پیرامون افزایش رفتارهای خاص برخی مسئولین
مسئول محترم عصبانی نباش
در حکومت اسلامی، مسئول باید از بیماری پشت‌میزنشینی و خودبرتربینی عاری شده و همواره خود را در کنار مردم و در خدمت آنها ببیند، چراکه مردم تنها در کنار مسئولینی می‌ایستند که در کنار آنها هستند و اعتزاز به خدمت‌گزاری آنها دارند.
ضروریات نظام مردم‌سالاری
باید توجه داشت که "مردم" جایگاه والایی در ادبیات سیاسی جمهوری اسلامی دارند، چرا که اگر آنها نباشند پازل انقلاب ناقص خواهد شد! این موضوع تاآن‌جا اهمیت دارد که امام خمینی(ره) خطاب به مسئولین فرمودند، خود را از مردم جدا نکنید و تنها هدفتان، جلب رضایت مردم باشد.مردم‌داری، ریشه در فرهنگ اسلامی و سنت ایرانی ما دارد. انقلاب اسلامی هم به این فرهنگ و سنت، توجه ویژه داشته و با اِعمال مدل مردم‌سالاری دینی به دنبال احیا و تحقق آن بوده است. نظام اسلامی، ضمن تمسک به این الگو با سنجش مداوم آن، سعی دارد تا هر مقدار فاصله‌ای که بین مردم و حکومت است از بین ببرد و حکومت خود را با حکومت علوی قیاس و در رفع ضعف‌های آن تلاش کند. شاخص عمده در حکومت علوی، عدالت، پارسایی و مردمی بودن است. زندگی امیرالمؤمنین(ع) مظهر عدل، مظهر زهد و مظهر مردمی بودن است.(1)
پیوند حقیقی با مردم، مستلزم حضور در میان آنان و دور نشدن از سطح متوسط زندگی آنان است. ساده زیستی، پرهیز از اسراف و اجتناب از هزینه کردن بیت‌المال در امور شخصی و غیرضروری، شرط لازم برای حفظ این پیوند است.
امیرالمؤمنین همواره زمامداران را به مدارا با مردم توصیه می‌کردند. ایشان در نامه ۴۶ به یکی از کارگزاران سیاسی خود می‌فرمایند: "پَر و بالت را برابر رعیت بگستران، با مردم گشاده‌روی و فروتن باش و در نگاه و اشارهٔ چشم، در سلام کردن و اشاره نمودن با همگان یکسان باش تا زورمندان در ستم تو طمع نکنند و ناتوانان از عدالت تو مأیوس نگردند".(2)
مسئول باید از بیماری پشت‌میزنشینی و خودبرتربینی عاری شده و همواره خود را در کنار مردم و در خدمت آنها ببیند. مردم در کنار مسئولینی می‌ایستند که در کنار آنها هستند، هم‌طراز آنها می‌نشینند و اعتزاز به خدمت‌گزاری آنها دارند.
متأسفانه امروزه، سبک‌رفتاری و مدیریتی برخی از مسئولین لازمه برگشت به مدل رفتاری، در شان یک مسئول انقلابی را ایجاب می‌کند، گویا باگذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، این طیف به‌جای همزیستی و نزدیکی بیشتر به مردم، در حال فاصله گرفتن از مردم به‌ویژه طبقات پایین‌دست و همچنین تضعیف روحیه خدمت‌رسانی، مسئولیت‌پذیری و تقویت اشراف گرایی هستند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی، همواره نسبت به اهمیت مردم‌سالاری، مردمی بودن مسئولین و توجه به مسائل مادی و معنوی آنها دغدغه داشته‌اند و در راستای وظیفه ولایت فقیه از جمهوریت، مردم‌سالاری و جایگاه مردم حراست کرده و اهتمام داشتند تا مسئولین را نسبت به رسیدگی و خدمت‌رسانی به مردم هشیار و دغدغه‌مند نگه‌دارند.
