قصه عشق ناپل به مارادونا

باشگاه فوتبال اس‌اس‌سی ناپولی که در ایتالیا لقب آبی‌های روشن یا آتزوری را یدک می کشد، در تاریخ یکم آگوست ۱۹۲۶ تاسیس شد. به تاریخ هم که نگاهی کنیم فوتبال مهم‌ترین و محبوب‌ترین رشته ورزشی در شهر ناپل است و باشگاه ناپولی به عنوان یک تیم ریشه‌دار ایتالیایی به لحاظ شور هواداران با بارسلونا در اسپانیا قابل مقایسه است. با توجه به این نکته که سن پائولو ورزشگاه خانگی این باشگاه با گنجایش بیش از ۶۰ هزار نفر پس از سن سیرو در شهر میلان و المپیک رم سومین ورزشگاه بزرگ ایتالیاست. البته گنجایش این ورزشگاه در زمان گشایش در محله فوریگروتا در حومه ناپل و به سال ۱۹۵۹ حدود ۸۰ هزار نفر بود که در گذر زمان و پس از بازسازی‌های متعدد به میزان فعلی کاهش یافت. مهم‌ترین افتخارات تاریخ باشگاه ناپولی مربوط به هفت سال حضور دیه گو آرماندو مارادونا مابین سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۱ است که ناپولی در این سالها توانست دو بار در سالهای ۱۹۸۷ و ۱۹۹۰ به مقام قهرمانی سری آ دست یابد. همچنین ناپولی پنج بار برنده جام حذفی ایتالیا شده که دوبار آن در دوران مارادونا بوده و دو بار نیز برنده سوپرجام ایتالیا شده است. همچنین ناپولی در دوران حضور مارادونا به مهم‌ترین افتخار اروپایی اش دست یافته و در سال ۱۹۸۹ جام قهرمانی یوفا را کسب کرده است.

آغاز فوتبال در ناپل

سال ۱۹۰۴ دو سرباز انگلیسی به نام‌های ویلیام پوئس و هکتور ام بایون تیم فوتبال و کریکت نایل را پایه‌گذاری کردند. البته به دلیل قانون رقابت‌های لیگ برتر ایتالیا که تنها میزبان تیم های شمالی بود، ناپولی و دیگر تیم های جنوبی از حضور در این رقابت‌ها منع شدند اما سرانجام در دوران مدیریت جورجیو آسکارلی باشگاه ناپولی فدراسیون فوتبال ایتالیا را به عنوان یکی از باشگاه‌های بنیانگذار سری آ پذیرفت. ستاره ناپولی در دهه ۳۰ میلادی آتیلا سالوستر و بازیکن پاراگوئه‌ای بود که آمار گلزنی‌اش بیش از پنج دهه دست نخورده باقی ماند اما سرانجام دیه گو مارادونا و پس از آن مارک همشیک این رکورد را شکستند. نقطه عطف اولیه باشگاه ناپولی در دوران مدیریت ویلیام گاربوت شکل گرفت. در این دوره ناپولی به سری آ وارد شد و ماجراجویی‌اش را در سطح اول فوتبال ایتالیا آغاز کرد. حاصل این ماجراجویی دو مقام سومی در فصل های ۱۹۳۲-۳۳ و ۱۹۳۳-۳۴ بود.

 با وجود این که ناپولی در دهه ۳۰ میلادی بیشتر در رتبه‌های میانی جدول رده بندی رقابت‌ها قرار داشت و از ستاره‌هایی چون آنتونیو وویاک، آرنالدوسنتمنتی و کارلوبوسکاگلیا بهره می‌برد اما در طول جنگ جهانی دوم باشگاه رو به افول نهاد؛ چنان که در فصل ۱۹۳۹ -۴۰ با اتکا بر تفاضل گل سقوط نکردند و در سریال ماندند.

تداوم نتایج ضعیف و افول تدریجی باشگاه منجر به سقوط این تیم به سری بی در پایان فصل ۱۹۴۲ شد. پس از پایان دهه کابوس وار ۴۰ میلادی و در آغاز دهه ۱۹۵۰ مجدداً ناپولی رشد کرد و اوج گرفت. اگرچه ناپولی در این دوران جامی کسب نکرد اما روحیه ناشی از ماندن در سری آ سبب شد تا آنها اولین جام تاریخ باشگاه خود را در سال ۱۹۶۲ کسب کنند. در این سال ناپولی در جام حذفی فوتبال ایتالیا توانست با گلزنی جیانی کورلی و پیرلوئیجی رونزون بر اسپال غلبه کند و قهرمان این مسابقات شود اما در فصل آتی با چهارمین سقوط تیم به سری بی، جشن قهرمانی آن ها ناکام شد .

