15 دلیل پزشکی بی‌اشتهایی و درمان آن

دلایل مختلفی می‌توانند موجب بی‌اشتهایی و احساس خستگی شوند که از مسائل جسمانی و روانی تا مصرف دارویی خاص را شامل شده و برای تشخیص دقیق شاید به کندوکاو بیشتری نیاز داشته باشید. بی اشتهایی از جمله علائمی است که هرگز نباید نادیده گرفته شود.

عوارض جانبی دارو

داروهای بسیاری می‌توانند موجب بی اشتهایی شوند که از مقصران اصلی می‌توان به داروهای ضد درد افیونی، برخی آنتی بیوتیک ها، داروهای فشار خون، و داروهایی که موجب ناراحتی معده و عدم تمایل فرد به غذا خوردن می‌شوند، مانند ایبوپروفن، اشاره کرد.

سرماخوردگی و آنفلوانزا

بیماری‌های شایع ممکن است موجب بی اشتهایی موقت شوند که از آن جمله می‌توان به سرماخوردگی، آنفلوانزا، عفونت‌های دستگاه تنفسی، باکتریایی و ویروسی، مشکلات گوارشی، مانند حالت تهوع یا یبوست و البته مسمومیت غذایی اشاره کرد. در این شرایط افراد ممکن است با کم‌آبی بدن مواجه شده و تمایلی به غذا خوردن نداشته باشند یا حتی از غذا خوردن هراس داشته باشند.

عدم تعادل تیروئید

پرکاری و کم‌کاری تیروئید هر دو می‌توانند موجب بی اشتهایی شوند. غده تیروئید مسئول ترشح هورمون‌هایی در جریان خون است که سوخت و ساز را تنظیم می‌کنند و بروز تغییر در این روند می‌تواند موجب بروز تغییر در اشتها شود.

بارداری

بسیاری از زنان باردار در سه ماه نخست بارداری حالت تهوع را تجربه می‌کنند که می‌تواند به بی اشتهایی منجر شود. عدم آگاهی از بارداری ممکن است فرد را در تشخیص دلیل ناراحتی معده و بی اشتهایی خود سردرگم کند.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن به عنوان یک عامل محرک عمل می‌کند. این عادت می‌تواند موجب تحریک معده شود که به احساس بیماری و سرگیجه منجر می‌شود. سیگار کشیدن می‌تواند تأثیر منفی بر دستگاه گوارش انسان داشته و موجب بی اشتهایی شود. افرادی که سیگار را ترک می‌کنند، بازگشت اشتهای خود را نیز احساس خواهند کرد.

سوءمصرف مواد مخدر و الکل

افرادی که نوشیدنی‌های الکلی مصرف می‌کنند، در واقع کالری خالی دریافت می‌کنند. این افراد با احساس نفخ مواجه شده و همچنین الکل می‌تواند موجب تحریک پانکراس و کبد و تجمع مایع در شکم شود. کاهش وزن و بی اشتهایی شرایطی شایع بین افراد معتاد به مواد مخدر محسوب می‌شود.

استرس

استرس می‌تواند موجب بروز تغییر در اشتهای فرد شود. همچنین، رویدادهای سخت زندگی و سطوح بالای استرس می‌توانند موجب پرخوری در برخی افراد شوند.

افسردگی

کاهش انرژی و اشتها بین افراد مبتلا به انواع مختلف افسردگی، مانند اختلال افسردگی مداوم، افسردگی پس از زایمان و اختلال خلقی فصلی شایع هستند. اختلال دوقطبی نیز می‌تواند اثری مشابه به همراه داشته باشد.

زوال عقل

در نتیجه از دست دادن حافظه و سردرگمی، افراد مبتلا به بیماری آلزایمر و دیگر انواع زوال عقل ممکن است فراموش کنند که باید غذا بخورند و همچنین ممکن است در مدیریت وظایف روزانه مانند خرید و آماده کردن غذا با مشکل مواجه شوند. افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است به افسردگی نیز مبتلا باشند که شرایط را وخیم‌تر می‌سازد.

کم آبی بدن

زمانی که به میزان کافی مایعات مصرف نمی‌کنید، ممکن است با احساس بیماری مواجه شوید. کم آبی بدن می‌تواند بر اشتهای انسان تأثیرگذار باشد. این شرایط به ویژه بین افراد پیر رایج است زیرا با افزایش سن، کمتر احساس تشنگی می‌کنیم.

بیماری‌های گوارشی

سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، و دیگر بیماری‌های گوارشی می‌توانند موجب کاهش اشتها شوند. این بیماری‌ها موجب حالت تهوع، درد، یبوست یا اسهال شده که کاهش تمایل فرد برای غذا خوردن را در پی دارد. افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر ممکن است با بروز زخم‌هایی در دهان خود مواجه شوند که می‌تواند غذا خوردن را دشوار و دردناک سازد.

بازگشت اسید معده

بیماری بازگشت اسید معده به مری یکی دیگر از مشکلات گوارشی است که می‌تواند به کاهش اشتها منجر شود. افراد مبتلا به این بیماری، سوزش سردل مداوم را تجربه می‌کنند. آن‌ها ممکن است در میانه‌های شب با احساس مزه‌ای‌ترش در دهان خود از خواب بیدار شوند که تمایل آن‌ها برای غذا خوردن را کاهش می‌دهد. همچنین، بازگشت اسید معده به مری می‌تواند موجب تحریک گلوی این افراد شود.

بیماری مزمن انسدادی ریه

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) چند نوع از بیماری‌های ریه شامل آمفیزم، برونشیت مزمن، و آسم شدید را در برمی‌گیرد. این شرایط می‌تواند موجب سرکوب اشتها شده و به سوءتغذیه منجر شود. افت عملکرد ریه می‌تواند سطح فعالیت فرد را کاهش دهد که این شرایط نیز کاهش اشتها را در پی دارد. همچنین، افراد مبتلا به این بیماری ممکن است با افسردگی مواجه باشند که خود از دلایل بی اشتهایی محسوب می‌شود.

سرطان

از جمله شایع‌ترین سرطان‌هایی که موجب بی اشتهایی می‌شوند می‌توان به تخمدان، معده، کلورکتال، پانکراس، و مثانه اشاره کرد. بی اشتهایی می‌تواند از تغییرات متابولیک ناشی از سرطان یا درمان سرطان سرچشمه بگیرد. تشخیص زودهنگام سرطان، شانس درمان موفقیت آمیز را افزایش می‌دهد، از این رو، نشانه‌های ابتلا به این بیماری از جمله بی اشتهایی را نادیده نگیرید.

درمان سرطان

برخی روش‌های درمان سرطان، مانند شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و ایمنی درمانی می‌توانند به بی اشتهایی منجر شوند. از جمله عوارض جانبی این روش‌های درمانی می‌توان به خشکی دهان، حالت تهوع، و درد دهان اشاره کرد که تمایل بیمار برای غذا خوردن را کاهش می‌دهد. پزشک می‌تواند گزینه‌هایی را برای کمک به بهبود این عوارض جانبی و بی اشتهایی توصیه کند.

مقابله با بی اشتهایی
رویکرد مقابله با بی اشتهایی بر اساس دلیلی که در پس این شرایط قرار دارد، تنظیم می‌شود. اگر فرد با حالت تهوع مواجه است، درمان این شرایط باید مدنظر قرار بگیرد. به عنوان مثال، چای زنجبیل می‌تواند به بهبود آن کمک کند.
اگر یک مشکل گوارشی موجب بی اشتهایی شده، مصرف برخی میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند مفید باشد.
همچنین، ماست و غذاهای تخمیر شده، مانند کیمچی، حاوی باکتری‌های طبیعی مفید هستند که به افزایش جمیعت باکتری‌های خوب در بدن فرد کمک می‌کنند.
نوشیدن آب به میزان کافی را نیز هیچ‌گاه فراموش نکنید.

---

منبع: عصر ایران