پاسخ به چند سوال مهم؛
وقتی قتل فرزند، شرط ادامه زندگی مشترکمان شد
قتل نفس از بزرگ‌ترین گناهان محسوب می‌شود؛ متأسفانه زوج‌های زیادی بدون توجه به خواست و اراده الهی اقدام به سقط‌جنین و قتل فرزند می‌کنند؛ جالب است بدانید سقط‌جنین مانند قتل نفس مستوجب پرداخت دیه توسط قاتل است و احکام دیه بر آن جاری می‌شود.
چند ماهی از آن روز زیبای بهاری که در حضور خانواده‌ها باهم به محضر رفتیم و عقد خواندیم می‌گذشت. همه‌چیز خوب بود، همسرم را دوست داشتم و رابطه عاطفی خوبی باهم برقرار کرده بودیم. کم‌کم مشغول برنامه‌ریزی برای زمان عروسی و تهیه منزل مستقل بودیم که دچار چالشی جدید شدیم. بله! من باردار شدم. این مسئله ما را در نگرانی و بهتی عمیق فرو برد.
نمی‌دانستیم چه کنیم؟ انگار با هم قهر بودیم. فکر کردن به سرزنش خانواده‌ها و اینکه خانواده‌هایمان چه واکنشی نشان می‌دهند مرا رنج می‌داد. همسرم هم وضعیت بهتری نداشت و ما در سکوت کامل کنار هم بی‌صدا روزها را سپری می‌کردیم، تا اینکه یکی از دوستان صمیمی همسرم، پزشکی را برای سقط جنین به ما معرفی کرد.
متأسفانه در جامعه هستند پدران و مادرانی که دست به قتل فرزندان خود می‌زنند و در همان روزها و ماه‌های اولیه شکل‌گیری جنین اقدام به سقط آن با روش‌های مختلف می‌کنند.
غافل از اینکه قتل نفس از بزرگ‌ترین گناهان محسوب می‌شود؛ این روزها زوج‌های زیادی بدون توجه به خواست و اراده الهی اقدام به سقط‌جنین و قتل فرزند می‌کنند؛ این در حالی است که خداوند در‌آیات قرآن، انسان را از این عمل نهی کرده و می‌فرماید: «و فرزندانتان را از ترس فقر، نکشید! ما آن‌ها و شما را روزی می‌دهیم؛ مسلماً کشتن آن‌ها گناه بزرگی است!»(1)
جالب است بدانید سقط‌جنین مانند قتل نفس مستوجب پرداخت دیه توسط قاتل است و احکام دیه بر آن جاری می‌شود. در ادامه پاسخ برخی از سؤالات مربوط به سقط جنین و چگونگی پرداخت دیه را از دفاتر مراجع عظام تقلید جویا شدیم.
- آیا سقط جنین قبل از چهارماهگی (که هنوز روح در بدن جنین دمیده نشده) اشکال دارد؟
- آیا سقط جنین از ترس آبرو (مثلاً در اثر بارداری در دوران عقد) اشکال دارد؟
- همسرم اصرار به سقط‌جنین دارد و ادامه زندگی مشترک را منوط به آن کرده، وظیفه شرعی من چیست؟
مقام معظم رهبری:
سقط‌جنین مطلقاً حرام است، حتی در فرض سؤال (2)
آیت‌الله مکارم شیرازی:
سقط جنین در هر سن و مرحله‌ای، حرام است و در صورت ارتکاب مشمول دیه نیز می‌گردد. لذا لازم است به‌صورت جدی حتی از فکر کردن به این امور نیز خودداری نمایید و با توکل به خداوند متعال و استعانت از او خود را از این نعمتی که خداوند متعال به شما ارزانی داشته است محروم نکنید و چه‌بسا همین فرزندی که در شکم دارید، مایه موفقیت و پیروزی شما بر تمام مشکلات مادی و معنوی گردد و سعادتمندی شما را در دنیا و آخرت رقم بزند.
شاکر خداوند منان باشید و خود را در دام و القائات شیطان گرفتار نکنید؛ بنابراین بهتر است ابتدا این موضوع را در خلوت و با متانت و با احترام با مادرتان مطرح نموده و ضمن یادآوری حرمت این عمل و اینکه نمی‌خواهید زندگی‌تان را با آلوده شدن به گناه بزرگ سقط جنین شروع کنید، از ایشان چاره‌جویی نمایید. قطعاً زمانی که والدین عزیزتان عزم جدی شما در حفظ فرزندتان و تداوم کانون زندگی‌تان را مشاهده نمایند از برخوردهای نابجا پرهیز نموده و درصدد یاری نمودن شما برای حل این مشکل برمی‌آیند.