حرکت تدریجی به سمت دوران طلایی

اگرچه در سال ۱۹۶۳ میلادی باشگاه ناپولی رویداد تلخ سقوط به سری بی را تجربه کرد اما آنها بار دیگر در فصل ۱۹۶۵-۱۹۶۴ موفق به صعود به سری آ شدند. بازگشت به سری آ دستاوردی چون فتح کوپا دله آلپی را با مدیریت برونو پساوالا به دنبال داشت. این موفقیت ادامه داشت و آنها حتی در فصل 1968 – 1967  بسیار به قهرمانی نزدیک بودند اما پس از آث میلان، نایب قهرمان شدند. دینوزوف، خوزه آلتافینی، عمر سیووری و هافبک بومی تیم آنتونیوجولیانو ستاره‌هایی بودند که در اواخر دهه ۶۰ میلادی دوره‌ای از اقتدار این باشگاه را در عصر پیشامارادونا رقم زدند، جولیانو در این دوره رکورد تعداد بازی برای ناپولی را شکست که هنوز هم پا برجا مانده است. دهه ۷۰ میلادی هم دهه خوبی برای باشگاه ناپولی بود. به گونه ای که در فصل های 1971- 1970 و 1974- 1973 به مقام سومی و در فصل 1975- 1974 به مقام دومی دست یافتند. همچنین آنها در فصل 1976- 1975 دومین مقام قهرمانی کوپا ایتالیای خود را کسب کردند. ناپولی دهه ۱۹۸۰ را با قدرت آغاز کرد و در فصل 1981- 1980 سوم شد ولی در سال 1983 وضع دگرگون شد و تیم برای دوری از ناحیه سقوط جدول مبارزه می کرد.

گره خوردن فوتبال ناپل به مارادونا

خیلی از مردم تا قبل از اواسط دهه ۸۰ میلادی با شنیدن نام ناپل به یاد مافیا و فقر می افتادند. شهر جنوبی ایتالیا نه تنها در فوتبال حرف چندانی برای گفتن نداشت بلکه به دلیل فقر فرهنگی و اقتصادی مردم و سیطره مافیا بر شهر از چهره‌ای موجه در کشور ایتالیا بهره‌مند نبود اما آمدن یک فوتبالیست همه معادلات را تغییر داد. مارادونا س تاره نوظهور فوتبال جهان که با درخششی خیره کننده در رقابت‌های قهرمانی جوانان جهان عقل و دل مسئولان باشگاه بارسلونا را ربوده بود در انتقالی باشکوه و با رقم 8/3 میلیون دلار که آن زمان یک رکورد است به این باشگاه اسپانیایی پیوست اما عمر حضورش در اسپانیا به دلیل مصدومیت‌های پیاپی و علاقه نداشتن به زندگی در این شهر کوتاه بود. باشگاه  ناپل در همین بزنگاه او را با رقم 5/7 میلیون دلار جذب کرد تا باز هم رکورد دیگری در نقل و انتقالات فوتبال ثبت شود. حضور در ناپل تولد دوباره مارادونا بود. این شهر و فرهنگ جاری در آن بسیار با روحیه ستیزه جوی مارادونا سازگار بود و مارادونا در ورزشگاه خانگی نایل با استقبال ۷۰هزار هوادار سراپا هیجان فصلی جدید از زندگی ورزشی خود را ورق زد. قصه افسانه ای مارادونا در ناپل با دو سویه مثبت و منفی از همین تاریخ آغاز شد.

