عید خودتان را به کشتن ندهید!

دید و بازدیدهای عید نوروز اگر با رعایت اصول تغذیه‌ای انجام نشود می‌تواند سلامتی افراد را به خطر بیندازد و برخی افراد بیشتر از دیگران در معرض خطرند مانند: بیماران قلبی – عروقی، مبتلایان به دیابت و ریفلاکس و افراد دارای کبد چرب.

توصیه‌های عیدانه برای مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی

1- اگر سفری طولانی در پیش رو دارید حتماً با پزشکتان مشورت کنید و برای اطمینان، داروهایتان را بیش از مقدار مورد نیاز همراه داشته باشید.
* در صورتی که باتری قلبی ضربان‌ساز یا شوک‌دهنده دارید نباید در فرودگاه از گیت‌ها یا دروازه‌های بازرسی عبور کنید زیرا امواج الکترومغناطیس در کارکرد باتری قلب اختلال ایجاد می‌کنند.
* لخته شدن خون در اندام‌های تحتانی و پاها مخصوصاً در بیماران مبتلا به ترومبوفلبیت یکی از مشکلات شایع در سفرهای هوایی طولانی‌مدت است. برای جلوگیری از این اتفاق باید هر 30 دقیقه تا 1 ساعت از جای خود بلند شوید و داخل هواپیما راه بروید و اگر پزشکتان داروی ضد انعقادی را برایتان تجویز کرده حتماً آن را مصرف کنید.

2- الگوی تغذیه‌ای‌تان را بر هم نزنید. بی‌نظمی و تداخل وعده‌های غذایی ممکن است به قلبتان فشار وارد کند.
* صبحانه حیاتی‌ترین وعده غذایی برای شماست که باید آن را در حد و میزان متعادلی مصرف کنید تا علاوه بر تأمین انرژی، از ایجاد گرسنگی‌های کاذب جلوگیری کند.
* در مورد شام هم باید دقت کنید تا چرب و سنگین نباشند؛ زیرا این‌گونه غذا خوردن هم فعالیت قلبتان را نامنظم می‌کند، هم خوابتان را به هم می‌زند که باعث خستگی و کسالت در روز بعد شود. در واقع کلسترول و تری گلیسیرید بالا از فاکتورهای خطرناک برای بیماران قلبی هستند و مصرف زیاد غذاهای نشاسته دار مانند برنج و شیرینی‌جات در بدن تبدیل به چربی شده و گرفتگی عروق را تشدید می‌کند.
* و اما میان‌وعده ها: در مورد میان وعده‌ها هم توصیه می‌شود از میوه‌ها و آجیل‌های خام و بدون نمک استفاده کنید. آجیل و مغز دانه‌هایی مانند گردو، بادام، فندق، پسته، تخمه و بادام‌زمینی برای حفظ سلامت قلب و عروق مفیدند؛ زیرا کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسرید خون را کاهش و کلسترول خوب (HDL) را افزایش می‌دهند؛ اما اگر آجیل شور باشد، اثر عکس دارد و باعث افزایش خطر سکته و بیماری‌های قلبی می‌شود.
. مصرف شیرینی خامه‌ای نیز برای شما محدودیت دارد. در مهمانی‌ها از شیرینی‌های خشک و در اندازه‌های کوچک استفاده کنید. مصرف به اندازه‌ی کشمش و شکلات تلخ به دلیل داشتن پتاسیم برای تنظیم فشارخون، از گزینه‌های خوب برای بیماران قلبی عروقی است.
. این را نیز مدنظر داشته باشید که زیاده‌روی در مصرف شکلات، کاکائو و نوشیدنی‌های حاوی کافئین منجر به افزایش ضربان قلب و بروز نامنظمی ضربان قلب می‌شود.
* نیازی به توضیح نیست که در مسافرت‌ها و دید و بازدیدها باید حواستان به فست‌فودها و غذاهای آماده باشد. این مواد غذایی دارای درصد بالایی از اسیدهای چرب اشباع شده و سدیم هستند که علاوه بر افزایش خطر سکته قلبی و تشدید نارسایی قلبی، فشارخون را نیز که عامل پرخطری برای بیماران قلبی است، بالا می‌برند.

