تبیان، دستیار زندگی

قارچ کاندیدا و جلوگیری از رشد آن با رژیم غذایی

قارچ کاندیدا یکی از شایع‌ترین انواع قارچ در بدن انسان است و در قسمت‌های مختلف بدن مانند دهان، پوست، مجاری گوارشی، ناخن انگشتان پا، راست‌روده (رِکتوم) و واژن به وجود می‌آید. به‌طور کلی، کاندیدا، قارچ خطرناکی نیست؛ اما اگر بیش از حد در نواحی گوناگون بدن رشد کند، به عفونت منجر خواهد شد. برای کنترل و تسکین علائم ناشی از این عفونت قارچی، رژیمی خاص وجود دارد که البته پشتوانهٔ علمی دقیقی ندارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
قارچ کاندیدا
بیش از ۱۵۰ گونه قارچ کاندیدا در نقاط گوناگون بدن وجود دارد. این گونه‌های مختلف باعث گوارش و جذب مواد مغذی می‌شوند. از علائم و نشانه‌های ابتلا به قارچ کاندیدا به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

حالت تهوع؛
نفخ شکم، یبوست یا اسهال؛
خستگی مزمن؛
مشکلات پوستی مانند اگزما یا قرمزشدن پوست؛
عود کردن عفونت‌ مجاری ادراری؛
زودرنجی و نوسانات خُلقی؛
اضطراب یا افسردگی؛
درد مفاصل.

علی‌رغم وجود شمار زیادی از گونه‌های مختلف قارچ کاندیدا در بدن، فقط ۱۵ گونه از آنها می‌توانند باعث بروز عفونت در بدن شوند. بیش از نیمی از عفونت‌های قارچی کاندیدا ناشی از قارچ کاندیدا آلبیکانس است.

عوامل ایجاد قارچ کاندیدا چیست؟
عوامل خطرناک متعددی برای ابتلا به قارچ کاندیدا وجود دارند؛ برای نمونه:
رژیم غذاییِ سرشار از قند و کربوهیدرات های فراوری و تصفیه‌شده؛
مصرف بیش از حد الکل؛
بالابودن میزان استرس؛
عدم‌تعادل در وجود ریزاندامگان هم‌زیست؛
استفادهٔ نادرست از کاتتر؛
مصرف آنتی بیوتیک ها و انواع قرص ضد بارداری؛
ابتلا به دیابت و بیماری‌های قندی؛
سیستم ایمنی ضعیف بدن.

اگر این عوامل در زندگی‌تان وجود دارد، باید رژیم غذایی یا سبک زندگی‌تان را تغییر بدهید. بهره‌گیری از تکنیک‌های مراقبه و مدیریت استرس هم در جلوگیری از بروز عفونت‌های قارچی مؤثر است.

عملکرد قارچ کاندیدا در بدن چگونه است؟
پژوهش‌های گوناگونی دربارهٔ علل و عوامل ابتلا به قارچ کاندیدا انجام شده است؛ اما دربارهٔ درمان آن، پژوهش‌های منسجم و کافی در دست نیست. گفته می‌شود که گرفتن یک رژیم غذایی مخصوص به درمان این عفونت قارچی کمک می‌کند؛ رژیمی که در آن خبری از قند، گلوتن، الکل، افزودنی‌های مضر و برخی از لبنیات نیست. در این رژیم، مصرف میوه‌هایی با میزان قند پایین،سبزیجات بدون نشاسته و مواد غذایی بدون گلوتن توصیه می‌شود. البته پرهیز از مصرف لبنیات از سوی مراجع علمی تصدیق نمی‌شود. دلایل متعددی ازجمله موارد زیر برای این موضوع عنوان می‌شود:

