حکم رانندگی با موتورسیکلت برای زنان

البته باید متذکر شویم که حکم صادره، رأی هیئت عمومی نبوده، بلکه همان طور که گفته شد این رأی توسط یکی از شعب (در‌پی شکایت یک بانوی اصفهانی از نیروی انتظامی) صادر شده است. ماجرای صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان، داستانی با ابعاد حقوقی گسترده و پیچیده‌ای است، که هنوز به مراحل مشخصی در این خصوص دست نیافته‌ایم.

در توضیح این حکم باید گفت که در هیچ جایی از قانون کشور عنوان نشده که زنان نمی توانند متقاضی اخذ گواهینامه موتورسیکلت باشند یا اینکه گرفتن گواهینامه موتور سیکلت توسط زنان جرم محسوب می شود. به همین دلیل دیوان عدالت اداری در پی شکایت مذکور، پلیس را ملزم به صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان نموده است.

چنانچه می‌دانید رانندگی برای زنان در ایران چه رانندگی با خودروهای سبک و سنگین و یا موتورسیکلت در هیچ کجای مقررات راهنمایی و رانندگی منع نشده، و این مسئله در کشور تبدیل به معضلی شده، که هر از گاهی در تیتر اخبار، خبرهایی این چنینی شنیده می شود.

به طور مثال: در چند روز گذشته فیلمی منتشر شد، مبنی بر متوقف کردن زن موتور سوار ایرانی(شناخته شده‌ای) توسط پلیس و این بانوی موتور سوار اعلام می کنند که گواهینامه موتور سواری داشته و موتور وی دارای پلاک و بیمه نیز هست، همچنین ایشان قوانین را نیز به طور دقیق رعایت نموده‌اند. ولی پلیس در پاسخ به تمام توضیحات وی گفتند؛  با این گواهینامه نمی توانید در شهر تردد کنید، زیرا در ایران خانم‌ها نمی‌توانند با موتور در شهر تردد کرده و هیچ خانمی در ایران گواهینامه موتورسیکلت ندارد.

در شبکه های اجتماعی عکسی از حکم یکی از شعبات دیوان عدالت اداری منتشر شد، این دیوان در حکم خود نوشته است:

- مرجع صالح برای صادر کردن انواع گواهینامه رانندگی، نیروی انتظامی (پلیس راهنمایی و رانندگی) است و غیر از این مرجع، ارگان یا نهاد و سازمان دیگری نمی‌تواند اقدام به صدور گواهی‌نامه رانندگی کند.

- رانندگی برای زنان  ایران اعم از رانندگی خودرو‌های سبک و سنگین و یا موتورسیکلت و سایر وسایل نقلیه موتوری در هیچ یک از مقررات موضوعه منع نشده و با عنایت به اصل اباحه، رانندگی موتورسیکلت نیز برای آنان مباح تلقی می‌شود.

- در ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مقرر شده؛ صدور گواهی‌نامه برای مردان بر عهده‌ی نیروی انتظامی است، نافی صلاحیت آن مرجع مبنی بر اختیارات و وظایف صدور گواهینامه برای زنان نیست.

- رانندگی موتورسیکلت برای بانوان باید زیر نظر یک مرجع نظارتی برای احراز صلاحیت تخصصی آن‌ها باشد. لهذا با توجه به اینکه رانندگی موتورسیکلت قائم به جنسیت نیست و طرف شکایت تنها ارگان نظارتی موجود در کشور جهت احراز صلاحیت متقاضیان صدور گواهی‌نامه رانندگی است و اصل بر صلاحیت آن مرجع جهت صدور گواهینامه بوده و قید مقرر در تبصره ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی نیز دادنامه دیوان عدالت اداری به معنای محرومیت زنان از رانندگی موتورسیکلت نمی‌باشد.

- وضعیت حاکم بر شهرنشینی به‌خصوص در شهرهای بزرگ و همچنین عدم امکان مالی جهت خرید خودرو برای همه و راحتی در رفت و آمد با موتورسیکلت در سطح شهر(زنان جامعه با توجه به وضع شخصی و خانوادگی خود شخصاً مجبور به رفع برخی از امور زندگی هستند) ضرورت صدور گواهینامه را برای آن‌ها بیشترمی کند.

- لهذا با استناد به اصاله الاباحه و مستند به مواد ۱۱ و ۵۸ و ۶۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام طرف شکایت (پلیس راهنمایی و رانندگی محل اقامت شاکیه) به تشکیل پرونده و رسیدگی به تقاضای صدور گواهینامه در صورت احراز صلاحیت، صدور گواهینامه موتورسیکلت در حق شاکی صادر شده و این رای ظرف مهلت ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظر  در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری خواهد بود.

در نهایت توضیح می‌دهیم که منع قانونی درمورد استفاده از هیچ وسیله نقلیه‌ای برای زنان وجود نداشته و در مورد رانندگی با موتورسیکلت هم صحبتی از جنسیت راننده به میان نیامده است، در نتیجه با توجه به رأی دیوان عدالت اداری بانوان باید منتظر باشند و ببینند که آیا ممنوعیت صدور گواهینامه موتورسیکلت برای آن‌ها لغو می‌شود یا همانند قبل در این مسیر موانع و مشکلاتی زیادی برایشان وجود دارد.

---