حقوق اولیه‌ی مردم
پاسخگویی مسئولین یکی از حقوق مردم است. مسئولین باید نسبت به عملکرد خود پاسخگو باشند و مطالبات مردمی را پیگیری کنند، بااینکه این مهم، از ابتدایی‌ترین حقوق مردم و مصداق اصلی مردمی بودن حکومت است، متأسفانه عدم پاسخگویی مطلوب و منت‌گذاری که اخیراً در رفتار طیفی از مسئولین در حال بروز و ظهور است بر این مسئله خدشه وارد کرده است: "توهین به خبرنگاران"، "واکنش‌های نامناسب نسبت به مطالبات مردمی" و "نگاه خودبرتربینی نسبت به مردم، گوشه‌ای از رفتارهای خاص مسئولین در سال‌های اخیر است.معیارهای مردم مداری
کرامت مردم: جمهوری اسلامی با حذف استبداد و نظام شاهنشاهی "عزت"، "آزادی" و "استقلال رأی" را برای مردم به ارمغان آورد. درواقع، جمهوری اسلامی ایران، مردم را از حاشیه به متن کشاند تا آنها پشتوانه اصلی نظام اسلامی باشند. حکومت اسلامی وظیفه دارد تا شرایطی را فراهم کند که مردم زیر چتر حکومت؛ "آزادی، "عزت" و "رفاه" را تجربه کنند و این روند محقق نمی‌شود مگر با اجرای اصول مردم‌مداری که عبارتند از:همزیستی با مردم: مسئولین باید از جنس مردم، همراه و در خدمت آنها باشند. "مردمی بودن مسئولین مستلزم دل سوزاندن، برای مردم کار کردن، به آراء مردم اهمیت گذاشتن، به احساسات و عواطف مردم اهمیت دادن" است. مقام معظم رهبری دراین‌باره می‌فرمایند:" دوران جمهوری اسلامی یعنی دوران حاکمیت آن کسانی که از مردم‌اند، با مردم‌اند، منتخب مردم‌اند، در کنار مردم‌اند، رفتارشان شبیه رفتار مردم است." (3)
بیشتر بخوانید
مردمی‌بودن مسئولان و ارتباط نزدیک آنان با مردم و خود را خدمت‌گزار مردم دانستن و دچار غرور نشدن و حفظ پاک‌دامنی و مسئولیت‌شناسی ازجمله وظایف سنگین مسئولان در رده‌های مختلف است.
ساده زیستی و پرهیز از رانت‌خواری: بی‌شک نمی‌توان از سطح زندگی مردم فاصله گرفت، غرق در اشرافی گری و مبتلابه رانت‌خواری شد و درعین‌حال ادعای مردمی بودن داشت. این تنها مربوط به شخص مسئول نیست بلکه پرهیز از اشرافی گری و اسراف باید سبک زندگی نزدیکان و وابستگان آنها نیز باشد. کسانی که درکی از زندگی و گره‌های معیشتی مردم ندارند، نمی‌توانند خود را وقف خدمت‌رسانی به مردم کرده و صلاحیت زمامداری امور را داشته باشند.
درواقع "پیوند حقیقی با مردم، مستلزم حضور در میان آنان و دور نشدن از سطح متوسط زندگی آنان است. ساده زیستی، پرهیز از اسراف و اجتناب از هزینه کردن بیت‌المال در امور شخصی و غیرضروری، شرط لازم برای حفظ این پیوند است. ترویج فرهنگ اشرافی گری و تجمّل و سفرهای پرهزینه و بیهوده‌ی خارجی از کیسه‌ی مردم، دور از شأن نمایندگی و عامل گسیخته شدن پیوند نماینده با مردم است."(5)
رجایی باشید
اگر یاد و خاطره "شهید رجایی" در میان مردم زنده است و از او به‌عنوان یک مرد بزرگ یاد می‌کنند، بدین خاطر است که او هم‌سطح مردم، در میان آنها و در خدمت آنها بود. این روحیه و سبک‌رفتاری باید تبدیل به یک الگوی ارزنده برای تمامی مسئولین شود. اما این‌که چه مقدار از این الگو برای مسئولین باقی‌مانده است، باید اذعان کنیم که متأسفانه از رجایی بودن برخی، بیشتر ژست باقی‌مانده است و لا غیر! البته الگو و راه مشخص است، برای مردمی بودن شاخصه‌های مشخصی وجود دارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی، همواره دغدغه حفظ این روحیه را در بدنه نظام داشته و تذکرات دقیقی در این راستا به مسئولین نظام داده‌اند:- مردمی‌بودن مسئولان و ارتباط نزدیک آنان با مردم و خود را خدمت‌گزار مردم دانستن و دچار غرور نشدن و حفظ پاک‌دامنی و مسئولیت‌شناسی ازجمله وظایف سنگین مسئولان در رده‌های مختلف است.
- خوی اشرافی گری، خوی جدائی از مردم، خوی بی‌اعتنائی و تحقیر مردم در آنها نباشد.
- روحیه‌ی جهادی را بر روحیه‌ی تافته‌ی جدا بافته بودن ترجیح بدهند.
- بدانند اگر دچار خودمحوری، تکبر، خودشیفتگی بشوند طبق سنت الهی تودهنی خواهند خورد.
- می بایست با مردم باید مثل پدر مهربان نسبت به فرزندان باشد
هنوز مطالبه رهبر معظم انقلاب اسلامی، پیرامون راه‌اندازی نهضت خدمت به مردم شکل نگرفته است، مسئولین باید بدانند که "عدالت، تنها با شعار و وعده محقق نمی‌شود و قاطعیت، عمل و استمرار می‌طلبد. حال این‌که چرا با این ضرورت نظام اسلامی، فاصله گرفته‌ایم را باید در پاسخ مسئولین جویا شویم.
پی‌نوشت:
1- بیانات مقام معظم رهبری در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت
2- با مردم فروتن باش!، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه
3- بیانات مقام معظم رهبری در دیدار عمومی مردم چالوس و نوشهر
4- بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با ائمه‌‌ی جمعه‌‌ی سراسر کشور
5- پیام مقام معظم رهبری به مناسبت آغاز به کار هفتمین دورۀمجلس شورای اسلامی
