نشانه هایی جهت شناسایی طبع و مزاجمان
چگونه طبع خود را تشخیص دهیم؟
اگر دارای سفیدی پوست و نرمی آن، سفیدی و بی‌فروغی رنگ چشم، سفیدی زودرس موها، چاقی و درشتی بدن هستید بلغمی مزاج هستید.
چگونه بفهمیم چه طبعی داریم؟
برای دانستن طبایع چهارگانه و مقایسه وضعیت خود بعضی از ویژگی‌های چهار مزاج اصلی در زیر ارائه می‌شود.1. آدم‌های با مزاج (طبع) سرد و تر (بلغمی‌مزاج)
الف - تیپ و ظاهر: سفیدی پوست و نرمی آن، سفیدی و بی‌فروغی رنگ چشم، سفیدی زودرس موها، بی‌مو، چاقی و درشتی بدنب - از نظر بازتابهای روانی و رفتاری: گرایش به علوم عقلی و ریاضیات، حسابگر و محتاط، بدبهار و بدزمستان، منطقی و عاقل، میانه رو-محتاط و گاهی ترسو، تجارت پیشه، بدون استعداد ریسک، آرام، منزوی و دارای حرکات کند، منظم و دقیق، گذشته‌نگر، ظریف و ریزبین، حساس، کینه‌توز، دارای استعداد افسردگی، بی‌علاقه به یادگیری، نیازمند محبت، اهل سازش، متاثر از دیگران، بی‌اراده، درون گرا، خودخور، منفی‌باف، فراموش کار، کندذهن، میل جنسی کم و توان جنسی کم، راحت و بی قید به اکثر مسائل
پ- از نظر سازگاری با غذاها: سازگار با غذاهای گرم و لطیف چون نخودآب، آبگوشت، گوشت مرغ و کبوتر، پنیر، گردو، نارگیل، شنبلیله، سیر، دارچین، آویشن، رازیانه، مقل و بالنگو
ج - علائم بیماری در اثر غلبه بلغم: سپیدی، نرمی و سستی پوست، سنگینی حواس، ریزش لعاب دهان و آب بینی رقیق غیر سوزان، آروغ ترش و ضعف معده (با خوردن ترشیجات)، ضعف جسم و مفاصل، بی‌میلی به غذای صبح، سکته، برص، سفیدی ادرار، درد عقب سر، خواب زیاد (سطحی) خواب دیدن آب باران و برف و ادویه
د- پیشگیری از بروز غلبه خلط: نخوردن غذاهای سرد و تر در فصول سرد سال مانند (ماست، خیار، هندوانه، کاهو، آلو، اسفناج، نارنج، پرتقال، برنج و گوشت گاو و گوساله و بز و ماهی، مرغ و تخم‌مرغ شهری) خوردن دم‌کرده استوخدوس یا چای زنجبیلی.
2-آدم‌های با مزاج (طبع) سرد و خشک (سوداوی مزاج)
الف - تیپ و ظاهر: سیاهی پراکنده و غالب پوست، کدر بودن سفیدی چشم، پرمویی، لاغری و باریکی و خشکی اندامهاب - از نظر بازتابهای روانی و رفتاری: علاقمند به حسابگری و مسائل فنی، همه سونگر، تیزهوش، بهار و تابستان را دوست دارند، کم احساس و منطقی، میانه‌رو و محتاط، کم انرژی و مداومت در انجام کار، تمایل کم به معنویت، ناآرام و همیشه در فکر، دارای وسواس و نگرانی و دودلی، بدون توان ریسک، انتقامجو، منظم، مجذوب نمی‌شود، خودخور (درون‌گرا)، فکر و خیال فراوان، بدبین، حساس، نگران، اهل جنجال و جدال، تیزبین و با دقت همه‌جانبه، میل جنسی فراوان، توان جنسی کم، لجباز و یک‌دنده و پافشاری در انجام کارها
پ- از نظر سازگاری با غذاها: سازگار با غذاهای تر و اندکی گرمی چون نخودآب، گوشت بره، گوشت مرغ و تخم‌مرغ اهلی، گندم، لوبیا، بادام شیرین، کشمش، انجیر، خربزه، کنگر، آلو شیرین، چغندر، شیر گوسفند، فندق، شلغم، ترب، آب نارگیل .
ج - علائم بیماری در اثر غلبه سودا: لاغری و تیرگی رنگ و تمایل آن به سیاهی، غلظت خون، سبکی سر، سوزش معده، اشتهای کاذب، ریزش مو، سرفه خشک، جذام، آبریزش، تکرر و سوزش ادرار و تیرگی آن، فلج، خواب کم، وسواس، فزونی فکر و خیال و بدبینی، سرطان، سکته خواب و رؤیاها توأم با وحشت و تاریکی
زردی چهره و چشم، زردی اسکلرا، کم مو، لاغری و باریکی اندام و خشکی اندام‌ها، اندام متوسط، از نشانه های آدم های با مزاج گرم و خشک(صفراوی) است.
