عکسی که شهید همت بانی ثبت آن شد

سعید صادقی از عکاسان و فیلمبرداران باسابقه دوران دفاع مقدس پس از آن که عکس «فتح خرمشهر» وی در دهمین حراج تهران به قیمت ۷۵ میلیون تومان به فروش رسید و در قیاس با رقم بیشینه درنظر گرفته شده برای آن، شگفتی‌ساز شد، گفت: شاید جالب باشد بدانید که من تازه شب گذشته از طریق تماس یکی از دوستانم متوجه شدم که عکس «فتح خرمشهر» به این موفقیت دست پیدا کرده و به همین جهت اصلا فکر نمی‌کردم فضای کار به این گونه هدایت شود که این عکس در کنار آثار دیگر همکارانم در حوزه جنگ با استقبال مجموعه‌دارها مواجه شود.

وی افزود: البته من دلیل اصلی این موضوع را بدون هیچ‌گونه جانبداری شخصی، مدیون مدیریت حراج می‌دانم که قطعا اقتصاد هنر را خوب می‌شناسد. این نوع دیدگاه به اعتقاد من در روح بی‌جان هنرمندی که فقط در اصطلاح واژه هنرمندی را یدک می‌کشد به مثابه تزریق خونی می‌ماند که ربطی هم به سیاست و سیاسی بازی ندارد.

صادقی با اشاره به عرضه آثار مرتبط با دفاع‌مقدس در حراج تهران ادامه داد: این یک اتفاق بسیار خوبی است که چنین آثاری می‌توانند در کنار آثار هنرمندانی چون منیره فرمانفرماییان و عباس کیارستمی که آوازه جهانی دارند، قرار بگیرند. این کارها در نگاه من حضور در یک سکوی مهم در حوزه اقتصاد هنر است که باعث دمیدن روحی تازه در کالبد انسان‌های فراموش شده جنگ می‌شود. این کارها قطعا باعث می‌شود که برندهای دیگر دنیا تا حدی با موضوع مهم دوران دفاع مقدس و هنرمندانی که در این عرصه نیازمند تزریق حرکتی نو در این زمینه هستند به دنیای خارج از ایران نیز معرفی شوند؛ کاری که مدیریت سیاسی توان آن را ندارد و به دلیل کمبود آگاهی لازم در این زمینه تاکنون نتوانسته معرف خوبی برای عکاسان جنگ باشد. باور کنید برای خود من هم عجیب بود که بالاخره مدیریت یک بدنه مهم هنری عکس جنگ را نیز وارد رویداد مهمی چون حراج تهران می کند.

نقطه عطف برای عکاسی جنگ

سعید صادقی با اشاره به نحوه مدیریت حراج تهران برای ورود آثار عکاسی مرتبط با حوزه جنگ اظهار کرد: آثار من به مدت سه سال است که در حراج تهران حضور دارد، اما اتفاق دیروز قطعا نقطه عطفی برای عکاسی جنگ طی سال‌های اخیر است که مدیریت هنری در آن تلاش کرده که می‌توان با این حرکت جامعه هنری را حرکت داد. به هر صورت عکس من در گوشه‌ای افتاده بود اما خوشحالم که با این حرکت یک عکس از دوران دفاع مقدس زنده شد. این اتفاق می‌تواند ثابت کند که عکاسی جنگ در ایران زاویه جهانی دارد و در زمانی که کشورهای عربی در حوزه‌های مختلف سعی در القای مرکزیت قرار دادن فعالیت‌های فرهنگی و ورزشی دارند این حضور امتیازی است که نباید آن را از دست داد. حالا موضوع جنگ آرام‌آرام وارد میدان‌های مهم اقتصاد هنر شده و البته مشخص است که این حرکت نیز آهسته به جلو هدایت می‌شود. حرکتی که قطعاً آینده درخشانی پیش روی آن است.

این عکاس پیشکسوت جنگ در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به جزییات محتوایی و فنی عکس «فتح خرمشهر» توضیح داد: چاپ عکسی که در حراج تهران عرضه شد بیش از ۱۰ میلیون تومان هزینه داشت و طبق نظر کارشناسان چاپ این عکس تا ۲۰۰ سال بعد هم عمر مفید خواهد داشت. این عکس به اعتقاد من در حدی می‌تواند مهم باشد که تلاش کرده از حالت رومانتیک بودن و مصادره‌ای خارج و دوباره در جامعه دیده شود. این عکس بیانگر نقش یک ملت در دوران هشت سال دفاع مقدس است؛ این موضوع به اعتقاد من برجسته‌تر از خودِ عکس است که باید بیشتر به آن توجه شود.

قابی که اولین‌بار با غم و اضطراب در دوم مهر ماه ۵۹ ثبت شد

این عکاس دفاع‌مقدس درباره خاطره ثبت این تصویر هم گفت: این عکس برای من صحنه بسیار شیرینی بود که خلق آن را مدیون ابراهیم همت می‌دانم. جالب است بدانید چنین قابی ۲ مهر سال ۵۹ در همین صحنه با تعداد اندکی رزمنده گرفته شد که در آن تراژدی، غم و اضطراب کاملا مشهود بود. اما چند ماه بعد از خلق این عکس بود که ابراهیم همت در منطقه تنومه که ۱۰ کیلومتر با خرمشهر فاصله داشت من را سوار موتور کرد و دوباره به مسجد خرمشهر رساند.

سعید صادقی ادامه داد: در لحظاتی وارد این صحنه شدم که هنوز خرمشهر به طور کامل آزاد نشده بود و می‌دانم همین تعداد رزمندگانی که ساعت یک ربع به ۸ صبح روز سوم خرداد در این عکس ثبت شدند تا ساعت ۱۹ بعدازظهر که خبر رسمی آزادی خرمشهر اعلام شد، به شهادت رسیدند و دقیقاً در این اوضاع و احوال بود که با وجود آتش سنگین توپخانه دشمن در طول راهی که ابراهیم همت همراهم بود از من خواست تا این لحظه شادی را ثبت کنم. ماجرایی که احمد متوسلیان نیز در جریان آن بود.

صادقی در بخش پایانی صحبت‌های خود بیان کرد: این عکس به معنا و مفهوم مطلق کلمه دربرگیرنده غرور ملی است که عکاس در آن کمترین نقش را دارد. این عکس نفس همه ملت ایران است که بیانگر نشاط ملی برای رسیدن به یک پیروزی ملی بود. این عکس قطعا در برابر جایی چون حراج تهران ادعایی برای نگاه زیبایی شناسانه ندارد و من می‌دانم که مدیریت هنری حراج، به تاریخی بودن عکس که در آن زمان معرف وحدت ملی بود اهمیت داده است. موضوعی که باید خیلی بیشتر از این‌ها به آن توجه داشته باشیم.

دهمین حراج تهران در حالی شب گذشته با مجموع فروش ۳۴.۴ میلیارد تومان برگزار شد که فروش ویژه دو عکس سعید صادقی و محمد فرنود از خرمشهر جنگ‌زده، از اتفاقات شگفتی‌ساز این رویداد بود

---

منبع: مهر