دردسرهای گریم؛ ابزار گران و تازه واردان کم تجربه

همین در چشم نبودن هم اغلب موجب می شود اصناف مختلف سینمایی حرفشان برای طرح دغدغه ها و مطالبات کمتر شنیده شود و به نتیجه برسد. بانی فیلم در راستای توجه به همه وجوه سینما هر از گاهی به سراغ هنرمندان در بخشهای مهجور می رود تا تریبونی برای صحبتهای آنان باشد و در راستای حل مشکلات آنان گام بردارد.
امروز به سراغ هنرمندان این عرصه رفته ایم که جدا از مباحث فنی همیشگی در سینما، با وجود تورم افسارگسیخته این روزها و مسائل وابسته به تحریمها، از حیث ابزار کار هم دچار مشکل شده اند.
گریم از آن دسته شغل هایی است که در عین هنر بودن، خلاقیت بالایی نیز می طلبد. باید مرد میدان باشید و خودتان را اثبات کنید. نشان دهید که می توانید و استعدادش را دارید. فقط هم استعداد نیست که کارتان را راه می اندازد، برای گریمور خوب شدن باید علاقه و تحمل داشت، این طور نیست که بشود یک شبه، ره صد ساله رفت. محصول کار گریمور مستقیم در دید تماشاگر است و کوچکترین نقص در آن به سرعت می تواند حتی از سوی فردی با کمترین دانش سینمایی هم مورد انتقاد قرار گیرد.
از سویی یک گریمور دستمزد چندان چشمگیری نمی گیرد. حال آنکه زمان زیادی سرکار است و این زمان بعضی اوقات نامناسب هم هست؛ مثلاً برای کار تئاتر باید تا آخر شب سرکار بود و یا در کار فیلم و فیلمسازی از صبح زود تا آخر شب باید سرکار باشد و در همه لوکیشن ها حضور داشته باشد تا اگر گریم بازیگر خراب شد، سریع آنرا اصلاح کند. حال آنکه شاید اصلاً این گریم هم خراب نشود، ولی اینها دردسرهای یک گریمور است.
اهمیت صنعت گریم و چهره پردازی در دنیای هنر به حدی زیاد است که گاه حتی باعث بهتر دیده شدن یا زیر سوال رفتن یک اثر می شود. خوشبختانه سینمای ایران در زمینه گریم و چهره پردازی بسیار موفق عمل کرده و گریمورهای مشهوری در این صنعت فعالیت می کنند.
عبدا… اسکندری یکی از نامهای آشنا در صنعت گریم است که اثرهای ماندگاری از او در سینما و تلویزیون وجود دارد اما اگر بخواهیم از برترین گریمورهای ایران نام ببریم باید از چهره هایی چون جلال معیریان، بیژن محتشم، مهری شیرازی و مهین نویدی هم نام ببریم.

***
عبدا… اسکندری:

وارد کردن وسایل گریم متولی ندارد

عبدا… اسکندری از کمبود لوازم گریم در کشور گلایه دارد.
اسکندری که طراحی گریم فیلم هایی چون «آدم برفی»، «بدون تاریخ بدون امضاء» و… را برعهده داشته، در خصوص مشکلات این روزهای کار گریم، به بانی فیلم گفت: متأسفانه در کشورمان مشکلات عدیده ای وجود دارد که دامنه برخی از آنها غیرمستقیم دامن گریم را هم گرفته و یکی از آنها مشکل ورود مواد گریم است. در حال حاضر گریمورها در مضیقه کمبود وسایل هستند. یعنی مرکز خاص و یا فردی مشخص نیست که مواد گریم را وارد کشور کند و همه نمی توانند شخصا از خارج از کشور این مواد را تهیه کنند. همین خلا موجب می شود خیلی از ما بلاتکلیف باشیم و در جریان تهیه وسایل کار ندانیم به کجا باید مراجعه کنیم! در واقع وارد کردن وسایل گریم متولی مشخصی ندارد.
طراح چهره پردازی سریال های تاریخی «معمای شاه» و «ایرانداخت» در خصوص اینکه از میزان دستمزدها رضایت دارد یا خیر، افزود: دستمزدها با گرانی تطبیق داده نشده است. هر چند امیدواریم انشاا… با تورمی که در کشور رشد پیدا کرده، دستمزدهای بچه ها هم اندکی بالا برود.
این گریمور باسابقه سینما و تلویزیون در خصوص دیدگاهش نسبت به ورود جوانان به این حرفه، خاطرنشان کرد: به هر حال درهای ورود هر شغلی باید برای علاقه مندان باز باشد و جوانان بتوانند به این حیطه وارد شوند. همه گریمورها از ابتدا گریمورهای خوبی نبوده اند. از یک نقطه شروع کرده و پیشرفت داشته اند. به هر حال جوانها باید فرصت پیدا کنند تا به این حیطه وارد شوند. البته ما در انجمن طراحان گریم در تلاش هستیم این مسیر را با کارکارشناسی هموار کنیم.
طراح چهره پردازی فیلم «فراری» درباره اینکه شرایط کار در تلویزیون بهتر است یا سینما، گفت: هر کدام خصوصیات خودش را دارد و نمی توان گفت کدام بهتر است. در تلویزیون به خاطر اینکه کادر کوچکش، کار کردن حساسیت کمتری برای گریمور دارد، ولی در سینما تصویر خیلی بزرگ می شود و طبعا حساسیت های خیلی بالاتری دارد. به همین دلیل هم در قیاس با گریم تلویزیون، گریمور حرفه ای تری را می طلبد.
***
مهین نویدی:

بعضی طراحان گریم به مجریانشان می گویند وسایل گریم بیاورند!

