سخنان حضرت زهرا را روی تابلو می‌نویسند، اما عامل نیستند

حجت‌الاسلام والمسلمین محمود ریاضت از خطبای تهران در گفت‌وگو با خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس با اشاره به جامعیت الگویی حضرت زهرا (س) برای تمام آحاد بشریت بیان داشت: آنچه در باب تعلیم و تربیت مخصوصاً در مورد مسائل خانوادگی می‌شود از حضرت زهرا (س) الگو گرفت، همان اصلی است که  در کشورهای توسعه‌یافته از آن استفاده می‌کنند.

وی افزود: با توجه به فضای مجازی و اینترنت هنوز که هنوز است بالای ۷۵ درصد عامل مهم در تربیت پدر و به خصوص مادر است. ما این گونه از حضرت زهرا (س) می توانیم الگو بگیرم که این اصل در دنیا استفاده می‌شود. اگر چه نمی‌گویند توسط حضرت زهرا (س) انجام و عملیاتی شده است! و آن احترام متقابل است.

علت اصلی گسست والدین و فرزندان در فضای مجازی

حجت‌الاسلام ریاضت ابراز داشت: اگر احترام متقابل را میان اعضای خانواده داشته باشیم، این قدر بین اعضای خانواده گسست ایجاد نمی‌شود. علت اصلی که فضای مجازی منجر به گسست میان والدین و فرزندان شده است، برای این است که آن احترام متقابل از دست رفته است.

وی ادامه داد: یعنی همان طور که انتظار داریم فرزندمان به ما احترام بگذارد، من به عنوان پدر یا به عنوان مادر باید به فرزندم احترام بگذارم. این مورد در زندگی حضرت فاطمه (س) خیلی پررنگ است. یعنی وقتی امیرالمؤمنین و پیامبر اکرم (ص) به فرزندانشان می‌رسند، احترام متقابل وجود دارد. این اثر عملی یادگیری روی خود بچه‌ها دارد.

این کارشناس مذهبی اظهار داشت: وقتی امام حسن (ع) کاری را انجام می‌دهند، در روایت داریم که حضرت زهرا (س) به عنوان مادر آن کار را خیلی بزرگ و پررنگ می‌کنند؛ یعنی از اصل تشویق خیلی استفاده می‌کنند. متأسفانه این مورد را در خانواده‌ها نداریم. ما پدران وقتی می‌خواهیم فرزندمان را تربیت کنیم در ملأعام تربیت می‌کنیم. مثلاً در مهمانی جلوی مهمانان می‌گویند چهارزانو بنشین یا با دست راست غذا بخور.

روایتی که مشکل کنونی خانواده‌ها را حل می‌کند

وی افزود: در روایات از حضرت زهرا (س) از قول پیامبر (ص) داریم که اگر فرزندت را جلوی دیگران تربیت کردی، اصلاً تربیت نکردی، بلکه مثله‌اش کردی. اگر همین روایت را در عرصه خانوادگی از حضرت زهرا (س) الگو بگیریم، مشکل حل خواهد شد، یعنی مشکل خاصی نخواهیم داشت.

حجت‌الاسلام ریاضت با درباره علت جذب جوانان به فضای مجازی خاطرنشان کرد: علت اینکه فضای مجازی توانسته است اکثر وقت والدین و فرزندان را بگیرد به خاطر این است که آن احترام متقابل وجود ندارد. در روایت است که پیامبر (ص) فرمود: وقتی در جلسه‌ای هستید و فرزندتان وارد شد، به احترامشان بلند شوید و او را نزد خود بیاورید.

حواسمان باشد عاق فرزند نیز داریم/ روش تربیتی منحصربفرد حضرت زهرا (س)

وی گفت: ما این کار را می‌کنیم؟! اصلاً امکان ندارد. پدر یا مادری که در جمع خاله، عمه، عمو یا دایی نشسته است، خودشان که بلند نمی‌شوند، هیچی! اگر کسی هم به خاطر آن‌ها بخواهد به فرزند احترام بگذارد، می‌گویند بنشین! یعنی فرزندان ما هیچ احترامی از پدر و مادر نمی‌بینند.

