تبیان، دستیار زندگی

چگونه بعد از حوادث طبیعی آرام بخش کودکانمان باشیم

آرامش بخشیدن به کودکان بعد از حوادث طبیعی

اولین کار مهمی که شما باید انجام دهید این است که اجازه ندهید فرزندتان هر تصویری را از سیل ببیند و مهم‌تر اینکه در برابر فرزندتان هیجانات خود را کنترل کنید. هر قدر شما بیشتر واکنش هیجانی نشان دهید فرزندتان هم بیشتر تحت تأثیر این رفتارها قرار گرفته و اضطرابش ماندگارتر می‌شود.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سیل و کودکان
 

دختری 3 ساله دارم که بعد از سیل ویرانگر شمال کشور بسیار وحشت‌زده شده و لحظه‌ای من را تنها نمی‌گذارد و می‌ترسد دوباره سیل بیاید. متأسفانه خودم هم همین حس را دارم و نمی‌دانم چگونه فرزندم را از این همه وحشت‌زدگی نجات دهم و آرامش را به وجودش بازگردانم.


 فرزند شما با توجه به اینکه در معرض یک محرک اضطراب‌آور یعنی سیل دچار هراس شده است. آنچه به‌عنوان ویژگی اصلی هراس‌ها مطرح می‌شود ترس آشکار و مستمر از اشیا یا موقعیت‌های قابل‌مشاهده و محدود است که در معرض محرک هراس‌آور تقریباً بلافاصله منجر به بروز واکنش اضطرابی شده و به شکل وحشت‌زدگی وابسته به موقعیت یا با زمینه موقعیتی نمود می‌یابد.

فرد مبتلا در موقع حضور یا انتظار رویارویی با یک شی یا وضعیت خاص دچار ترس فراوان مستمر، مفرط و نامعقول می‌گردد. کانون این ترس ممکن است انتظار آسیب یا صدمه دیدن جنبه‌ای از یک شی یا موقعیت باشد، مثلاً از سیل بترسد چون نگران است که غرق شود.


توجه کنید خیلی از واکنش‌ها و رفتارهایی که از کودکان ما سر می‌زند، بازتاب و یا حتی نشأت گرفته از رفتارهای درست یا غلط خود ما والدین خصوصاً مادرها است چراکه مادران تأثیر حسی فراوانی بر روی کودکان خود دارند. من تصور می‌کنم شما ناخواسته در برابر سیل رخ داده، واکنش شدیدی نشان داده‌اید و این واکنش شدید به فرزندتان هم انتقال‌یافته است ضمن اینکه احتمال می‌دهم کودکتان هم پا به پای شما اخبار سیل و ویرانی‌ها را دنبال کرده و این مسئله بیش‌ازپیش ایشان را نگران و مضطرب کرده است.

اولین کار مهمی که شما باید انجام دهید این است که اجازه ندهید فرزندتان هر تصویری را از سیل ببیند و مهم‌تر اینکه در برابر فرزندتان هیجانات خود را کنترل کنید. هر قدر شما بیشتر واکنش هیجانی نشان دهید فرزندتان هم بیشتر تحت تأثیر این رفتارها قرار گرفته و اضطرابش ماندگارتر می‌شود.

خیلی از واکنش‌ها و رفتارهایی که از کودکان ما سر می‌زند، بازتاب و یا حتی نشأت گرفته از رفتارهای درست یا غلط خود ما والدین خصوصاً مادرها است چراکه مادران تأثیر حسی فراوانی بر روی کودکان خود دارند.


پس به این دو نکته توجه خاص داشته باشید و از طرف دیگر این راهکارها را هم حتماً دنبال کنید:
- به حقایقی که احتمال بروز چنین وقایعی را برای خانواده شما کاهش می‌دهد اشاره‌ کنید خطر سیل برای ما وجود ندارد؛ زیرا نزدیک‌ترین رودخانه یا سد به ما خیلی فاصله دارد. اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که احتمال وقوع آنچه فرزندتان از آن می‌ترسد وجود دارد اقداماتی را که شما و جامعه برای محافظت خود انجام داده‌اید با آرامش نام ببرید و توضیح دهید که با آمادگی می‌توانید شرایط اضطراری را کنترل کنید.
- مراقب باشید که پاسخ‌های سطحی و نادرست به کودک ندهید، پاسخ‌هایتان کوتاه و دقیق باشد به صورتی که اطمینان خاطرش با اطلاعات شما افزایش یابد. ممکن است نگرانی‌هایش از نظر شما احمقانه باشد اما برای کودک موضوع بسیار جدی است. پس باحوصله برایش توضیح دهید و برای احساساتش ارزش قائل شوید.

- برنامه‌ای آموزشی در زمینه ایمنی خانواده طراحی کنید ممکن است فرزندتان نخواهد این کار را انجام دهد و شاید بگوید حتی از این تمرین‌ها نیز می‌ترسد اما وقتی این کار را انجام دادید مطمئن می‌شود که همه می‌دانند در شرایط اضطراری چه‌کاری باید انجام دهند.

- از الفاظ تمسخرآمیز استفاده نکنید چرا که این روش تأثیر عکس دارد. به‌طوری‌که نه‌تنها مقاومت کودک را برای رفع مشکلش تشدید می‌کند بلکه باعث می‌شود او از حرف زدن با شما درباره احساساتش خجالت‌زده شده و اجتناب کند.
- صبور باشید بدون شک مدتی طول می‌کشد تا کودکتان به ترس‌ خود غلبه کند؛ بنابراین برای رفع تدریجی اضطراب کودک صبور و باحوصله باشید. بهترین راه‌کار این است که با ملایمات و تعادل و به‌طور تدریجی کودک را تشویق کنید تا با آنچه موجب هراسش شده مواجه شود. شما می‌توانید در این مواقع درباره موضوع مورد ترس شفاف و واضح با فرزندتان حرف بزنید و به او بگویید که این‌یک نگرانی طبیعی است که خودتان هم با آن مواجه می‌شوید. به کودک خود بگویید مطمئن هستید که او می‌تواند در نهایت بر ترس خود چیره شود.

- و نکته آخر اینکه به فرزند خود بیاموزید که احساساتش را بیان کند. سعی کنید به‌طور خانوادگی و به شکل سازنده احساسات خود را بیان کنید و بین ابراز احساسات شدید و یا سرکوب کردن آن‌ها در درون خود همواره حد تعادلی را نگه‌دارید. وقتی یاد بگیرید که به شیوه‌ای غیر از شکوه کردن با دیگران ارتباط بگیرید، هم احساسات مثبت و هم منفی می‌توانند درک و حس صمیمیت بیشتری ایجاد کنند. تنها توان صحبت کردن درباره آنچه ما را ترسانده است بدون نگرانی از تمسخر شدن یا مورد قضاوت قرار گرفتن، باعث می‌شود که ترس کمتر بر زندگی ما غلبه کند.
توجه داشته باشید اگر این اقدامات را صبورانه انجام دادید ولی به نتیجه نرسیدید و هراس کودکتان ادامه یافت مراجعه حضوری نزد روان‌شناس کودک ضرورت دارد. عمدتاً بازی‌درمانی در درمان اضطراب‌های کودکان مؤثر خواهد بود.

منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مرکز مشاوره تبیان