عروس ها و مادر شوهر ها(2)
برای خواندن مقاله ی قبل اینجا را کلیک کنید .
در فرهنگ‌های مختلف و در میان مردمان شهرها و روستاها، با باورها و اعتقادات متفاوت، چشم‌داشت‌ها و انتظارات گوناگون و معیارهای ارزشی متمایز، عروس و داماد، مادر داماد و مادر عروس همواره از جایگاه و منزلت خاصی برخوردار بوده و هستند.
در حقیقت همان‌گونه که اشاره شد، ریشه ی نگرش‌های منفی نسبت به نزدیکان و خویشان نسبی و سببی و تبلور رفتارهای ناخوشایند؛ در خودپرستی‌ها و خود‌خواهی‌ها، ضعف شخصیّت، تعصبات غیر معقول و محدودیت‌های فکری، بدآموزی‌ها و بی‌بهره بودن از شیوه‌های مطلوب تربیتی و روش‌های متعالی برقراری و تداوم ارتباط موثر، مفید، متقابل، پویا و رضایت‌بخش با دیگران و نزدیکان است.
در فرهنگ اسلامی، هدف غایی از ازدواج نیل به آرامش و فلاح و رستگاری دنیوی و اخروی است. ازدواج به عنوان یک پدیده ی مقدس و یک ضرورت و نیاز فطری و روانی برای جوانی که صلاحیّت، کفایت و قابلیّت همسری را احراز می‌نماید، مطرح است. در این نگاه؛ فرایند ازدواج، زوج شدن دختر و پسری کفو و همراه، لزوماً به معنای همزمانی آن با تشکیل خانواده و زندگی مستقل و جداگانه و نیز فرزندآوری نیست. چرا که فرزندآوری مستلزم کسب آمادگی‌ها و قابلیت‌ها، پذیرش مسوولیّت‌های بیشتر، احراز کفایت‌های پدری و مادری، برنامه‌ریزی و دعا و نیایش و طلب فرزندی صالح و نورچشمی پربرکت از خالق یکتاست. 1
لذا اساس ازدواج و معنای زوجیت و همسر شدن دختر از یک خانواده (عروس‌خانم) و پسری از خانواده دیگر (آقا داماد)، تأمین و ارضای نیازهای فطری و رسیدن به آرامش روانی و سکینه ی قلبی است. در این معنا، زن منبع آرامش بخشی وجود مرد و مرد تأمین کننده ی نشاط درون و امنیّت خاطر زن است.
با نگرشی خردمندانه، انتظار معقول آن است که همه ی مادران و پدران مهربان، مادرشوهرهای با محبّت و مادرزن‌های دلسوز؛ فکر و نیّت خالصانه، رفتار صادقانه و تلاش ایثارگرانه‌شان تنها در جهت تحکیم روابط میان عروس و داماد، تقویت روحیه ی آرامش‌گری و سکینه ی خاطر ایشان باشد. در یک کلام باید گفت که معیار و میزان و دامنه و گستره ی روابط خانوادگی باید افزایش نشاط روانی، آسایش خیال و رشد و اعتلای وجود عروس و داماد باشد.
با این نگاه، مادرشوهری موفّق و تواناست که همواره با پندار و رفتار عاقلانه، مخلصانه و فداکارانه ی خویش زمینه دوستی، مودّت و محبّت میان پسر خود و عروس خانم را بیشتر کند و با محبّتی که به عروسش ابراز می‌نماید کانون وجود او را سرشار از آرامش سازد تا توان آرامش‌گری او نیز افزون‌تر گردد.
در واقع، عروس خانم برای مادرشوهرهای مهربان و فهمیم همچون دختری عزیز و دوست داشتنی است. مادرشوهرهای وارسته و دوراندیش همسر پسرشان را فرزندی دلبند می‌پندارند و آرامش و راحت او را آرزوی قلبی خود میدانند و خدای ناکرده او را به عنوان رقیب کشش‌های عاطفی و خواست‌های روانی خود نمی‌بینند.
عروس خانم‌ها می‌توانند صمیمی‌ترین یار، با محبّت‌ترین دوست و با وقاترین فرزند برای مادرشوهرهای صبور خود باشند و مادرشوهرها نیز می‌توانند برای همیشه مادری مهربان، دلسوز و پرعطوفت برای عروس خانم‌های فهیم و قدرشناس خویش باشند. 2
مادر شوهرهای کریم و با صلابت به‌درستی میدانند که محبّت به معنای گذشت، ایثار، صداقت، صبوری و احسان، جان مایه حیات پربرکت، آرامش روان و نشاط و سرزندگی است.
مادرشوهای با فضیلت آگاهند که اعتماد به نفس زوج‌های جوان، گرمی زندگی مشترک آنان، سلامت فکر و روان، تحرک و پویایی و حسن تدبیر آقا دامادها و عروس خانم‌ها در دور بودن از دخالت‌ها و اظهارنظرهای غیرلازم، تشویق‌ها و نگرانی‌های بی‌مورد، مبرا بودن از شک‌ها و بدبینی‌ها، حفظ زبان از آسیب‌ها و مجهز بودن به زبان تشویق، ترغیب و تأیید خوبی‌ها و درستی‌هاست.
مادرشوهرهای صالح، متعهّد و آینده‌نگر به نیکی واقفند و باور دارند که شایسته آن است که به جای زبان انتقاد، کلام گله‌آمیز، رفتار دخالت‌گرانه و تحقیر‌آمیز، از کلام تأیید و تشویق، سخن محبّت‌آمیز، رفتار حمایتی و هدایتی و همراه با تکریم شخصیّت زوج‌های جوان بهره گرفت.
مادرشوهرهای مطلوب و نمونه باور دارند که گفتار و رفتارشان در مقابل عروس خانم باید به گونه‌ای باشد که فرزندان ایشان (خواهر شوهرها و برادر شوهرهای عروس خانم) نیز زبان تشویق و تأیید، محبّت و تکریم و رفتار منطقی و عطوفانه را بیاموزند.
مادر شوهرهای بلنداندیش به‌خوبی میدانند که بخشی از شخصیّت عروس خانم جوان‌شان در زندگی مشترک با پسرشان تکوین می‌یابد: لذا سعی می‌کنند مستعدترین بستر را برای تکوین مطلوب شخصیّت فردی و اجتماعی عروس و داماد فراهم آورند.
مادر شوهرهای بصیر و متعهّد همواره فرزندشان را به حمایت همه جانبه از همسر تشویق نموده و از ایشان می‌خواهند که همسرشان را همراز خود بدانند و شریک زندگی دنیوی و همسفر اخروی.
ادامه دارد...
پانوشت‌ها:
1- خداوند منان از زبان عباد الرحمن می‌فرماید: «الذین یقولون ربنا هب لنا من ازواجنا و ذریاتنا قرة اعین. سوره فرقان، آیه 74
2- در فرهنگ و زبان انگلیسی و در بسیاری از جوامع به عروس خانم، دختر خوانده (DAUGHTER IN LAW)، به داماد، پسرخوانده (SON IN LAW)، به مادرشوهر و مادرزن، مادرخوانده (MOTHER IN LAW)، و به پدرزن و پدرشوهر، پدرخوانده(FATHER IN LAW) می‌گویند. یعنی عروس، یعنی عروس، دختر جدید خانواده، داماد، پسر دیگر خانواده، مادرشوهر به جای مادر و پدرشوهر همانند پدر است.
منبع : روان شناسی رابطه ها - دکتر غلامعلی افروز - با تغییر و تلخیص
مقالات مرتبط :
