۵ پروتکل درمان چاقی در طب سنتی

یکی از مهم‌ترین اقسام بیماری‌ها که می‌تواند به‌نوبه خود، مقدمه بسیاری از بیماری‌های دیگر باشد بیماری چاقی است که بیشتر مرتبط با سبک زندگی یا کیفیت زندگی و نیز بی‌تحرکی است.

بسیاری از افراد بنا به دلایل مختلف تصمیم می‌گیرند که وزن خود را کاهش دهند؛ اگر کم کردن وزن به‌صورت علمی انجام نگیرد می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را به بار آورد.

اما برای کم کردن وزن باید به چند نکته اساسی و اصولی، توجه کافی داشت در غیر این صورت درمان چاقی با شکست مواجه خواهد شد لذا باید موارد زیر را مدنظر داشت؛

در وهله اول باید دانست که علت چاقی از ضعف قوه دافعه (به عبارتی دفع مواد زائد بدن به طرق مختلف مدفوع، ادرار و تعریق) است یا ضعف قوه هاضمه (همان سازوکارهای فیزیولوژیکی سیستم گوارش).

از نظر طب ایرانی، در بدن پنج مرحله هضم وجود دارد که بدن با سازوکارهای فیزیولوژیکی خود، در هر یک از این مراحل، فرآورده یا فرآورده‌هایی تولید می‌کند و در عین حال، موادی نیز تحت عنوان فضولات یا زائدات تولید می‌کند.

هضم اول در دهان صورت می‌گیرد که به‌نوبه خود، مقدمات و اصولی را می‌طلبد؛ چنانچه آدمی به این اصول پایبند نباشد، باعث آغاز خیلی از بیماری‌ها از جمله دیابت، فشارخون بالا، چاقی، زخم معده و اثنی‌عشر، کبد چرب و حتی سرطان‌ها می‌شود.

در هضم اول (دهانی)، مهم‌ترین نکاتی که جزو ملزومات اصلی هضم اول به‌حساب می‌آید شامل چشیدن یک پَر نمک در شروع و پایان غذا، جویدن خوب لقمه‌های غذا در دهان و نیز رعایت نکات بهداشت دهان و دندان است؛ چشیدن یک پر نمک (نمک طبیعی ــ معدنی و نَه نمک تصفیه یددار) و نیز جویدن خوب غذا در دهان در جلوگیری از چاقی بسیار مؤثر است.

لقمه‌های غذا پس از جویدن خوب در دهان از طریق لوله مری با حرکات موج‌وار وارد معده می‌شود؛ در معده به‌واسطه اعمال مکانیکی ماهیچه‌های معده و تحت تأثیر شیره‌های گوارشی و سودای برآمده از لوزالمعده (اسید هیدروکلریک که خود نوعی سوداست) هضم دوم صورت می‌گیرد.

فضولات مرحله دوم هضم را "کیلوس معدی" می‌گویند؛ غذا تحت عوامل دست‌اندرکار این مرحله، تبدیل به ماده کشکابی به نام "کیلوس معدی" شده و با حرکات موج‌وار دریچه پیلوری، وارد اثنی‌عشر می‌شود.

در روده باریک خصوصاً قسمت اثنی‌عشر، مواد غذایی (کیلوس) وارد مرحله بعد شده و هضم سوم بر اثر ترشحات لوزالمعده و صفرا (که شبیه گدازه‌های داغ آتشفشانی است) صورت می‌گیرد؛ کیلوس معدی به ماده‌ای تحت عنوان "کیموس محلول" تبدیل می‌شود؛ فضولات این قسمت را مدفوع یا بِراز می‌گویند.

ماده کیموس از طریق عروق انگشتانه ماساریقا (پرزها که شبیه اسفنج عمل می‌کنند) وارد کبد شده و بر اثر سازوکارهای کبدی، به چهار ماده خون + بلغم + سودا + صفرا تبدیل می‌شوند بنابراین هضم چهارم در کبد اتفاق می‌افتد.

فضولات این قسمت شامل ادرار و مایع منی است؛ خون و بلغم وارد عروق می‌شوند؛ سودا وارد لوزالمعده و طحال می‌شود و صفرا نیز از طریق مجرایی وارد کیسه صفرا شده تا در زمان لازم مورد استفاده قرار گیرد.

مواد غذایی از کبد وارد قلب شده و از طریق عروق (مویرگ‌ها و شریان‌ها)، در دسترس سلول‌ها قرار می‌گیرد؛ بدین ترتیب مواد غذایی وارد مرحله آخر که هضم پنجم است می‌شوند؛ مواد غذایی تحت عنوان ATP (نوکلئوتیدی به نام آدنوزین تری‌فسفات) در دسترس سلول‌ها قرار می‌گیرد.

فضولات هضم پنجم به دو صورت مایع (عرق) و گاز (موها) از بدن خارج می‌شوند؛ آخرین فضولات باقیمانده از بدن همانند دودی از پوست خارج و تبدیل به مو می‌شوند.
پس با این تفاسیر برای کم کردن وزن باید به پنج پروتکل مهم و اساسی زیر توجه داشته باشیم:

1. نخستین و مهم‌ترین پروتکل درمان چاقی؛ "جویدن خوب غذا در دهان" و چشیدن یک پر "نمک معدنی" است.

2. دومین پروتکل درمان چاقی، استفاده کردن از مواد غذایی "هاضم" یا هضم‌کننده (زنیان ــ زیره سبز ــ زیره سیاه) همچنین "مسهل عام" (برگ سنا + گل محمدی) و "ملیّنات "(خاکشیر و نیز تخم شربتی) است.

 3. پروتکل سوم، نوشیدن دم‌نوش‌ها و داروهای مدر (مانند آب کرفس ــ تخم اسفند ــ اسطوخدوس) است؛ این داروها باعث افزایش برون‌ده ادرار شده و موجبات کاهش وزن را فراهم می‌آورند.

4. پروتکل چهارم، مصرف داروهای معرق همچنین به‌کارگیری تدابیری است که تعریق را در بدن افزایش دهد؛ از جمله این تدابیر می‌توان ورزش یا همان ریاضت کشیدن را نام برد.

5. پروتکل پنجم، خویشتن‌داری و روزه‌داری است؛ تا زمانی که احساس گرسنگی ندارید از خوردن غذا بپرهیزید و هنوز که سیر نشده‌اید از سفره کناره‌گیری کنید؛ وعده "ناهار" را حذف کنید و در ماه چند روز روزه‌داری کنید.

---

منبع: تسنیم - حمزه سام دلیری؛ محقق و پژوهشگر طب سنتی