سقلمه‌ای برای آموزش رفتار درست اقتصادی!

ریچارد هال تیلر پژوهشگر اقتصادی و استاد علوم رفتاری اقتصاد دانشکده بازرگانی دانشگاه شیکاگو است که جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۱۷ برای تالیف کتاب «سقلمه» و تلاش‌های مستمرش در زمینه رفتارشناسی اقتصادی و عمومیت دادن به فرضیه القایی که هدف آن سوق‌دادن مردم به سمت اتخاذ تصمیم‌‌های معقول اقتصادی است، به وی تعلق گرفت.

اندیشه‌های ریچارد تیلر نکات بسیار مفیدی برای صاحبان کسب‌وکار در بردارند؛ نکاتی که شاید بارزترین آن‌ها مقوله «اثر موهبت» باشد که می‌گوید انسان‌ها معمولاً برای آنچه دارند بیش ازآنچه ندارند ارزش قائل هستند.

این استاد اقتصاد در دانشگاه شیکاگو، خود پس از اعلام نامش به عنوان برنده نوبل اقتصاد، طی تماس تلفنی گفت: «به نظرم مهمترین جنبه از تاثیرات پژوه من پذیرش این واقعیت است که انسان‌ها یکی از عوامل مهم در تعیین وضعیت اقتصادی هستند و الگوهای اقتصادی باید این عوامل را در نظر بگیرند.»

یکی از ویژگی‌های مهم تحقیقات و آثار او، نقش رفتار انسان‌ها در وضعیت و تحولات اقتصادی است. تیلر که کارشناس اقتصاد رفتاری است، در پژوهش‌های خود نشان داده که فقدان کنترل شخصی و هراس از دست رفته دادن دارایی، گاه باعث می‌شود که مردم تصمیم‌هایی بگیرندکه از نظر اقتصادی در طولانی مدت به نفع آن‌ها نیست.

ناشر کتاب «سقلمه: بهبود تصمیمات درباره تندرستی، ثروت و خوشبخبتی» برای معرفی اندیشه‌های ریچار تیلر نوشته است: «به نظر این استاد اقتصاد مهم‌ترین جنبه از تاثیرات پژوهش، پذیرش این واقعیت است که انسان‌ها یکی از عوامل مهم در تعیین وضعیت اقتصادی هستند. الگوهای اقتصادی باید این عامل را در نظر بگیرند. کتاب تیلر کاملاً در عین خواندنی بودن یک بررسی جدی از اقتصاد رفتاری در قالب مثالی از تحول انگاره‌ها (پارادایم) است آن‌گونه که توماس کان در کتاب ساختار انقلاب‌های علمی اظهار داشت.

نابهنجاری‌هایی که تیلر به شکلی قانع‌کننده ارائه می‌دهد رویکردهای قدیم را به خاک می‌مالد، اما چه چیزی باید جای آن‌ها را بگیرد؟ فرض بر این است که باید مدل‌های خود را بر اساس مفروضاتی بنا کنیم که با رفتاری که انسان‌ها واقعاً انجام می‌دهند سازگار باشد. موفقیت واقعی اقتصاد رفتاری در همین نکته بوده است. تیلر با کنار هم گذاشتن کشفیات اخیر در روانشناسی انسانی و درک عملی از انگیزه‌ها و رفتار بازارها، خوانندگان کتاب خود را آگاه می‌سازد که چگونه در جهانی که هرروز پررمز و رازتر می‌شود تصمیمات هوشمندانه‌تر بگیرند.

دکتر بیل کانرلی، مشاور کسب‌وکار و نویسنده همکار مجله فوربس، به مناسبت اعطای جایزه نوبل اقتصاد به پرفسور ریچارد تیلر، اندیشه‌های این اقتصاددان صاحب‌نام را از نگاهی متفاوت موردبررسی قرار داده است.»

