جهش بلند تنابنده در کارگردانی

ریتمی سینوسی که با طرح موضوعی معمایی آغاز و با چینش و پرداخت فرازوفرودهای آن (تولید موضوع وبسط) در طول ۹۰ دقیقه ادامه یافته و با یک فرود غیرقابل‌پیش‌بینی به سرانجام می‌رسد. پی‌رنگ اصلی متوجه یک رویداد تلخ، در بطن یک خانواده و ارزیابی تبعات آن رویداد در احوالات آدم‌های مرتبط با آن است. اما ایده و پیام فیلم که در محتوای آن تنیده شده، بر یک عبارت اخلاقی ساده “فاصله دروغ واقعیت ناچیز است”تأکید دارد. همه آنچه را که مخاطب به‌عنوان اطلاعات داستان به آن نیاز دارد را تماماً در دیالوگ هاوتبادلات وتقابلات شخصیت‌ها (اعضای خانواده) به دست می‌آورد. هم‌سفران داستان، در حقیقت کلونی همانندسازی شده از جامعه را به تصویرمی کشند. اهداف و دیدگاه شخصیت‌ها، در قبال موضوعی که برای آن‌هم قسم شده‌اند، عیان می‌شود.
خرده‌پی‌رنگ‌ها (رابطه رعنا و مرتضی، قهر دو برادر بر سر مرگ یک سگ، ماجرای وارثان دیه، قانون دیه، و…) نیز ضمن قوت بخشی پی‌رنگ اصلی، به‌عنوان پیام‌های انتقادی فیلم در لایه‌های زیرین آن هویتی پرسشگرانه می‌یابند و مخاطب را به تأمل و مسئولین را به چالش می‌کشانند. همان‌طور که پیش‌تر نیز گفته شد موفقیت فیلم قسم مدیون فیلم‌نامه کامل آن است اما در بخش ساختار نیز این موفقیت، با الهام از تمامیت محتوا، ادامه یافته و اندازه و شکل حرفه‌ای و کاملی را از آن خودساخته است. دکوپاژ درلوکیشن معدود و محدود، میزانسن سخت و پیچیده متعاقب آن، طراحی ریتم، هدایت بازی‌ها در پلان‌های بالای دو نفر، نورپردازی و فیلم‌برداری و بالاخره گُل تمامی این برگ‌های برنده، طراحی جلوه‌های ویژه در خلق زیبای صحنه تصادف و سقوط اتوبوس و اجرای حرفه‌ای فیلم‌برداری در آب، همه و همه در کنار هم، قسم را به فیلمی متفاوت، سخت و صدالبته حرفه‌ای و موفق بدل ساخته است.
تنابنده با قسم فرسنگ‌ها از جنس سینمای گینس فاصله گرفته و به اندازه‌های استاندارد سینمای اجتماعی با هویت و معنادار نزدیک‌تر می‌شود. مهناز افشار در این فیلم حضوری مؤثر و شگفتی‌آفرین دارد. او به‌تنهایی عهده‌دار بار عظیمی از هویت و درخشش فیلم است

---

منبع: سینما سینما