تبیان، دستیار زندگی

پیشنهادهای خواندنی عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛

برای شناخت زهرای اطهر (س) از این کتاب‌ها غافل نشوید

کتاب‌های ارزشمند بسیاری در معرفی مقام شامخ و سخنان تابناک حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا (س) نگاشته شده‌اند که معطر به عطر حبّ اهل‌بیت نبی(ص) مصطفی‌اند و انتخاب گُلی از چنان گلزاری معطر سخت دشوار است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : فاطمه مقدمی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

فاطمیه

دهه فاطمیه اگرچه فرصت مهمی است که شیعیان در آن به برپایی شکوهمند عزای دختر پیامبر می‌پردازند، اما بی شک فرصت مغتنمی است که به جهت غلبه فضای معنوی و آمادگی روحی برای شناخت بیشتر حضرت فاطمه الزهرا(س) به مطالعه پیرامون زندگی و شخصیت آن بانوی بزرگوار بپردازیم. دکتر کامیار صداقت ثمرحسینی، عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی که آثار و تالیفات بسیاری در حوزه شیعه‌شناسی به رشته تحریر درآورده، طی یادداشتی، چند کتاب برای مطالعه در ایام فاطمیه به مخاطبین «تبیان» معرفی می‌کند. در ادامه متن این یادداشت را از نظر می‌گذرانید.

کتاب‌های ارزشمند بسیاری در معرفی مقام شامخ و سخنان تابناک حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا (س) نگاشته شده‌اند که معطر به عطر حبّ اهل‌بیت نبی(ص) هستند و انتخاب گُلی از چنان گلزاری معطر سخت دشوار است؛ بااین‌حال، بنابر ضرورت امر و محدودیت فضا، یادداشت کنونی به معرفی کوتاه سه کتاب در این باب اختصاص دارد که هر یک به سبک و سیاق خاص خود به رشته تحریر درآمده‌اند.

1. کتاب «فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، ام‌ابیها»

کتاب فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، شامل مجموعه گفتارهای علّامه حاج شیخ عبدالحسین امینی نجفی قدس سره (متوفی 1390ق)، صاحب کتاب ارزنده «الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب» است که توسط مرحوم حبیب‌الله چایچیان (متوفی 1396 شمسی) که از شاعران و مرثیه‌سرایان بزرگ معاصر بود و به حسان تخلص می‌کرد، گردآوری‌شده است. کتاب مذکور شامل دو بخش است:

بخش اول به حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها از دیدگاه قرآن می‌پردازد.
بخش دوم به بررسی آن حضرت از دیدگاه روایات اختصاص دارد و به بررسی احادیثی که در مناقب و فضائل آن حضرت واردشده است، پرداخته.

در بخش اوّل، علّامه امینی، نکته‌هایی ناب و علمی درباره حضرت فاطمه زهرا (س) از هفت آیه شریفه (آیه 33 سوره احزاب؛ آیه 55 سوره آل‌عمران؛ آیه 37 سوره بقره؛ آیه 124 سوره بقره؛ آیه 23 سوره شوری؛ آیات 8 و 9 سوره دهر؛ و آیه 73 سوره احزاب) استخراج کرده است که خواننده، با مطالعه آن بیشتر متوجه عظمتِ مقام والای آن حضرت می‌شود.

در بخش دوّم؛ یعنی بخش روایات نیز علّامه امینی به صورتی مستدل، به چهل منقبت آن حضرت اشاره‌کرده است که در جای خود بسیار جالب‌توجه است.

انتشار کتاب مذکور داستانی لطیف دارد. ماجرا از این‌ قرار است که مرحوم علّامه امینی به اصرار یکی از محبان اهل‌بیت (ع) بنام حاج کریم رومینا (دستمالچی) سخنانی درباره حضرت صدیق زهرا (س) ایراد فرمود که در مجموعه نوارهایی ضبط شد. آنگاه مرحوم حبیب‌الله چایچیان مأمور پیاده کردن نوارها شد. مرحوم چایچیان خود در مقدمه کتاب می‌نویسد: «شبی در یک رؤیای صادقه علّامه امینی را دیدم که بر فراز تختی نشسته است و جمعی از علاقه‌مندان و عاشقان مقام والای حضرت زهرا سلام‌الله علیها بر گرد او ازدحام نموده و بی‌تابانه درخواست انتشار آن فرمایشات را داشتند.» در آن رؤیا علّامه امینی با دست به‌سوی "حسان" اشاره کرد و فرمود: «حسان مأمور انجام این کار است.» دیدن این رؤیا کافی بود تا مرحوم چایچیان به‌سرعت عازم مشهد شود و با دسترسی به نوارهای مذکور، کتاب را از نوار پیاده سازد و آن را آماده انتشار کند.  اینک این کتاب، بالغ‌بر پانزده بار تجدید چاپ ‌شده است.

مشخصات کتاب:
«فاطمه الزهراء سلام‌الله علیها؛ ام‌ابیها»؛ گفتار علّامه امینی (به کوشش) حبیب چایچیان (حسان) تهران، امیرکبیر (چاپ پانزدهم)، سال 1392 شمسی. نشانی آن کتاب در کتابخانه ملی ایران چنین است:



2. کتاب «ملکه اسلام»

کتاب ملکه اسلام تألیف آیت‌الله علّامه حاج میرزا خلیل کمره‌ای قدس سره (متوفی 1405ق) است که به شرح خطبه فدکیه و خطبه حضرت فاطمه زهرا (س) در جمعِ زنان مدینه اختصاص دارد. کتاب مذکور از شرح‌های تحقیقی و علمی است که درباره خطبه‌های حضرت فاطمه زهرا (س) نگاشته شده است و نویسنده آن، یکی از علمای بزرگ و شناخته‌شده معاصر است. لازم به ذکر است که این کتاب اوّل بار در سال 1327 شمسی منتشر شد و چاپ اخیرش (انتشارات دارالعرفان: 1393ش) با تقریظ استاد حاج شیخ حسین انصاریان همراه است.

همچنین در مقدمه چاپ مذکور، شرح تفصیلی از زندگی‌نامه حضرت فاطمه زهرا (س) از ولادت تا رحلت پیامبر اکرم (ص) دیده می‌شود.

مشخصات کتاب:
علّامه حاج میرزا خلیل کمره‌ای (1393ش) «ملکه اسلام؛ شرح خطبه فدکیه و خطبه حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها در جمعِ زنان مدینه»، قم، دار العرفان، 2 جلد. نشانی آن کتاب در کتابخانه ملی ایران چنین است:


3. کتاب کوثر ولایت

یکی از کتاب‌های خوب درباره مقام والای حضرت فاطمه زهرا (س) که برای مخاطب عمومی‌تری نگاشته شده است، کتاب «کوثر ولایت» تألیف آقای عبدالرحیم موگهی است. کتاب مشتمل بر یک مقدمه و بیست فصل؛ و جمعاً شامل دویست حدیث (پنج اربعین) از احادیثی است که در شأن حضرت فاطمه زهرا (س) واردشده است. کتاب مذکور به ارائه موضوعی احادیثِ شریف بسنده کرده و از ارائه شرح و تفسیر آن‌ها خودداری کرده است.

نویسنده در مقدمه کتاب مذکور می‌نویسد: «تلاش ما بر این بوده است تا احادیثی فراهم آید که برای همگان قابل‌درک باشد؛ ولی تحلیل آن‌ها و برداشت بهتر و دریافت بیشتر از همین احادیث نیز – با رعایت شرایط آن – به عهده خوانندگان گذاشته‌شده است؛ با این‌ همه، ممکن است، راز برخی از احادیث برای ما تاکنون ناگشوده مانده باشد.» (ص 9 و 10)

کتاب از حیث موضوعی بسیار متنوع و جالب‌توجه بوده و شامل موارد زیر است: معرفت به فاطمه(س)؛ محبت به فاطمه(س)؛ اطاعت از فاطمه(س)؛ ولادت؛ اسامی و القاب و کنیه‌ها؛ فاطمه در کلامِ معصومین(ع)؛ خرسندی زهرا(س)؛ برترین بانوان؛ تسبیحات حضرت زهرا(س)؛ مصحف فاطمه(س)؛ دعا و نیایش؛ توسل به فاطمه زهرا(س)؛ سلام‌وصلوات بر زهرا(س)؛ نماز و زیارت زهرا(س)؛ فضایل و مناقب؛ ازدواج و پیوند زناشویی؛ مصائب؛ وصایا؛ شهادت؛ قیامت زهرا(س)

مشخصات کتاب:
عبدالرحیم موگهی (1360ش) «کوثر ولایت، پنج اربعین از احادیث معصومین (ع) پیرامون حضرت فاطمه زهرا(ع)» تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز چاپ و نشر. نشانی آن کتاب در کتابخانه ملی ایران چنین است:

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.