کاسنی چیست و نحوه کاشت آن چگونه است؟

 این گیاه انواع مختلفی دارد ازجمله، کاسنی زرد، کاسنی معمولی و کاسنی بری. کاسنی بری در ایران نمی‌روید، کاسنی زرد به گل قاصدک معروف است و در طب قدیم به آن ترخشقون می‌گفتند و در بیشتر نواحی ایران وجود دارد. کاسنی معمولی یک گیاه دارویی است که گل‌های آبی و ارغوانی دارد.

 منشأ اصلی گیاه کاسنی، اروپای مرکزی، مناطق غربی و مرکزی آسیا و شمال آفریقا است و در قسمت‌های مختلف ایران ازجمله آذربایجان و مناطق کوهستانی خراسان می‌روید.

نحوه کاشت گیاه کاسنی:

 این گیاه را می‌توان در آپارتمان هم کاشت. برای رشد گیاه کاسنی، خاک سبک و حاصلخیز، آب‌وهوای خنک و آبیاری منظم نیاز است.

 کاسنی گیاهی است که در نواحی مختلف به‌صورت یک‌ساله و یا چندساله رشد می‌کند. و در نقاط مختلف به‌صورت خودرو  درمی‌آید.

 این گیاه، هم زیبایی خاصی دارد و هم خواص فراوانی دارد، و همین باعث شده طرفداران گل و گیاه به کاشت آن در منزل علاقه‌مند شوند. در این مطلب می‌خواهیم به نحوه کاشت این گیاه در منزل بپردازیم:

گیاه کاسنی از طریق کاشت میوه یا بذر آن تکثیر می‌یابد و زیاد می‌شود.

 بذرهای این گیاه را می‌توانید به‌طور مستقیم در خاک بکارید و بعد به‌آرامی روی بذر را یک‌لایه نازک خاک بریزید و آن را بپوشانید و کمی فشار دهید و خاک را مرطوب کنید. زمانی که این گیاه سبز شد بهتر است بوته‌های ضعیف‌تر را تنک کنید و آن‌ها را حذف کنید تا فاصله بوته‌ها در محل کاشت 15 تا 20 سانتی‌متر شود. میوه گیاه کاسنی، 5 تا 6 سال قوه خود را حفظ می‌کند و برای کاشت این گیاه می‌توان از این میوه برای سالهای بعد استفاده کرد.

این گیاه را می‌توان به‌صورت دستی یا با ماشین‌های مخصوص به‌صورت خطی کاشت.

اگر بذر این گیاه را در زمین می‌کارید پس از پراکندن دانه در زمین، با غلتک زدن ملایم زمین، روی دانه‌ها را از خاک بپوشانید.

بذر گیاه کاسنی را می‌توان در خزانه یا در محل اصلی بکارید و اگر در خزانه آن را کاشتید بعد از این که نهال دارای 4 برگ شد، آن را در محل اصلی انتقال دهید.

 کشت این گیاه شبیه کاشت کاهو است. این گیاه در مناطقی که زمستان ملایم دارند کاشته می‌شود و به‌عنوان گیاه زمستانه کشت می‌شود البته در بعضی نقاط به‌عنوان محصولی بهاره و تابستانه و پاییزه هم کشت می‌شود.

 زمانی که گیاه رشد کرد و ساقه آن به ارتفاع چند سانتی‌متر بلند شد، اقدام به زدن کج‌بیل می‌کنند و علف‌های هرز را که در زمین ایجادشده است را از بین می‌برند و خارج می‌کنند، همچنین بعدازاینکه 11 تا 20 روز گذشت دوباره‌ کارهای فوق را انجام می‌دهند.

برگ این گیاه را می‌توان در مردادماه برداشت کنید و آن را در هوای آزاد یا فضای اتاق خشک‌کنید. ریشه این گیاه را می‌توان در ماه‌های مهر و آبان برداشت کنید. بهتر است ریشه این گیاه را به‌وسیله چنگال از خاک جدا کنید.

 این گیاه برای رشد بهتر به خاک خوب نیاز دارد. بهترین و مناسب‌ترین خاک برای این گیاه، خاک‌های لیمونی سبک، که مقدار زیادی مواد آلی دارد. در خاک‌های هوموسی هم محصول زیادی به دست می‌آید.

 این گیاه برای رشد، نیاز کمی به نور خورشید دارد و در محیط آپارتمان به‌راحتی رشد می‌کند.

 این گیاه، محصول آب‌وهوای نسبتاً سرد و خنک است و در مقابل سرما و یخبندان مقاوم است. بهتر است محیطی که این گیاه در آن نگهداری می‌شود، گرم نباشد چون ممکن است از بین برود.

این گیاه باید از آبیاری منظمی برخوردار باشد. گیاه کاسنی برای رشد بهتر به آب کافی نیاز دارد. در سه‌هفته‌ای که گیاه کاسنی را تازه کاشته‌اید بهتر است روزی یک‌بار آن را آبیاری کنید و کم‌کم می‌توانید تعداد دفعات این آبیاری را تا دو بار در هفته هم برسانید.

 برای اینکه گیاه کاسنی رشد بهتر داشته باشد می‌توانید از کودهایی که عناصر ازت، فسفر و پتاسیم دارند، استفاده کنید. کود دهی از نیازهای این گیاه برای حاصلخیزی بهتر است.

در دوره رشد گیاه کاسنی باید مراقب آفت‌های این گیاه باشید. مهم‌ترین آفت‌های این گیاه، پروانه آلو، سفیدک حقیقی و شته‌ها هستند.