تیلر که کارشناس اقتصاد رفتاری است، در پژوهش‌های خود نشان داده که فقدان کنترل شخصی و هراس از دست دادن دارایی، گاه باعث می‌شود که مردم تصمیم‌هایی بگیرند که از نظر اقتصادی در طولانی‌مدت به نفع آن‌ها نیست.

این استاد و پژوهشگر اقتصادی در کتاب سقلمه چگونگی تصمیم‌گیری‌های غیرمنطقی و انتخاب‌های غیرعقلانی را بررسی کرده است و نحوه بهبود تصمیمات روزمره سازمان‌ها را بیان می‌کند. طبق اعلام کمیته نوبل، مهم‌ترین موضوعی که نظر آنان را جلب کرد به‌کارگیری روان‌شناسی در علم اقتصاد رفتاری و بررسی نحوه تصمیم‌گیری و انتخاب افراد بود. فعالیت‌های علمی تیلر اقتصاد رفتاری را، که از مطالعه و ترکیب علم اقتصاد و روان‌شناسی متولد شده بود، وارد حوزه تحقیقات دانشگاهی کرد؛ همچنین کاربردهای مهم آن را برای جامعه جهانی آشکار ساخت. به گفته ریچارد تیلر، خط‌مشی اصلی مطالعات و پژوهش‌های او دنبال کردن رفتارهای غیرمنطقی افراد در زندگی روزمره است؛ زیرا بسیاری از متغییرهای خارجی و داخلی همچون احساسات بر انتخاب و تصمیم افراد سایه گسترانده‌اند.

راه‌حل پیشنهادی ریچارد تیلر برای جایگزینی از «بدرفتاری‌های اقتصادی» در اصطلاح زدن «سقلمه‌ای» مردم است تا بدین طریق همگان به خوش‌رفتاری اقتصادی روی آورند.

به عنوان مثال در بخشی از کتاب در تعریف سرمایه‌گذاری ساده‌لوحانه می‌خوانیم: «این یک قانون است که هرچه سرمایه‌گذاری‌ها پرتر باشند، نرخ بازدهی بالاتری دارند، مانند خرید سهام (سهام متعارفی). در مقابل هرچه سرمایه‌گذاری‌ها امن‌تر باشند، نرخ بازده پایین‌تر است، مانند: خرید اوراق قرضه دولتی یا سپرده‌گذاری در حساب بهره بازار پول. به تقسیم سرمایه میان سهام و اوراق قرضه و احتمالا دارایی‌های دیگری نظیر املاک و مستغلات تصمیم تخصیص دارایی می‌گویند. اگر سرمایه‌‌گذاری مایل باشد بیشتر بیشتر پول خود را به دارایی‌های پرخطر اختصاص دهد، معمولا پول بیشتری به دست خواهد آورد؛ البته ریسک بیشتر به این معنی‌ است که در این نوع سرمایه‌گذاری شانس برگشت سرمایه بسیار پایین‌تر است. رابطه پیچیده‌ای میان تصمیم‌گیری برای میزان پس‌انداز و تمایل به تحمل ریسک وجود دارد. برخی افراد اصرار دارند همه دارایی‌هایشان را در حساب امن بازار پول سرمایه‌گذاری کنند، اما این حساب میزان بهره ناچیزی دارد؛ بنابراین بهتر است که این افراد برای داشتن پول کافی و بازنشستگی راحت کمی بیشتر پس‌انداز کنند.»

کتاب «سقلمه: بهبود تصمیمات درباره تندرستی، ثروت و خوشبخبتی» نوشته ریچارد تیلر و کاس آرسانستین با ترجمه مهری مدآبادی و ورلست نرین آقاعبدالرزاق قمصری در ۴۳۱ صفحه و به قیمت ۴۵۰۰۰ تومان در مجموعه سری کتاب‌های حوزه کسب و کار نشر هورمزد منتشر شده است. 

---

منبع: ایبنا