خیزش جنوب علیه شمال

 روز معارفه مارادونا در شهر ناپل یکی از باشکوه‌ترین صحنه‌های استقبال از یک ستاره که آن را هواداران یک تیم فوتبال به تصویر کشاندند. مارادونا یک ستاره تکنیکی بود که هنوز قهرمان جام جهانی نشده بود اما با روحیه ستیزه‌گری که داشت به این تیم آمد و به مردم ناپل قول قهرمانی در سری آ را داد. تا آن تاریخ جنوبی‌ها هیچ عنوان مهمی در فوتبال ایتالیا نداشتند و فتح اسکودتو می‌توانست همان قله‌ای باشد که مردم ناپل از مارادونا انتظارش را داشتند. مسئولان باشگاه ناپولی برای تحقق این آرزو امید به ساق‌های بازیکنی بستند که در حال پیمودن مراحل رشد و ستاره شدن بود. آنها برای به دست آوردن دیه گو مارادونا، با پرداخت حدود هشت میلیون دلار به بارسلونا در ۳۰ ژوئن ۱۹۸۴، رکورد نقل وانتقالات فوتبال را شکستند. آنها در فصل ۱۹۸۶– ۱۹۸۵ سوم شدند ولی فصل بعد توانستند با اختلاف سه امتیاز قهرمان سری آ شده و از سوی دیگر با بردن ۴-۰ آتلانتا در فینال جام حذفی، کوپا ایتالیا را نیز فتح کرده و یک دوگانه کسب کنند. از آن جا که تا آن هنگام هیچ تیمی از ایتالیای جنوبی در لیگ قهرمان نشده بود، این رخداد مارادونا را به یک نماد فرهنگی، اجتماعی و مقدس در شهر ناپل بدل کرد که فراتر از قلمرو فوتبال بود. این موفقیتها ادامه داشت و باشگاه در جام اروپای فصل ۱۹۸۹–۱۹۸۸ توانست با شکست پنج بر چهار اشتوتگارت در فینال، نخستین عنوان چشمگیر خود در اروپا را کسب کند و برنده این جام شود. ناپولی در فصل ۱۹۹۰-۱۹۸۹ سری آ هم با اختلاف دو امتیاز نسبت به میلان، دومین قهرمانی خود را کسب کرد.

حمایت ناپل از مارادونا در معادله نیمه نهایی جام جهانی

 مارادونا با درک و شناختی که از فرهنگ جاری در ناپل طی سال ها حضور در این شهر به دست آورده بود بر تنور تنش‌های جنوب و شمال دمید و هنگام برگزاری جام جهانی فوتبال ۱۹۹۰ نظرهای بحث برانگیزی را در خصوص اختلاف‌های مردم شمال و جنوب ایتالیا و وحدت ایتالیا گفت و از مردم شهر ناپل خواست که در نیمه نهایی جام جهانی از آرژانتین در برابر ایتالیا حمایت کنند، این واقعیت را که همه حالا از ناپولیایی ها می‌خواهند ایتالیایی باشند و از تیم ملی شان حمایت کنند، دوست ندارم. ناپل همیشه از آرامش ایتالیا بی بهره بوده. این شهر بیشتر از نژادپرستی ناعادلانه زجر کشیده است. این گفته‌های دیه گو مارادونا در ژوئیه ۱۹۹۰ و پیش از بازی نیمه نهایی با ایتالیا سبب شد تا تیم ملی آرژانتین در استادیوم خانگی شهر ناپل اصلا احساس غربت نکند. در واقع استادیوم سن پائولی تنها ورزشگاهی بود که در آن هواداران سرود ملی آرژانتین را هم نکردند و مارادونا در پایان بازی نیمه نهایی و صعود به فینال از طرفداران ناپولیایی به سبب حمایتشان از آرژانتین تشکر کرد و در مقابل‌شان سر تعظیم فرود آورد. چنین رخدادی که به شکست امید اول قهرمانی جام جهانی منجر شد. واکنش‌های منفی نسبت به حضور مارادونا در فوتبال ایتالیا را به دنبال داشت. پس از پایان جام جهانی فدراسیون فوتبال ایتالیا، مارادونا را مجبور کرد که تست دوپینگ دهد و نتیجه آزمایشش برای کوکائین مثبت در آمد؛ هم مارادونا و هم ناپولیایی‌ها بعدها مدعی شدند این اقدام یک انتقام‌گیری از رخدادهای پیشین بوده است. مارادونا ۱۵ ماه از فوتبال تعلیق شد. با این حال باشگاه ناپولی توانست در سوپرجام فوتبال ایتالیا با نتیجه 5-1 در برابر یوونتوس پیروز شود اما این آخرین جایزه بزرگ آنها تا ۲۲ سال بعد بود. ناپولی همچنین در جام اروپای 1991- 1990 از دور دوم حذف شد.

---

منبع: همشهری جوان