همچنین در گفتگو با همسرتان جدی بوده و با احترام حتی اجازه مطرح کردن سقط جنین را ندهید، بلکه همسرتان باید عزمش را جزم نموده و برای تسریع در برگزاری مراسم ازدواج، همت نموده و با توجیه منطقی و صحیح والدینش از آن‌ها برای تسریع در برگزاری این مراسم کمک بگیرد. بی‌شک اگر در مسیر بندگی خداوند متعال سختی‌هایی تحمل نموده و از این آزمایش بزرگ سربلند بیرون آیید، مشمول رحمت الهی خواهید شد انشاء الله.
درهرحال این فرزند نعمتی است که باید قدردان وجودش بوده و نهایت تلاش را در حفظ آن به عمل‌آورید و در صورت لزوم با مراجعه به مراکز مشاوره معتبر یا کارشناسان خبره و آگاه و متدین، از مشورت با آن‌ها بهره ببرید. ما نیز جهت سلامتی، موفقیت و خوشبختی شما دعا می‌کنیم.(3)
آیت‌الله سیستانی:
از روزی که نطفه منعقد می‌شود سقط حرام است.(4)
آیت‌الله وحید خراسانی:
حرام است و معصیتِ خدایِ متعال است.(5)
آیت‌الله صافی گلپایگانی:
سقط جنین کلاً حرام است و موجب مکافات می‌گردد.(6)
- اگر زن بدون اطلاع شوهر اقدام به سقط جنین کرد، دیه را به چه کسی باید بپردازد؟
- اگر زن و شوهر باهم تصمیم به سقط جنین گرفتند، دیه سقط را چه کسی باید پرداخت کند؟ دیه به چه کسی تعلق می‌گیرد؟
- اگر شوهر، همسر خود را مجبور به سقط جنین کرد دیه را به چه کسی باید پرداخت کند؟
مقام معظم رهبری:
به‌طورکلی دیه سقط جنین به عهده کسی است که مباشر در سقط بوده و دیه به ورثه جنین داده می‌شود ولی کسی که مباشر در سقط بوده، ارث نمی‌برد.
آیت‌الله مکارم شیرازی:
دیه جنین بر کسانی است که در سقط دست داشته‌اند و چنانچه مادر با میل و اختیار، خود را در اختیار طبیب قرار داده که جنین را سقط کند، نیمی از دیه بر عهده اوست و باید علاوه بر پرداخت دیه از گناه بزرگی که مرتکب شده به‌طورجدی توبه کنند و با اعمال نیک آینده، گذشته را جبران نماید.
دیه جنین به پدر و مادرش می‌رسد و اگر یکی از آن‌ها در سقط شرکت داشته از دیه ارث نمی‌برد و تمام آن به دیگری می‌رسد و اگر هر دو در سقط شرکت داشته‌اند دیه به پدربزرگ و مادربزرگ پدری و مادری و برادران و خواهران آن جنین می‌رسد و طبق قانون ارث تقسیم می‌شود و اگر آن‌ها رضایت دهند پرداخت دیه لازم نیست.
آیت‌الله سیستانی:
در حقیقت دیه، به ولی فرزند تعلق می‌گیرد اگر پدر طلب دیه کند؛ باید کسی که این کار را انجام داده بپردازد.
پرداخت دیه بر کسی واجب است که مباشر در سقط بوده و به ورثه جنین یعنی پدر و مادر می‌رسد به‌شرط آنکه مباشر در سقط نباشند.
آیت‌الله وحید خراسانی:
اگر شوهرش به این کار راضی نبوده و خودزن مباشر به سقط بوده یعنی خودش کاری انجام داده که سقط انجام‌شده مثلاً قرص خورده باید دیه را به شوهر بدهد.
اگر فرزند دیگری دارند دیه برای آن‌هاست و برای پدر و مادر زن و شوهر و اگر فرزند دیگری ندارند فقط برای پدر و مادر زن و شوهر است.
آیت‌الله صافی گلپایگانی:
پرداخت دیه بستگی به این دارد که عمل سقط را چه کسی انجام داده، اگر پدر و مادر در انجام سقط جنین توافق داشته باشند؛ دیه به ورثه تعلق می‌گیرد، پرداخت دیه سقط همانند پرداخت دیه قتل یک انسان است و غیر از پدر و مادر به باقی وراث می‌رسد.
اگر مرد، همسر خود را مجبور به سقط جنین کرد، پرداخت دیه به عهده پدر جنین است و باید دیه را به ورثه بپردازد.
پی‌نوشت:
1- سوره اسراء ، آیه 31
2- پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای
3- دفتر آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی
4- دفتر حضرت آیت‌الله‌العظمی سیستانی
5- دفتر حضرت آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی
6- دفتر حضرت آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی
