تبیان، دستیار زندگی

مهرانه رود تبریز

مهرانه رود، رودی است با طول ۲۵ کیلومتر که سرچشمه این رود از کوه‌های سهند است و از میان شهر تبریز می‌گذرد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 
مهرانه رود

 این رود پیش از ورود به تبریز باسمنج چای و در شرق تبریز و قسمت شمالی آن اسبه‌ریز و قسمت جنوبی قوری چای نامیده می‌شود. این دو قسمتها در محلهٔ پل‌سنگی باغمیشه به یک‌دیگر می‌پیوندند و میدان چایی را تشکیل می‌دهند.و در قسمت غرب تبریز به آجی چای ملحق می شود. خاقانی شاعر نامدار سده ششم در خصوص این رود چنین سروده است:
تا به تبریزم دو چیزم حاصل است                                         نیم نان و آب مهران‌رود و بس

رودخانه ۲۵ کیلومتری مهرانه رود ( میدان پایی) که از شرق به غرب تبریز امتداد دارد و شهر را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می کند، بهترین بستر برای تلطیف هوای آلوده این کلانشهر با جمعیت دو میلیون نفری است.
رودخانه مهرانه رود در دهه های گذشته آب پایدار و تمام فصل نداشته و تنها در مواردی انگشت شمار بر اثر سیل و بارندگی های چشمگیر بالادست، آب گل آلود در آن روان شده است.
حدود ۹ سال قبل شهردار وقت تبریز طرح آبدار کردن رودخانه میان شهری ‘مهرانه رود’ به وسیله آب سد شهید مدنی را مطرح و با حمایت های استانداری، اقدامات اولیه با تبلیغات پر طمطراقی انجام و وعده روان شدن آب سد پس از بسترسازی های مسیل رودخانه داده شد که تاکنون این قول ها جامه عمل به خود نپوشیده است.
با وجود اینکه اعتبارات طرح آب دار کردن مهرانه رود در آن زمان با استفاده از آب سد شهید مدنی از دو محل اعتبارات سد شهید مدنی و واگذاری و فروش اراضی مجاور نمایشگاه بین المللی تبریز تعریف شده بود، تعلل مسئولان شهری و استانی وقت قابل تامل است.این در حالی است که آب دار شدن مهرانه رود می تواند نقش مهمی در تغییر کلی چهره شهر تبریز به لحاظ اجتماعی، زیست محیطی، فرهنگی و حتی اقتصادی داشته باشد.
کارشناسان معتقدند، جریان آب از داخل مهرانه رود علاوه بر زیبایی چهره شهر، آثار و مزیت های بسیار وسیعی در زمینه های گردشگری و توسعه صنعت گردشگری، تلطیف آب و هوا و ساماندهی بستر رودخانه خواهد داشت.
با وجود اینکه مسئولان وعده هایی مبنی بر عبور یکهزار لیتر آب در ثانیه از رودخانه مهرانه رود را داده بودند و قرار بود تا پایان سال ۱۳۹۴ آب سد شهید مدنی در این مسیر جریان یابد، این وعده تاکنون محقق نشده و به عنوان یکی از مطالبات به حق شهروندان تبریزی هنوز عقیم مانده است.
خوشبختانه کار بهسازی و ساماندهی بستر مهرانه رود طی سال های اخیر در فازهای مختلف و با همکاری سازمان ها و مناطق شهرداری تبریز به انجام رسیده و طرح های مربوط به زیباسازی آن موجود است که تسریع در آبدارسازی بستر رودخانه می تواند چهره تبریز کهن را به کلی دگرگون کند.
توسعه فضای سبز، ایجاد باند ویژه دوچرخه سواری، نصب تجهیزات و امکانات ورزش صبحگاهی، نورپردازی، ایجاد زیرساخت های رفاهی – تفریحی، اجرای طرح های مبلمان در حاشیه رودخانه، نصب المان های فرهنگی – مذهبی، اجرای فواره های بلند مرتبه و دهها طرح دیگر از جمله برنامه های ویژه شهرداری برای تکمیل پروژه ساماندهی مهرانه رود است، که در صورت اجرا می تواند جاذبه دیگری بر جدابیت های کلان-کهن شهر تبریز بیافزاید.
کارشناسان مسایل زیست محیطی می گویند با توجه به کاهش سطح دریاچه ارومیه و تاثیر اکولوژیکی آن بر کیفیت هوای تبریز، آبدار کردن مهرانه رود می تواند به میزان قابل توجهی از آلودگی ناشی از وزش بادهای نمکی به سمت تبریز بکاهد و نقش تعیین کننده در تامین سلامت شهروندان این شهر داشته باشد.

مهرانه رود

شهرام دبیری، رئیس شورای اسلامی شهر تبریز اخیرا’ با اشاره به مسکوت ماندن طرح آبدار کردن مهرانه رود، اعلام کرده است آب این رودخانه طبق مصوبات قبلی شهرداری و استانی باید از طریق سد شهید مدنی تامین می شد و شهرداری در نظر دارد با استفاده از آب چاه های مسیر، نسبت به آبدار کردن این رودخانه که از وسط تبریز عبور می کند، وارد عمل شود.
البته به گفته دبیری ابتدا باید مساله جمع آوری پساب ها از بستر رودخانه حل و فصل شود که طرح های مربوط به آن هم اکنون توسط شهرداری در دست اجراست.
در نهایت می توان گفت که آبدار کردن رودخانه میان شهری ‘مهرانه رود’ تبریز، مطالبه ای است که تحقق آن از دو بعد تامین سلامتی شهروندان و افزایش جذابیت گردشگری این کهن شهر بسیار حائز اهمیت است.

منبع: سیری در ایران