حذف گلوتن از رژیم غذایی باعث تخریب پوشش داخلی روده می‌شود. با وجود این، در افرادی که به گلوتن حساسیت دارند و به بیماری سلیاک دچارند، مدرکی دال بر تخریب روده بر اثر عدم‌مصرف گلوتن دیده نمی‌شود.
مصرف بیش از حد قند برای افرادی که دارای ضعف در سیستم ایمنی هستند، وخامت عفونت قارچی کاندیدا را افزایش می‌دهد. مصرف زیاد کربوهیدرات هم در برخی از افراد باعث رشد کاندیدا می‌شود؛ اما شواهدی مبنی بر افزایش احتمال عفونت قارچی در دست نیست.
در رژیم غذایی مخصوص برای جلوگیری از عفونت قارچی کاندیدا، هرگونه کپک، استفاده از آفت‌کش برای پرورش مواد غذایی و مواد نگهدارنده از رژیم حذف می‌شود؛ اما شایان ذکر است که اثرگذاری حذف هیچ‌یک از این موارد از نظر علمی اثبات نشده است.

مصرف الکل و کافئین هم برای بهره‌مندی از سبک زندگی سالم‌تر و وفاداری به رژیم غذایی در این برنامه رژیمی توصیه نمی‌شود. به‌طور کلی، رژیم غذایی ویژهٔ مبارزه با قارچ کاندیدا با هدف کاهش التهاب و مصرف مواد سالمی طراحی شده که برای سلامت روده و کاهش خطر ابتلا به قارچ کاندیدا مفیدند. البته چنان‌که اشاره شد، این رژیم تا این تاریخ از نظر علمی اثبات نشده است.

شروع رژیم و پاک‌سازی بدن از قارچ کاندیدا چگونه است؟
هواداران رژیم کاندیدا، پیش از آغاز برنامهٔ رژیم، پاک‌سازی کاندیدا را توصیه می‌کنند. منظور از پاک‌سازی کاندیدا، رژیم کوتاه‌مدتی است که حامیان آن معتقدند، فشار روی مجاری گوارشی را از بین می‌برد و سموم بدن را دفع می‌کند. هیچ پژوهش علمی، مفیدبودنِ پاک‌سازی کاندیدا را تأیید نکرده‌ است؛ اما عمل به آن می‌تواند به رویکردی جدی‌تر در اجرای رژیم کاندیدا بینجامد. تاکنون اثربخشیِ پاک‌سازی و رژیم‌ دفع سموم یا دِتاکس روی هیچ فردی ثابت نشده است.

روش‌های گوناگونی برای پاک‌سازی وجود دارد؛ اما دو روش معروف‌تر در این زمینه شامل موارد زیر است:
فقط مایعاتی مانند آب‌لیمو یا آبگوشت مصرف شود.
در طول روز بیشتر از سبزیجاتی مانند سالاد و سبزیجات بخارپزشده در کنار حجم محدودی پروتئین استفاده شود.

برخی از افراد با آغاز دورهٔ پاک‌سازی دچار علائمی چون خستگی، سردرد، کج‌خلقی یا تغییر در الگوی خواب می‌شوند. یادتان باشد که فرایند پاک‌سازی فقط چند روز ادامه دارد و نه بیشتر. پس از پشت‌سرگذاشتنِ دورهٔ پاک‌سازی می‌توانید به‌سراغ اجرای رژیم کاندیدا بروید.

دورهٔ زمانی مشخصی برای این رژیم تعریف نشده است. برخی از هواداران آن، چند هفته و برخی چندین ماه را برای مشاهدهٔ اثرات مثبت رژیم در نظر می‌گیرند. پیش از آغاز رژیم کاندیدا باید به موضوعات متعددی توجه کنید:

رژیم را آهسته و پیوسته آغاز کنید: به‌جای اینکه کافئین، قند و گلوتن را به‌یک‌باره و هم‌زمان ترک کنید، بهتر است که به‌تدریج، هر بار یکی از این موارد را از رژیم غذایی‌تان کنار بگذارید.
این رژیم برای کوتاه‌مدت طراحی شده است: یادتان باشد که پس از بهبود علائم کاندیدا نباید به این رژیم ادامه بدهید.

چه غذاهایی در این رژیم مصرف می‌شود؟
در طول رژیم غذایی کاندیدا باید این مواد غذایی را مصرف کنید:
میوه‌هایی با قند کم: لیمو سنگی، لیمو ترش، میوه‌های خانوادهٔ توت (مصرف به‌صورت مقادیر اندک)
سبزیجات بدون نشاسته: مارچوبه، کلم بروکسل، کلم، کلم بروکلی، کرفس، خیار، بادمجان، پیاز، اسفناج، کلم کالی، کدو سبز، شلغم زرد (بهتر است به‌طور خام یا بخارپز مصرف شود)
دانه‌ها و حبوبات بدون گلوتن: کینوآ، گندم سیاه، ارزن، سبوس جو
مواد پروتئینی با کیفیت بالا: مرغ، ماهی آزاد (سالمون)، بوقلمون و ماهی ساردین (انوع ارگانیک، پرورشی در مراتع و گونه‌های غیرپرورشی)
چربی‌های سالم: آووکادو، انواع زیتون، روغن نارگیلِ تصفیه‌نشده، روغن کتان، روغن کنجد و روغن زیتونِ فرابکر
برخی لبنیات ویژه: کره، کفیر ارگانیک، روغن حیوانی یا ماست ساده
دانه‌ها و آجیل‌های بدون کپک: بادام، نارگیل یا روغن نارگیل، تخم کتان
گیاهان دارویی و ادویه‌ها: فلفل سیاه، نمک، دارچین، سیر، زنجبیل، شوید، پونه کوهی، رزماری، پاپریکا، آویشن و زردچوبه
چاشنی‌ها: سرکه سیب، کلم ترش، آب نارگیل
شیرین‌کننده‌های بدون قند: اِستِویا، اریتریتول، زایلیتول
نوشیدنی‌های بدون کافئین: دم نوش های گیاهی، قهوهٔ کاسنی، آبِ تصفیه‌شده، شیربادام خانگی، شیرنارگیل (بهتر است بدون افزودنی باشد)، آب در ترکیب با لیمو سنگی یا لیموترش

افزون بر این‌ها، مکمل‌های پروبیوتیک هم به تسکین التهاب، ازبین‌بردن ارگانیسم‌ها یا موجودات میکروسکوپی ریز و کاهش شیوع عفونت کاندیدا کمک می‌کنند.

در این رژیم از مصرف چه غذاهایی پرهیز می‌شود؟
رژیم غذایی کاندیدا بسیار سخت‌گیرانه و جدی است و در آن، از مصرف قند، گلوتن، الکل و برخی لبنیات خودداری می‌شود. هواداران این رژیم غذایی معتقدند که مصرف‌نکردن این مواد به کاهش رشد قارچ کاندیدا کمک می‌کند. البته اثربخشیِ ترک این مواد در کاهش عفونت‌های کاندیدا هنوز اثبات نشده است؛ اما پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف بیش از حد قند در موش‌ها باعث وخامت عفونت در مواردی شده است که سیستم ایمنی ضعیف‌تری داشته‌اند؛ ازجمله خوراکی‌هایی که باید در رژیم کاندیدا کنار گذاشته شوند، باید به موارد زیر اشاره کرد:

میوه‌هایی با قند زیاد: موز، خرما، کشمش، انگور و انبه؛
حبوبات و دانه‌های حاوی گلوتن: گندم سیاه، گندم، جو، گندم آلمانی؛
برخی انواع گوشت: ماهی‌های پرورشی، سوسیس و کالباس؛
چربی‌ها و روغن‌های فراوری‌شده: روغن کانولا، روغن سویا، روغن آفتاب‌گردان و مارگارین؛
چاشنی‌ها: کچاپ، سس سویا، سرکهٔ سفید، سس باربیکیو، مایونز یا سُس ترب کوهی؛
برخی انواع لبنیات: خامه، شیر و پنیر؛
شکر و شیرین‌کننده‌های مصنوعی: عسل، شکر چغندرقند یا مِلاس، ساکارُز، آگاوه، نیشکر، شربت افرا، شربت ذرت، آسپارتام؛
آجیل و دانه‌های با احتمال بالای کپک‌زدن: گردو، بادام هندی و پسته؛
قهوه، الکل و نوشیدنی‌های شیرین: چای کافئین‌دار، قهوه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، سودا، آب‌میوه؛
افزودنی‌ها: نیترات‌ها یا سولفات‌ها.
منبع: چطور
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .