با نشانه‌های اضطراب در کودکان آشنا شوید

دختر 5 ساله‌ای دارم که هنگام رفتن به مهمانی یا آمدن مهمان و به طور کلی حضور در فضاهای عمومی،  حالت تهوع پیدا می‌کند. لطفاً راهنمایی ام کنید.

این رفتارهای فرزندتان ناشی از اضطراب است. برخی از کودکان به‌طور ذاتی بیش از سایر کودکان دیگر تحت تأثیر استرس قرار می‌گیرند و حضور در فعالیت‌های اجتماعی مختلف آرامش آن‌ها را به هم می‌ریزد.

از علایم شایع اضطراب در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– احساس خستگی
– عصبی بودن و بی قراری
 – ترس و نگرانی
 – بی خوابی یا بد خوابی
 – تپش قلب و تنفس نامنظم و سریع
 – عرق کردن
– سردرد و سرگیجه
 – مشکل در تمرکز و حافظه
 – لرزش یا پرش عضلات
 – تکرر ادرار

علل اضطراب عبارتند از:

- عوامل زیست شناختی و جسمانی
در افراد مضطرب، میزان بعضی از هورمون های موجود در خون غیر عادی است. بنابراین هر آن چه که باعث اختلال در سیستم هورمونی شود، برای بدن خطر محسوب می شود. کم کاری یا پر کاری تیروئید، پایین بودن قند خون، وجود غده ای در غدد فوق کلیوی که هورمون اپینفرین تولید می کند و بی نظمی ضربان های قلب از این عوامل هستند.

- عوامل محیطی و اجتماعی
عوامل اجتماعی و ارتباطی مانند مشکلات خانوادگی، احساس جدایی و طرد شدگی و… از عوامل محیطی می توان تغییرات ناگهانی و غیر منتظره، همچون زلزله، سیل، بیماری، مرگ یکی از نزدیکان و… نام برد.
- عوامل ژنتیکی و ارثی
یکی از مهم ترین عوامل اضطراب ژنتیک است و احتمال اضطراب در فرزندان افراد مضطرب بسیار بالا است. البته الگو قرار دادن رفتار پدر و مادر و یادگیری و تکرار کارهای آنان نقش مهمی در اضطراب فرزندان دارد (عامل اجتماعی)، ولی تحقیقات و بررسی های انجام شده بر روی حیوانات و دو قلو هایی که با هم یا جدا از هم زندگی می کنند و از والدین مضطرب به دنیا آمده اند، نشان می دهند که عوامل ژنتیکی نیز بسیار مؤثر اند. با این وجود باور نمی رود که ژن به خصوصی در این مورد نقش داشته باشد، بلکه ترکیب بعضی از ژن ها چنین پیامدی را به دنبال دارد.
اما شما اگر بخواهید کودکتان را از این‌ دست موقعیت‌ها دور نگهدارید، این رفتار طبیعتاً به معنای تقویت اضطراب است و مشکل فرزندتان ادامه‌دار می‌شود لذا کاری که باید بکنید این است که دائماً فرزندتان را در معرض این محرک‌ها قرار دهید و اجازه ندهید در انزوای خود باقی بماند.
از محرک‌ها و موقعیت‌هایی استفاده کنید که اضطراب کمتری در او ایجاد می‌کند؛ مثلاً اگر مهمان آمدن در منزل برایش اضطراب‌آور است اما اضطرابی محدودتر ایجاد می‌کند سعی کنید تعاملات خانوادگی خود را افزایش دهید. با همسالانی از وی ارتباط داشته باشید که او را هم سرگرم کند و سعی کنید هم شما به منزل این دست از دوستان وی بروید و هم آن‌ها به منزل شما بیایند.

در مورد مسجد رفتن هم همین‌طور. سعی کنید این دست تعاملات را در برنامه زندگی‌تان قرار دهید تا کم‌کم فرزندتان عادت کند.
برای غلبه بر اضطرابش هم سعی کنید حتماً به او راهکارهایی ارائه دهید مثلاً وقتی بیان می‌کند که تهوع دارد به او یک آدامس کوچک بدهید و از او بخواهید آن را بجود تا حالت تهوع کاسته شود ضمن اینکه روش‌های تنفس صحیح را هم به او یاد دهید تا با این کار از اضطرابش کاسته شود؛ مثلاً به او یاد دهید:
- صاف بایستد. 
- آهی عمیق بکشد در حین اینکه هوا را به شتاب از ریه‌اش بیرون می‌فرستد صدای تنفسش را بشنود.
- بگذارد هوای به‌طور طبیعی وارد ریه‌اش شود.
- این کار را هشت‌ تا دوازده بار انجام دهد. کاهش اضطراب کودکان نیازمند زمان و صبر و تحمل زیاد مادر است. ضمن اینکه واکنش شدید شما یا پدرش، اضطراب فرزندتان را بیشتر می‌کند پس تا جایی که می‌توانید در برابر وی و نگرانی‌هایش آرام برخورد کنید.