این خطیب درباره مفهوم احترام متقابل تصریح کرد: احترام متقابل یعنی من به همسرم احترام بگذارم و همسرم به من احترام بگذارد. فرزندم این را ببیند و یاد بگیرد یا اینکه من به فرزندم احترام بگذارم، مادر به فرزندش احترام بگذارد. آن وقت فرزند یاد می‌گیرد به والدینش احترام بگذارد. این قضیه خیلی در زندگی حضرت فاطمه (س) پررنگ است و کم‌تر بیان شده است.

وی افزود: اینکه در ایام عزای شهادت حضرت زهرا (س) می‌گویند و در روایت است امام حسین (ع) پای مادرشان را  می‌بوسد، این همیشگی بوده است و اختصاص به شهادت ام‌ابیها ندارد. حضرت زهرا (س) هم هنگامی که حسنین (ع) وارد می‌شدند به آن‌ها احترام می‌گذاشتند. یعنی در فرهنگ دینی ما همه چیز یک مسیر دو طرفه است. ما از زمانی که جاده را یک طرفه کردیم، توقع داشتیم یک طرف در موضع بالا قرار بگیرد، یک طرف پایین. هر وقت آن یک طرف در موضع پایین بوده است، دچار مشکل شدیم.

حجت‌الاسلام ریاضت بیان داشت: این دستور برای هزار و ۴۰۰ سال پیش بوده است. به ما گفتند همان گونه که عاق والدین داریم. عاق فرزند هم داریم. عاق والدین را می‌گوییم اما سخنی از عاق فرزند نمی‌آوریم. آقای مجتهدی هر وقت دعا می‌کرد، می‌گفت: خدایا ما را عاق والدین نمیران، بعد بلافاصله می‌فرمود: خدایان ما را عاق اولادمان نمیران، یعنی حواسمان جمع باشد که همان گونه که عاق والدین داریم، عاق اولاد هم داریم.

مؤثرترین عامل تربیت، تعلیم و تربیت چهره به چهره است

وی ادامه داد: همان طور که اگر فرزند حق پدر و مادر را رعایت نکند، عاق می‌شود، اگر پدر و مادر هم حق فرزند را ادا نکنند، عاق می‌شوند. این رابطه، رابطه دو طرفه است. امروز در کشورهای توسعه‌یافته، مؤثرترین عامل تربیت را تعلیم و تربیت چهره به چهره می‌دانند. چه کسی حاضر است در چهره کسی دیگر نگاه کند؟ موقعی که برای آن شخص ارزش قائل باشیم و احترام از او دیده باشیم. وگرنه اگر از او احترام نبیند، حاضر نیست به چهره او نگاه کند.

رفتار یک پدربزرگ نسبت به نوه‌هایش

این مبلغ دینی اظهار داشت: در روایت داریم وقتی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بر پیامبر (ص) وارد می‌شدند، پیامبر (ص) سخنانشان را قطع می‌کردند و به احترام کودک ۶ و ۷ ساله بلند می‌شدند و آن‌ها را نزد خودشان می‌آوردند، می‌بوسیدند و بعد سخنانشان را ادامه می‌دادند یا خود حضرت زهرا (س) وقتی وارد می‌شدند، پیامبر (ص) از جای خود بلند می‌شدند. نه از جنبه‌ای که پیامبر (ص) مأمور بودند جایگاه ولایت و امامت را با بلند شدن در برابر امام حسن و امام حسین انجام دهند، بلکه یک اصل تربیتی است.