3- در مورد میزان فعالیت بدنی نیز به این نکته توجه کنید که انجام تمرینات سبک ورزشی در حدی که منجر به احساس خستگی شدید و یا درد و سنگینی سینه و تنگی نفس نشود، نه تنها ایرادی ندارد بلکه برایتان مفید هم خواهد بود. پیاده‌روی در هوای پاک روزانه 20 تا 30 دقیقه برای حفظ سلامتی به همه افراد توصیه می‌شود.

4- متأسفانه تحقیقات نشان داده در طول تعطیلات و دورهمی‌ها معمولاً میزان مصرف دخانیات بالاتر می‌رود، به‌خصوص اگر در بین افرادی قرار بگیرید که سیگاری هستند. لازم به توضیح است که مصرف بیش از حد سیگار در یک بازه زمانی مشخص نه‌تنها در طولانی‌مدت برایتان مشکل‌ساز می‌شود بلکه در کوتاه‌مدت نیز شما را در معرض خطر سکته قلبی قرار می‌دهد.

توصیه‌های عیدانه برای مبتلایان به دیابت

1- اگر مبتلا به دیابت هستید در ایام نوروز باید از مصرف تنقلاتی که باعث افزایش وزنتان می‌شود جلوگیری کنید. بهتر است در مهمانی‌ها به جای مصرف هله‌هوله‌ها، شیرینی و آجیل‌های شور، به مقدار مناسب از میوه‌های خشک و تازه استفاده کنید. مصرف آجیل تأثیری بر قند خونتان ندارد اما برای پیشگیری از دریافت چربی و کالری و در نتیجه افزایش وزن، کمتر از یک مشت بسته از آن را در طول روز مصرف کنید.
* بهترین توصیه این است که هرگز با شکم خالی به مهمانی نروید تا هوس پرخوری و مصرف انواع شیرینی‌ها به سرتان نزند. یک پیشنهاد مفید این است که قبل از مهمانی یک لیوان آب بنوشید.

2- میزان مصرف شیرینی در ایام نوروز باید محدود شود. اول میوه بخورید تا میلتان به خوردن شیرینی کمتر شود. اگر باز هم تمایل به خوردن آن داشتید، کوچک‌ترین شیرینی را انتخاب کنید و دور شکلات و قند را خط بکشید. یادتان باشد مصرف بی‌رویه‌ی خرما، کشمش، توت و انجیر هم به بهانه‌ی سالم بودن فرقی با خوردن قند نمی‌کند. اگر قند خونتان از ۱۶۰ میلی‌گرم در دسی لیتر بالاتر بود نباید شیرینی مصرف کنید.

3- استراحت، خواب کافی و انجام فعالیت‌های بدنی مناسب به شما بسیار کمک خواهد کرد تا پس از پایان این ایام مشکلی برایتان پیش نیاید.

4- قند خونتان را روزانه کنترل کنید و اگر قصد سفر دارید حتماً تجهیزات مورد نیاز خود از جمله انسولین، دستگاه تست قند خون، نوار تست و سرنگ به تعداد کافی را به همراه داشته باشید. در هنگام رانندگی قند خونتان نباید از ۹۰ میلی‌گرم کمتر باشد و در صورتی که این مسئله برایتان اتفاق افتاد از قندهای سریع جذب‌شونده مثل آبنبات استفاده کنید.

توصیه‌های عیدانه برای مبتلایان به مشکلات گوارشی

1- غذاهای سنگین، دیرهضم و پرچرب و شیرین با اتساع معده موجب باز ماندن دریچه بین مری و معده شده در نتیجه تشدید گاستریت یا ورم معده و ریفلاکس را به همراه خواهند داشت. برای جلوگیری از این عوارض باید از پرخوری پرهیز کرده و تعداد وعده‌های غذایی خود را افزایش دهید و از غذاهای سبک استفاده کنید.

2- در مورد مصرف آجیل باید متذکر شویم که در دید و بازدیدهای عید، زمانی که مشغول صحبت کردن هستید و یا در هنگام تماشای تلویزیون در منزل، ممکن است حواستان نباشد چه مقدار تخمه خورده‌اید، در حالی‌که مصرف بی‌رویه‌ی تخمه باعث ترشح زیاد اسید معده‌تان می‌شود و اگر دچار ورم معده باشید، دچار مشکل خواهید شد. مصرف ۱۵ تا ۲۰ عدد تخمه در روز کافی است.

3- نوشیدن نوشابه یا دوغ گازدار سبب ریفلاکس یا همان برگشت اسید معده و استفاده از مواد غذایی مانده مثل ‌ترشی، ادویه، سس گوجه فرنگی و استعمال دخانیات نیز موجب تشدید آن می‌شود.

4- یکی از اشتباهاتی که اغلب افراد در ایام نوروز مرتکب آن می‌شوند دیر مصرف کردن شام است؛ به طوری که فاصله زمانی کمی بین خواب و شام آن‌ها وجود دارد. این مسئله نیز باعث رفلاکس و تشدید سوزش معده می‌شود. بنابراین باید از دراز کشیدن بلافاصله پس از صرف غذا نیز خودداری کنید.

5- مصرف چای و قهوه در دید و بازدیدهای عید بالاتر می‌رود. نوشیدن بیش از حد قهوه و چای پررنگ نقش بسزایی در ایجاد سوزش معده و رفلاکس دارد. علاوه بر این مصرف زیاد خوراکی‌های حاوی کافئین باعث افزایش فشارخون و تپش قلب نیز می‌شوند.

6- در مورد میوه‌ها هم باید ذکر کنیم اگر دچار ریفلاس هستید مرکبات و میوه‌های اسیدی را انتخاب نکنید؛ زیرا باعث تشدید سوزش معده می‌شوند.

7- مبتلایان به سندروم روده تحریک‌پذیر باید از مصرف غذاهای نفاخ و همچنین موادی که دارای قند رافینوز هستند، مانند حبوبات و به خصوص تخمه در دید و بازدیدهای نوروز اجتناب کنند.

توصیه‌های عیدانه برای مبتلایان به کبد چرب

1- همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد یکی از مهم‌ترین اشتباهات در ایام نوروز دیر خوردن وعده‌ی شام است. هر چه زمان خوردن دیرتر باشد افزایش چربی در بدن بیشتر خواهد بود. به همین خاطر بروز کبد چرب یا تشدید آن دوچندان می‌شود. بین زمان خوردن شام تا خوابتان باید حداقل 2 ساعت فاصله باشد.

2- مصرف آجیل به مبتلایان کبد چرب توصیه می‌شود. در واقع این خوراکی‌ها به تقویت کبد کمک می‌کنند اما باید به چند مورد توجه داشت یکی این که آجیل‌ها مانده نباشند، خیلی شور نباشند و به مقدار مناسب استفاده شوند. مثلاً روزانه پنج عدد فندق، پنج عدد بادام و سه عدد پسته کافی است. از دیگر مواد غذایی که در مهمانی‌ها می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید و برای کبد مفیدند می‌توان انجیر و مویز را نام برد که برای مصرف با چای جایگزین بسیار خوبی برای قند و شیرینی‌ها هستند.

3- یکی دیگر از مواردی که باید در این دوران حواستان به آن باشد مصرف غذاهای آماده و فست فودهاست. مصرف بیش از حد این‌گونه مواد غذایی باعث ایجاد کبد چرب و تشدید آن می‌شود. شیرینی‌هایی که در قنادی‌ها آماده می‌شوند نیز برای شما مناسب نیستند؛ اما می‌توانید به مقدار متعادلی از شیرینی‌های محلی که با خرما و شیرین‌کننده‌های طبیعی تهیه می‌شوند استفاده کنید.

4- تعطیلات فرصت خوبی برای همه و مخصوصاً مبتلایان به کبد چرب است تا فعالیت بدنی‌شان را افزایش دهند. این فرصت طلایی را مغتنم بشمارید و تا جایی که می‌توانید تحرک داشته باشید. پیاده‌روی‌های خانوادگی و دوستانه از بهترین و سالم‌ترین تفریحات این روزهای زیباست.

---