 کاسنی گیاهی علفی است که ساقه آن اگر وحشی باشد تا یک متر و اگر پرورش‌یافته باشد تا دو متر رشد می‌کند. این گیاه، ریشه‌ای قوی به درازی 50 تا 100 سانتی‌متر دارد که قهوه‌ای‌رنگ است و زمانی که ریشه آن قطع می‌شود رنگ آن سفید می‌شود. داخل این ریشه دارویی شیرابه‌ای شیری‌رنگ وجود دارد. ریشه‌ی این گیاه، حدود 8 درصد پلی ساکاریدی به نام اینولین دارد و از ترکیبات تلخ، لاکتوسین، لاکتوکوپیکرین، شیکوریک اسید، فلاونوئیدها، گلوکوزیدها، قندها و تانن، تشکیل‌شده است. همچنین ریشه گیاه کاسنی، ترکیبات بخار شونده معطر دارد که شاخص‌ترین آن، استوفنون است.

 این گیاه ساقه‌ای باریک و استوانه‌ای دارد و انشعابات آن کم است و در ناحیه مجاور رأس است به‌گونه‌ای که در قسمت‌های انتهایی ساقه، شاخه‌هایی باحالت فاصله‌دار در گیاه وجود دارد.

 این گیاه برگ‌های متناوب دارد که پوشیده از تارهای فروان در اطراف رگبرگ میانی است و هرچه با رأس ساقه نزدیک‌تر شویم، برگ‌های آن کوچک‌تر می‌شوند.

 این گیاه گل‌های بسیار زیبایی دارد که رنگ آن آبی است و در فصل تابستان این گل‌ها ظاهر می‌شوند. این گیاه ازلحاظ دارویی، خواص فراوانی دارد و قسمت‌هایی که مورداستفاده دارویی قرای می‌گیرد، ریشه و برگ‌های آن است.

 گفته شد این گیاه انواع مختلفی دارد. دو نوع کاسنی، را می‌توان کاشت. یکی کاسنی فری یا شیکوریوم اندیوم، که‌برگ بازشده آن مورداستفاده قرار می‌گیرد و نوع دیگ کاسنی، شیکوریوم انتیبوس یا کاسنی تلخ است که سبزی سالادی معروف به آندیو را تولید می‌کند.

 کاسنی فری، برگ‌های تقریباً گرد با بریدگی‌هایی در کناره برگ، دارد و کاسنی تلخ، برگ‌های کشیده دارد که رنگ آن تیره است و بریدگی در اطراف آن ندارد. ریشه این نوع کاسنی را نمی‌توان مصرف کرد و فقط برگ‌های آن را می‌توان به‌عنوان سبزی سالاد مورداستفاده قرارداد.

سفید کردن گیاه کاسنی

 کاسنی از دسته گیاهانی است که قبل از مصرف باید سفید کرد. سفید کردن کاسنی، باعث می‌شود که به مقدار زیادی تلخی آن از بین برود. طرز سفید کردن کاسنی، بسته به نوع آن متفاوت است. مثلاً کاسنی فری را دو یا سه هفته، قبل از این‌که محصول را برداشت کنند، در مزرعه سفید می‌کنند. اگر هوا گرم باشد دو هفته کافی است ولی اگر در فصل پاییز یا زمستان باشد و بخواهند آن را سفید کنند، سه تا چهار هفته وقت لازم است تا بخواهند این عمل را انجام دهند.

برای اینکه کاسنی فری را سفید کنید به وسایل جعبه، گلدان، کاغذ نیاز است تا از رسیدن نور به برگ‌های داخلی کاسنی جلوگیری شود. ولی ساده‌ترین راه برای این کار که بیشتر هم از این روش استفاده می‌شود این است که‌برگ‌ها را جمع کنید و نوک آن‌ها را به هم ببندید. با این کار باعث می‌شود برگ‌های خارجی مانع رسیدن نور خورشید به داخل بوته شوند. برای اینکه کاسنی را سفید کنید بهتر است هوا خشک باشد و اگر هوا مرطوب باشد باید وضعیت برگ‌های وسط بوته را هم بررسی کنید، چون رطوبت باعث پوسیدگی آن‌ها می‌شود.

پیش رس و سفید کردن اندیو صورتی سفید

اواخر فصل پاییز یا در فصل زمستان، بوته‌های گیاه را از خاک خارج کنید و برگ‌های خارجی و اضافی را حذف کنید و برگ‌های داخلی آن به دلیل ترد بودن قابل‌مصرف هستند.
باید ریشه‌ها را از طرف بالا دونیم سانتی‌متر و از طرف پایین طوری قطع کنید که طول آن‌ها به‌طور برابر، حدود 20 سانتی‌متر برسد.
بهتر است گلدان‌هایی تهیه کنید که طول آن 25 سانتی‌متر باشد و در هرکدام از آن‌ها سه ریشه اندیو را طوری قرار دهید که دو و نیم سانتی‌متر انتهایی آن بیرون باشد و سعی کنید گلدان را با خاک کمپوست یا شن پرکنید.
گلدانی را هم به‌صورت وارونه روی آن قرار دهید. توجه داشته باشید سوراخ‌های زهش گلدان بالایی نیز باید با آلومینیوم بسته شود و آن‌ها را در دمای در ۱۰تا ۱۸ سانتی‌گراد قرار دهید. بعد از سه یا چهار هفته که جوانه‌های گیاه خارج شدند، قابل‌مصرف هستند.

---