تبیان، دستیار زندگی

مرزبان فرهنگ ایران کیست؟

«فرهنگ»؛ سیال، غیرساختارمند، رها و بی­ مرز است با این­حال مشخصات و ویژگی ­های هر فرهنگ تقریباً مشخص است که آن­را از دیگر فرهنگ ­ها متمایز می­کند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
محمود اسعدی

منظور از فرهنگ در سه بعد ارزش ­ها و اعتقادات، احساسات و عواطف و خواسته‌های یک ملت تبلور می­‌یابد. حال اگر این ابعاد مورد هجمه یا تعرض قرار گرفت چه کسان یا نهادها و سازمان­هایی وظیفه دفاع، پاسداری و حمایت از آن­را به عهده دارند؟ در حوزه فرهنگ که شعاع عمل آن غیرملموس ، ناپیدا و درعین حال بسیار مهم و اساسی است چه­ کسانی پاسخگو هستند؟
وزارتخانه­ های مرتبط مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علوم، تبلیغات و ... یا آحاد مردم؟ مثلا وقتی فلیم «بدون دخترم هرگز» ساخته شد به دلیل تعرض گستاخانه و واهی موضوع، تقریباً مسئولین و مردم توأمان واکنش نشان دادند. در موارد دیگر مثل فیلم 300 یا مواردی که واقعیت تاریخ و تمدن اسلام و ایران قلب می­شود چه باید کرد؟ مرزبانان کیانند؟
استاد محمدرضا حکیمی کتابی تحت عنوان «مرزبانان حماسه جاوید» در حوزه دین نوشته ­اند ؛ به زعم ایشان، علماء و روحانیون شاخص، مرزبانان فرهنگ اند. در حوزه تاریخ آیا مثلاً «کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران» ، مرزبندی مشخص و قابل قبول ارائه کرده ­است؟ چندی پیش «ریچارد فرای» درگذشت، او تقریباً عمر خویش را صرف فرهنگ ایران کرد، آخر عمر یک تقاضا داشت: به خرج و هزینه خودم پیکرم را به ایران منتقل و در اصفهان دفن کنید! خواسته ­ای که هرگز انجام نشد.آیا او مرزبان فرهنگ ایران بود؟ به ­زعم مسئولین فرهنگی دوره ­های مختلف که از او به نیکی یاد کردند شاید. اما به باور برخی دیگر او نه فقط مرزبان فرهنگ نبود که متجاوز بود!

هجوم فرهنگ بیگانه -عمدتاً از جانب غرب- همچنان روزافزون است. پاسداری از فرهنگ البته متفاوت از مرزبانی مرزهاست اما ساز و کار خود را می­ طلبد و کشورها هریک به فراخور حال و مقام خود به آن مبادرت می­ کنند.


متولیان فرهنگ هنوز نحوه برخورد با ایران­شناسان و شرق­ شناسان را به­ روشنی مشخص نکرده ­اند آیا «فرای» با افرادی چون «برنارد لوئیس» برابرند هلموت ریتر  آلمانی که عمرش را صرف شناخت عرفان ایرانی کرد چه؟ نیکلسون که هجده سال 28 هزار بیت مثنوی را شرح و تفسیر کرد در کدام جبهه قرار می­ گیرد؟ ترجمه «کلمن بارکس» که بیش از نیم میلیون نسخه ترجمه اشعار مولوی­ در جهان فروش داشته و به زبان­های عمده جهان ترجمه شده چگونه؟ فیتز جرالد مترجم آثار خیام چه؟ ویلیام چیتیک، جیمز موریس، برت فراگنر، حسن حنفی و صدها شخصیت دیگر...
به ­راستی چه کسانی بایستی خدمات و صدمات این محققان سخت­کوش را بررسی و روشن کنند؟ این پژوهشگران فقط از غرب نیستند، بسیاری ایران­شناسان از شوروی سابق و دنیای شرق ­اند. ترجمه ­های آثار فردوسی و نظامی و حافظ و سعدی و عطار و دیگر بزرگان فرهنگ اسلام و ایران  توسط هم­ اینان انجام شده ­است؟ از طرفی هجوم فرهنگ بیگانه –عمدتاً از جانب غرب- همچنان روزافزون است. پاسداری از فرهنگ البته متفاوت از مرزبانی مرزهاست اما ساز و کار خود را می­ طلبد و کشورها هریک به فراخور حال و مقام خود به آن مبادرت می­ کنند. مثلاً فرانسوی­ ها با وضع عوارض سخت بر فیلم­ های آمریکایی و کمک  به هنرمندان خود از فرهنگ خویش حمایت می­ کنند و به نوعی مانع رشد و گسترش فرهنگ آمریکایی می­ شوند. اگرچه فرهنگ جغرافیا نمی­ شناسد اما خط­ مشی ما برای حفاظت از میراث فرهنگی­ مان چیست؟

منبع: خبرآنلاین
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .