علاقمندان تعزیه از کودکی باید تربیت شوند

به بهانه آغاز اجرای بخش مجالس شبیه خوانی نوزدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی، میرزا ابوالفضل کبابیان (منبتکار) از تعزیه‌خوانان قدیمی و پیشکسوت استان قم درباره جایگاهی که تعزیه در سال‌های اخیر در کشور ما پیدا کرده است به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر جایگاه تعزیه در کشور، منحصر شده به خواندن چند نسخه معدود تعزیه و متاسفانه شاهد ترقی در این زمینه نبوده ایم. ممکن است در برخی جاها تعزیه‌های غریب (غیر عاشورایی) هم خوانده شود که مردم هم از آن استقبال می‌کنند اما بیشتر تعزیه خوان‌ها به دنبال همان ۴-۵ تعزیه «دهه» می‌روند در حالی که در زمان قدیمی‌تر تعزیه خوان‌هایی مثل زنده‌یاد هاشم فیاض و دیگرانی که دیگر در بین ما نیستند تعزیه‌های متفاوتی را برای اجرا انتخاب می‌کردند.

وی درباره دلایل بی‌توجهی به نسخ غیرشناخته شده و غریب تعزیه بیان کرد: کلا این روزها برای تعزیه‌خوان‌ها سخت است که به دنبال تعزیه‌های غریب بروند و این هنر را زنده نگه دارند. معتقدم تعزیه خوان‌ها بیشتر به دنبال کارهای سهل‌الوصول هستند و ترجیحشان این است که بیشتر نسخی را که از حفظ هستند، بخوانند. این بی‌توجهی ارتباطی به حمایت نشدن از طرف دولت ندارد چون به هرحال تعزیه خوان‌ها از لحاظ مالی تامین می‌شوند.

کبابیان درباره مدت زمان فعالیتش به عنوان یک تعزیه خوان توضیح داد: من از اوایل انقلاب و در بزرگسالی تعزیه‌خوانی را آغاز کردم و هیچ‌گاه بچه خوانی نکردم. اوایل حضورم در تعزیه به عنوان موافق خوان فعالیت داشتم اما بعدا اشقیاء‌خوان شدم. در واقع چون برای اولیاء‌خوانی صدای مناسبی نداشتم به تشویق آقایان رضا حیدری و زنده‌یاد هاشم فیاض به مخالف‌خوانی رو آوردم. در حال حاضر نویسندگی تعزیه هم انجام می‌دهم و تا امروز ۹۲ مجلس نوشته‌ام که خیلی از آن‌ها اجرا هم شده‌اند.

وی درباره ویژگی‌های نسخی که به نگارش درآورده است، گفت: مجلس‌هایی را برای نوشتن انتخاب می‌کنم که سندیت داشته باشند چون در گذشته زیاد به مسائل تاریخی و سندیت داشتن مجالس تعزیه توجه نمی‌شده است اما تلاش من این است که در مجالسی که می‌نویسم به این مساله توجه داشته باشم و آنها را براساس واقعیت و آنچه در کتاب‌های معتبر آمده است، بنویسم اما سبک نگارشم همان سبک تعزیه قدیم است.

این تعزیه‌خوان پیشکسوت درباره خاطراتی که از سال‌ها فعالیتش در زمینه تعزیه دارد، عنوان کرد: تمام لحظات من در تعزیه چه زمان اجرا در سرتاسر ایران و چه در اروپا برایم خاطره‌انگیز هستند که البته بیشترشان هم خاطرات شیرین هستند تا تلخ. یکی از خاطرات جالبی که دارم مربوط به زمانی است که باید به صورت مسلم خوان سیلی می‌زدم که در زمان اجرا شبیه‌خوان مسلم که آقای مظفر قربانی‌نژاد بود به اشتباه دستش را جلو صورتش نگرفت و سیلی من به صورتش خورد. در این زمان یکی از تماشاگران که خیلی هم هیجان زده شده بود به زبان کردی به من گفت «کُرَ دومیش را بزنی کشتَمَت.»

وی در پایان صحبت‌هایش درباره انتظاراتی که در زمینه آموزش تعزیه خوان‌ها دارد، اظهار کرد: در حال حاضر در تهران انجمن «تعزیه ایرانیان» به ثبت رسیده که اتفاق خوشایندی است. همچنین کانون «کهربای تعزیه» نیز که از طرف شهرداری تاسیس شده در حال فعالیت است و در آنجا به نونهالان آموزش تعزیه داده می‌شود و بچه‌ها در این کانون مجالس مختلف تعزیه را یاد می‌گیرند و آنها را از حفظ می‌خوانند. مجمع تعزیه «آل طاها» نیز یکی دیگر از انجمن‌هایی است که تعزیه را به بزرگسالان آموزش می‌دهد. نکته‌ای که باید در زمینه آموزش و یادگیری تعزیه به آن توجه کرد این است که یک تعزیه خوان نباید از روی سی دی تعزیه‌ها را یاد بگیرد بلکه پیشکسوتان و بزرگان تعزیه باید داشته هایشان را به نسل جوان آموزش دهند. این روزها بچه‌ها و نونهالان کمتر وارد تعزیه می‌شوند و دیگر بچه خوان خیلی کم داریم در حالی که باید از کودکی آموزش تعزیه را آغاز کرد تا علاقه مندان تعزیه را به صورت اصولی و از کودکی یاد بگیرند.

---

منبع: خبرگزار ی مهر