مهین نویدی طراح چهره پرداز سینما، نسل جوان را خیلی پویاتر می داند و می گوید: متأسفانه نسل جوان بخصوص خانم ها در کار گریم خیلی مهجور واقع شده اند.
طراح چهره پردازی فیلم های «ایران برگر» و «اشباح» در خصوص مشکلات این روزهای کار گریم ، به بانی فیلم گفت: متأسفانه وسایل و متریال برای اسپشیال گریم در ایران نیست و یا خیلی گران است. چون من تدریس هم می کنم، با جزییات این قیمتها بیشتر درگیرم. اخیرا سر کلاس لیستی برای ترم دوم نوشته بودند و وقتی از قیمت وسایل گریم جویا شدم، دیدم خیلی گران و سرسام آور شده و برایم سوال است این هنرجویان در این وانفسای گرانی به چه شکل می توانند وارد عرصه گریم شوند. متاسفانه قیمت ها نه دو برابر، بلکه صد در صد بالا رفته. فکر می کنم این مسئله فقط به خاطر گرانی دلار هم نیست و یک مقدار مسئولان دولت هم شرایط را رها و مردم را فراموش کرده اند. دلار یک طرف قضیه است و یک سری از خود مردم هم به بقیه فشار می آورند.
طراح چهره پردازی فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی زنند» در ادامه افزود: اوایل که من وارد این کار شدم، فارابی تمام مواد و وسایل مورد نیاز گریم را به تهیه کنندگان می داد. بعضی از طراحان گریم امروز به مجریانشان می گویند وسایل گریم بیاورند. یعنی با این وض و شرایط بد اقتصادی هم باید پول وسیله بدهند و هم زندگیشان را بچرخانند، اما بر خلاف بعضی همکارانم من به مجریانم نمی گویم وسایل گریم را بیاورند و فکر می کنم نباید الان در خرج بیفتد. در سینما با اینکه گریم حرف اصلی و اساسی را در فیلم سینمایی می زند، یعنی بخشی از شخصیت پردازی بازیگر است، باید بیش از اینها روی آن حساس بود. وقتی بازیگر شخصیتش جلوی آینه شکل بگیرد، این مسئله به نظرم تا ۵۰ درصد به او کمک می کند آن کاراکتر را بازی کند، ولی متأسفانه در سینمای ایران آنقدر به هنر گریم بها داده نمی شود. البته نسبت به سال های قبل بهتر است، اما باز موقع پرداخت دستمزد دوست دارند از پول گریم بزنند!
طراح چهره پردازی فیلم های «دعوت» و «گزارش یک جشن» در خصوص ورود جوانان به این حرفه، خاطرنشان کرد: چون جوانان مغز فعال و ایده های جالبی دارند، حضورشان موثر است. خلاق ترند چون در فضای مجازی هستند، گرچه همه گریمورها باید خودشان را به روزرسانی کنند و از گریم دنیا عقب نباشند. نسل جوان خیلی پویاتر است، اما متأسفانه نسل جوان بخصوص خانم ها در کار گریم خیلی مهجور واقع شده اند. در نسل ما اصلاً بین خانم و آقا تفاوتی نبود، اما در نسل جوان آقایان با سه سال سابقه طراح می شوند و خانمها با سابقه طولانی همچنان مجری هستند. نگاه کنید در بین نسل جوان ما طراحی از بین خانمها ندیده ایم که بتواند مطرح شود. من اولین طراحی ام سریال «رعنا» (داود میرباقری) بود. قبل از آن هفت- هشت تا فیلم سینمایی و سریال های «هزاردستان» و «امیرکبیر» را با عبدا… اسکندری کار کرده بودم. از طرف تلویزیون من را به عنوان طراح خانم فرستاده بودند. از آن طرف جلال معیریان برای خودش استاد بود و «هزاردستان» را با عبدا… اسکندری طراحی کردند. کار آنقدر فوق العاده از آب درآمده بود که داود میرباقری از طراحی گریم راضی بود. سر سریال «در چشم باد» هم قرار بود دوباره همکاری کنم که این امر میسر نشد. در حال حاضر چرا باید گریمورهای خانم همچنان با چند سال سابقه مجری آقایان باشند که تنها چهار- پنج سال است طراح شده اند.
طراح چهره پردازی فیلم «خیابان بیست و چهارم» درباره اینکه شرایط کار در تلویزیون بهتر است یا در سینما، گفت: کسی که می خواهد به عنوان طراح کارش را شروع کند، تلویزیون برایش بهتر است و زودتر به شهرت می رسد. در سینما مقداری تجربه داشته باشی، لذت بیشتری از کارش می بری؛ به خاطر اینکه نتیجه کار خیلی واضح و دقیق تر است. وقتی کارهایی که در سینما انجام داده ای و برایشان زحمت کشیده ای به نحو احسن به دید عموم برسد، خستگی کار از تن طراح بیرون می رود.
***
بابک شعاعی:

وسایل روز طراحی گریم دنیا در ایران نیست

بابک شعاعی از نحوه پرداخت دستمزدها در سریال سازی گلایه کرد و می گوید: در سریال ها که اصلاً دستمزدها را پرداخت نمی کنند، ولی در سینما پرداختی ها به نسبت خوب انجام می شود.
طراح چهره پردازی فیلم «نرگس مست» و «خودزنی» در خصوص مشکلات این روزهای کار گریم، به بانی فیلم گفت: مشکلات این حوزه، کمبود مواد وسایل گریم است که موجب شد وضعیت خیلی بدی برای فعالان این حوزه ایجاد شود. الان وسایل روز طراحی گریم دنیا در ایران نیست. مثلاً اگر بخواهیم کارهای ۳ بُعدی و قطعه گذاری کنیم و یا کارهای پلاستیکی انجام دهیم، ابزار و متریالش فراهم نیست.
طراح چهره پردازی فیلم های «باغ های کندلوس» و «پشت پرده مه» در خصوص میزان دستمزدها نیز افزود: در سریال ها که اصلاً دستمزدها را پرداخت نمی کنند. یعنی گاه تا ۵-۶ ماه پرداختی ها عقب می افتد، ولی در سینما پرداختی ها به نسبت خوب انجام می شود.
طراح چهره پردازی فیلم «استشهادی برای خدا» در خصوص ورود جوانان به این حرفه، بیان کرد: ورود افراد تازه کار به حوزه گریم ضرر می زند. متأسفانه در بعضی پروژه ها برای اینکه هزینه کار ارزانتر دربیاید، طراحی را به عهده کسانی که دوره ای کلاس آمده و یا دستیاری کرده اند قرار می دهند و این به کل کار گریم لطمه وارد می کند. به همین خاطر این روزها می گویند که چقدر گریم های بازیگران ایرانی در بعضی فیلمها و سریالها بد شده و این کاستی به خاطر فعالیت همین افراد تازه وارد است.
طراح چهره پردازی فیلم «سیب سرخ حوا» درباره اینکه شرایط کار در تلویزیون بهتر است یا در سینما، گفت: از لحاظ کاری شرایط در سینما خیلی بهتر است و بیشتر دیده می شود، ولی در تلویزیون در حد خودش هم خوب است و دوست دارم که در تلویزیون کار کنم و مشکلی در این باره ندارم. اما مسلماً در سینما وضع بهتر است.
***
محمدرضا قومی:

میزان دستمزدها فاجعه است!

محمدرضا قومی در خصوص مشکلات این روزهای کار گریم به بانی فیلم گفت: این بحث مفصلی است، اما مشکل جدیدی در حوزه گریم پیش نیامده و از قبل این مشکلات بوده و همچنان هم ادامه دارد.
طراح چهره پردازی فیلم های «جرم»، «اعتراض»، «مرسدس» و «دربند» در خصوص اینکه آیا از میزان دستمزدها رضایت دارد یا خیر، افزود: میزان دستمزدها فاجعه شده است! دستمزدها در سال های قبل هم اصلاً کافی نبود،وای به حال الان که با این وضع تورم کماکان همان مشکل را داریم. امروز دستمزدها به جای اینکه افزایش یابند، کاهش پیدا کرده اند. شمن اینکه در پرداخت شان هم تأخیر می اندازند. دستمزدها به صورت نامنظم و دیر پرداخت می شود که اصلاً به هیچ عنوان رضایت بخش نیست. به هر حال مشکلات اقتصادی سینمای ایران همانطور که گریبانگیر همه است، در بخش گریم خیلی مشهود و کاملاً حس می شود.
طراح چهره پردازی فیلم «بوتیک» در خصوص دیدگاهش نسبه به ورود جوانان به این حرفه، افزود: افراد تازه کار لطمه خیلی بزرگی به حرفه گریم وارد کرده اند، به دلیل اینکه تبحر کافی و کیفیت لازم را در کارهایشان ندارند. دیگر اینکه ورود این افراد تازه کار در میزان دستمزدها تأثیرگذار بوده و یک نوع بی نظمی وبه هم ریختگی در دستمزدها به وجود آورده اند. این تازه واردها تجربه کافی ندارند و اصلاً تعهدی احساس نمی کنند. با هر پیشنهادی هم حاضرند کار کنند و این لطمه بدی به حوزه گریم می زند.
طراح چهره پردازی فیلم «پروانگی» در پایان گفت: الان نسبت به سال های قبل شرایط در تلویزیون خیلی بدتر شده است. الان در تلویزیون شرایط خیلی بدتر از سینما شده، چون در تلویزیون ما با یک تهیه کننده طرف هستیم که خودش استقلال مالی ندارد و منوط به پرداخت هایی است از سازمان می گیرد و به هر نحوی دلش می خواهد، پرداخت می کند اما در سینما با شخص حقیقی طرف هستیم که طرف مالی خودش است و دو طرف به نوعی می توانند با هم کنار بیایند. چندتا پروژه در تلویزیون کار کرده ام که دستمزدهایش چند ماه است عقب افتاده و هنوز پرداخت نشده؛ حتی کاری که تمام شده به پخش هم رفته، ولی دستمزدمان چند ماه است مانده و نمی دانیم چه وقت پرداخت خواهد شد. تلویزیون در این مورد خیلی اوضاعش بد شده است.

---

منبع: بانی فیلم /نصیبه کریمی