وی ادامه داد: وقتی یکی از اصحاب پیامبر (ص) اعتراض می‌کند، پیامبر (ص) نفرمود چون حضرت زهرا (س) است و خدا به من مأموریت داده است؛ فرمود: شما که این کار را نمی‌کنید، مشکل دارید. وقتی شخصی گفت: خدا به من ۱۰ فرزند داده است و یاد ندارم یکی از آن‌ها را بوسیده باشم، پیامبر (ص) فرمود: اگر خواستی قیافه یک نفر اهل عذاب را ببینی، قیافه خودت را در آیینه ببین. یعنی ۱۰ تا بچه تربیت کردی، به خاطر احترام نگذاشتن تو پدر، این‌ها دچار کمبود محبت و عقده  حقارت شدند.

بی‌احترامی به فرزند، او را در برابر اجتماع خفیف می‌کند

حجت‌الاسلام ریاضت ابراز داشت: این افراد وقتی وارد جامعه شوند، اذیت می‌کنند؛ بار جامعه می‌شوند و هزینه دارد. آن هم به خاطر اینکه از پدر و مادر احترام ندیده است. خط روی ماشین مردم می‌کشد. درست رانندگی نمی‌کند. کمبود محبت دارد. نه تنها حاضر نیست حرف پدر و مادرش را بشنود، وقتی در اجتماع هم وارد می‌شود حرف کسی را، قانون را و ارزش‌های جامعه را برنمی‌تابد.

وی ادامه داد:‌ اینکه امروز می‌گوییم حضرت زهرا (س) به واقع الگوی همه است، به خاطر اینکه حضرت، عامل اصلی احترام گذاشتن است. یعنی همه را آدم حساب می‌کنند. حضرت علی (ع) می‌گوید وارد خانه شدم دیدم حضرت زهرا (س) مشغول کارِ خانه است. گفتم مگر شما خادم ندارید؟ مگر فضه نیست؟ حضرت زهرا (س) فرمود: هست. اما کار خانه را با اینکه او خادمه من است، تقسیم کرده‌ام. او یک انسان است. گفتم یک روز من کار می‌کنم یک روز تو کار کن. یک روز تو به کار شخصی‌ات برس و استراحت کن و یک روز هم من به کارهای شخصی‌ام برسم. این یعنی چی؟! حتی به کسی که کارمند و زیردستم هست، نگاه من به او نگاه انسانی باشد. با این نگاه خانواده رشد می‌کند. این خانواده به توسعه می‌رسد.

این کارشناس مذهبی خاطرنشان کرد: امام علی (ع) با قنبر می‌روند لباس بخرند. لباس شیک‌تر و گران‌تر را به قنبر می‌دهند. قنبر می‌گوید: آقا شما مولای ما هستید. این لباس ارزان‌تر را من برمی‌دارم و این لباس گران‌تر و شیک‌تر را شما بردارید. فرمود: نه من سنم گذشته است و تو جوان هستی. درست است که خادم من هستی، اما تو انسان هستی و اقتضای جوانی تو این است که لباس خوشرنگ بپوشی. این یعنی، طرف مقابل را دیدن و احساسات او را درک کردن. شرایط او را درک کردن و به موقعیت و شرایط او احترام گذاشتن و برای اقتضائات او ارزش قائل شدن.

امیرالمؤمنین (ع) حقوق ارباب و غلام را یکسان می‌داد

این کارشناس مسائل دینی گفت: ما الان برای جوانمان، موقعیت جوان و نیازهایش ارزش قائل نیستیم. خب! در فضای مجازی هستند که برای او ارزش قائل شوند. این فرزند از من فراری می‌شود و به سوی فضای مجازی می‌رود. می‌بینید در فضای مجازی برای او ارزش کاذب هست و به سمت آن می‌رود. اما اگر من به عنوان پدر و مادر برای فرزندم ارزش حقیقی قائل شوم، سراغ فضای مجازی نمی‌رود. چگونه می‌شود این کار را کرد؟ نمونه عملی آن رفتار حضرت زهرا (س) و امیرالمؤمنین (ع) نه تنها نسبت به فرزندانشان  بلکه با همسایگان و زیردستانشان است.

---

منبع: خبرگزاری فارس