تبیان، دستیار زندگی

پارک جنگلی چهلمیر

پارک ملی تندوره در شمال شرقی ایران و نزدیک ترکمنستان واقع گردیده‌است. براساس تقسیم بندی مجموعه تندوره در شمال استان خراسان رضوی در شهرستان درگز قرار دارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پارک جنگلی چهلمیر

این منطقه در حوزه آبریز هریرود و کشف‌رود و زیرحوزه رودخانه درونگر قرار گرفته‌است. مرتفع‌ترین نقطه این منطقه قله قنبرعلی در جنوب محدوده به ارتفاع ۲۵۸۶ متر است و پست‌ترین نقطه با ارتفاع ۸۸۴ متر در بخش شمالی محدوده قرار دارد. این منطقه فاقد مراکز جمعیتی می‌باشد و تنها پاسگاه‌های محیط بانی چهل‌میر، بابانستان، شکراب، تیوان، درونگر، چرلاق و زیارتگاه علی بلاغ در آن قرار دارند. مجموعه تندوره از نظر منابع آبی فاقد رودخانه‌های مهم است و قسمت اعظم منابع آب این منطقه را چشمه‌ها تشکیل می‌دهند. آبدهی چشمه‌های منطقه چشمگیر نبوده و تنها چشمه‌های چهل‌میر و چرلاق به طور نسبی دارای آبدهی بیشتری در مقایسه با سایر چشمه‌ها می‌باشند. پارک جنگلی چهل میر که معروفترین دره منطقه است ودر قسمت شرقی پارک تندوره واقع است. شکل خاص زیستی، ساختمان خاک، تغییرات ارتفاع، میزان بارش و شکل آن و نوسانات و گرما سبب گردیده پوشش گیاهی متنوعی در این ناحیه دیده شود. پارک ملی تندروره از نظر ذخایر طبیعی و حیاتی، تنوع زیستی و نمونه‌های حیات وحش (قوچ و میش اوریال) و پدیده‌های ارضی و دیگر ویژگی‌های خاص در نوع خود پارکی ممتاز می‌باشد.
پارک جنگلی چهلمیر

این پارک از یک سری کوه‌های مرتفع و متصل به هم تشکیل شده‌است و رشته‌کوه مشخصی ندارد. راه اصلی پارک جاده شوسه قوچان به درگز می‌باشد که از سه نقطه می‌توان به پارک دسترسی پیدا کرد. ۱- قریه اینچه کیکانلو (واقع بر سر راه درگز – قوچان) تا پاسگاه شکر آب (جنوب پارک) ۱۰ کیلومتر. ۲-از درگز تا پاسگاه چهل میر (شرق پارک) ۳۰ کیلومتر. ۳- از نوخندان تا زیارتگاه بابانستان (شمال پارک) ۱۲ کیلومتر. جانوران از ۷ گونه گربه‌سان ایران ۵ گونه یعنی پلنگ ایرانی، گربه جنگلی، گربه دشتی، گربه پالاس و سیاه‌گوش اورآسیا در این منطقه زندگی می‌کنند. این منطقه بهترین زیستگاه پلنگ در ایران است به‌طوری که در سال ۱۳۷۰ تعداد ۱۳۴ قلاده پلنگ در آن دیده شد و جمعیت آن در سال ۱۳۸۷ نزدیک به ۶۰ قلاده برآورد می‌شود. طعمه اصلی پلنگ کل و بز است. از سمداران منطقه هم می توان به بز وحشی که گله‌های ۱۰۰-۱۵۰ رأسی آن در ارتفاعات منطقه دیده می‌شود و گوسفند وحشی که از گونه قوچ و میش اوریال و خالص‌ترین نژاد این گونه در ایران است، اشاره کرد. شمار قوچ و میش‌های پارک را در سال ۱۳۵۶ حدود ۶۰۰۰ رأس برآورد کرده‌اند و اکنون جمعیت گوسفندان وحشی پارک بالغ بر ۴۰۰۰ رأس است. گراز از دیگر علف‌خوران پارک است که به تعداد زیاد در مناطق مختلف به‌ویژه شمال پارک زیست می‌کند.
پارک جنگلی چهلمیر

گرگ هم در قسمت‌های نسبتاً کم‌ارتفاع پارک و محدوده‌های مشرف بر روستاهای اطراف به صورت منفرد و یا دسته‌های ۲ تا ۵ قلاده‌ای دیده می‌شود و در فصل زمستان بیشتر از قوچ و میش و کل و بز و در تابستان بیشتر از گله گوسفندان اهلی تغذیه می‌کند. روباه قرمز، شغال، سمور سنگی، کفتار، رودک و انواع جوندگان همچون پیکا و تشی از دیگر پستانداران این منطقه‌اند. پارک ملی تندوره از نظر تنوع گونه‌های پرندگان بسیار غنی است.
پرندگان بیشتر در نواحی پست و حاشیه‌ای پارک و داخل دره‌ها و نزدیک به چشمه‌سارها دیده می‌شوند. کورکور، سارگپه پابلند، عقاب دشتی، عقاب شاهی، عقاب طلایی، کرکس، هما، لیل، کوکر، مرغ حق، شبگرد بلوچی، بادخورک معمولی، بادخورک کوهی، زنبورخور معمولی، هدهد، چکاوک طوقی، پیت خاکی و سنگ‌چشم دم‌سرخ گروهی از پرندگان مهاجر به پارک را تشکیل می‌دهند. تعدادی از گونه‌های مهم بومی منطقه عبارتند از: دلیجه، کبک، تیهو، قرقاول، بلدرچین معمولی، کبوتر چاهی، قمری، یاکریم، چکاوک شاخ‌دار، چکاوک آسمانی، دم‌جنبانک ابلق، قرقی، سسک، سار، زاغی، کلاغ گردن‌بور، کلاغ ابلق، الیکایی، توکای سیاه، زردپره کوهی، زردپره مزرعه، انواع جغد و سهره سینه‌سرخ. خزندگان این پارک هم شامل ۹ گونه مار غیر سمی، ۴ گونه مار نیمه سمی، ۵ گونه مار سمی، ۶ گونه سوسمار و لاک‌پشت می‌شوند. کفچه مار، دال، قرقاول بال‌سفید و هما از گونه‌های در خطر انقراض تندوره محسوب می‌شوند. گیاهان پوش گیاهی پارک نیز بسیار متنوع است و تاکنون ۳۷۳ گونه از ۶۰ تیره در این پارک شناسایی شده‌است. اورس، انجیر، بید، نسترن، گوجه وحشی، کرکو، درمنه، گون، کلاه میرحسن، ‌باریجه، آنقوزه، کندل، زیره سیاه، کتان وحشی، ‌آویشن، انواع گرامینه، آلبالوی وحشی، شیر خشت، زرشک، انواع گیاهان یکساله مرتعی و گیاهان با ارزش داروئی از مهمترین گونه‌های گیاهی این پارک است.
پارک جنگلی چهلمیر

پارک جنگلی چهلمیر



منبع: سیری در ایران