د- پیشگیری از بروز غلبه خلط: پیشگیری از بروز پیش‌آمدی نامناسب که تحریک و هیجان را بدنبال دارد، خوردن انجیر و کشمش و دم‌کرده سنبل طیب+ گل‌گاوزبان + لیموعمانی
3-آدم‌های با مزاج (طبع) گرم و خشک (صفراوی مزاج)
الف - تیپ و ظاهر: زردی چهره و چشم، زردی اسکلرا، کم مو، لاغری و باریکی اندام و خشکی اندام‌ها، اندام متوسطب - از نظر بازتابهای روانی و رفتاری: گاهی علاقمند به ادبیات، گاهی علاقمند به ریاضی، دارای استعداد خشونت و بدخلقی، پائیز و زمستان را دوست دارند، گاهی عاشق و گاهی فارغ، گاهی بااراده و گاهی سست، گاهی پرانرژی و گاهی کم انرژی، دارای استعداد معنوی (مقطعی)، تند و تیز بی‌قرار، گاهی پرجرئت و گاهی آرام، پرخاشگر، ناآرام و دو دل، گاهی باعث رنجش دیگران می‌شود، تیزبین و دقیق در برخی ابعاد، مقید به اصول، منظم، حساس، آینده نگر و گاهی خیال‌باف و دقیق در تصمیم‌گیری، حاضرجواب و باهوش، گاهی سخاوتمند، پرحرف، میل بالای جنسی و توان جنسی متغیر، سریع و چالاک، پرانرژی
پ- از نظر سازگاری با غذاها: سازگار با غذاهای سرد و تر چون آلو، زردآلو، هندوانه، اسفناج، کدو، خیار، انار، شفتالو، کاهو، دوغ و ماست
ج - علائم بیماری در اثر غلبه صفرا: یرقان، زردی دندان، تب، ریختن مو، کورک در سر، درد گوش و شقیقه، درد دهان، خشکی دهان و بینی تشنگی و سوزش معده، صدای گوش، خشکی مفاصل، بثورات، حصبه و نوبه، لذت از نسیم سرد، عدم اعتدال، بی‌قراری، استفراغ صفراوی، بی‌میلی به خوراک، خواب دیدن گرما، آتش و خورشید
د- پیشگیری از بروز غلبه خلط: نخوردن غذاهای با طبع گرم و خشک مخصوصاً در فصول گرم، قرار نگرفتن در معرض تابش خورشید و یا در نقاط گرم مانند حمام گرم، پیشگیری از وقوع ناملایمات و پیش آمدهای نامناسب مانند ترس و اضطراب
خوردن دم‌کرده گل بنفشه + لیمو عمانی
4- آدم‌های با مزاج (طبع) گرم و تر (دموی مزاج)
الف - تیپ و ظاهر: سرخی و برافروختگی، قرمزی اسکلرا، تعریق فراوان (عرق گرم)، تنومند، چاقی و درشتی بدنب - از نظر بازتابهای روانی و رفتاری: علاقه به ادبیات و موسیقی، استعداد شاعری، علاقه به طبیعت، اهل عشق و محبت، بلندپرواز، دوراندیش، اهل خیر و معنویت، شجاع و جسور، خوش اخلاق و خوش رو، دارای توان ریسک، اعتماد به نفس بالا، دارای استعداد شقاوت (آنی) سخاوتمند، تنوع طلب و بی علاقه بکار تکراری، بی نظم، بدحال در تابستان، دارای هوش وحافظه برتر، نوع دوست، میل و توان جنسی زیاد، سریع و چالاک و پرانرژی
پ- از نظرسازگاری باغذاها: سازگار با غذاهای سرد و اندکی مایل به خشکی چون غوره، شاه توت، سنجد، تمر، گشنیز، نارنج، لیمو، پرتقال، نارنگی، گلابی، برنج
ج - علائم بیماری در اثر غلبه دم: سرخی رنگ بدن و زبان، قرمزی چشم، سنگینی سر، خالی شدن زیر پا، سستی و کاهلی اعضا، گرگرفتگی، حواس پرتی، خمیازه، دهان دره، بروز برخی جوشها در بدن، و گاهی خونریزی لثه ها و بینی، کندی ذهن، درد گلو و پیشانی، آبریزش، ذات الجنب، درد استخوان، گزگز پوست، امتلا، هپاتیت، سردرد جلوی پیشانی، ورم طحال و دستگاه تناسلی، خواب رؤیا های سرخ و خونین
د- پیشگیری از بروز غلبه خلط: امساک درخوردن غذای طبع گرم و پیشگیری از بروز یبوست با خوردن سبزیجات تازه، و خوردن غذاهای سازگار با طبع
منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره طب سنتی اسلامی مرکز مشاوره تبیان
