار پرهیز کنید، برای اینکه سیگار به ریه‌ها آسیب رسانده و احتمال ابتلا به سینه‌پهلو را به‌طور چشمگیری در بدن افزایش می‌دهد.

درمان ذات‌الریه

بیماری ذات‌الریه معمولاً مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود، بنابراین بیمار می‌توان در میان افراد خانواده حضورداشته باشد، ولی کسانی که دستگاه ایمنی ضعیفی دارند باید تا قبل از بهبودی کامل بیمار با او تماس نداشته باشند.

- استراحت زیاد
- مصرف آنتی‌بیوتیک
- نوشیدن مایعات به مقدار زیاد

اگر بیماری خاصی نداشته باشید، باید بدنتان به درمان واکنش نشان دهد و زود خوب شوید. اگرچه ممکن است سرفه‌تان مدتی طول بکشد.

عوارض سینه‌پهلو

عوارض این بیماری در کودکان و نوزادان، سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌هایی دیابتی، شدیدتر است.

- پلورزی: با ایجاد التهاب در پوشش میان ریه و قفسه‌ی سینه باعث نارسایی‌های تنفسی در فرد می‌شود.

- آبسه‌ی ریوی: در افرادی دیده می‌شود که به بیماری‌ دیگری مبتلا هستند، یا سابقه‌ی سو‌ءمصرف در نوشیدنی‌های الکلی دارند.

- گندخونی یا سپتی‌سمی: این عارضه‌ سینه پهلویی نادر ولی بسیار خطرناک است.

---