روستای تمین، تکه ای از بهشت در سیستان و بلوچستان

روستای تمین در سیستان و بلوچستان واقع است و یکی از مناطقی توریستی و گردشگری شهرستان تفتان به شمار می رود. این روسا به دلیل ویژگی های خاص و طبیعت دست نخورده ای که دارد بسیار مورد توجه گردشگران قرار گرفته است و به منظور دسترسی به آن باید به ۶۵ کیلومتری جنوب غربی میرجاوه بروید. روستای تمین در سیستان و بلوچستان یکی از زیباترین روستاهایی است که در قسمت شمالی قله تفتان و بالاتر از روستای بسیار زیبا و دیدنی لادیز قرار دارد. این روستا سه قسمت دارد که شامل جش، روپس، تمین بالا، تمین مرکزی و تمین پایین می شود و هر کدام از آن‌ ها در فاصله ۳۰۰ متری از هم واقع شده اند؛ روستای تمین در سیستان و بلوچستان از آن روستاهای پرجاذبه در حوزه گردشگری کشور به شمار می رود.

لازم به ذکر است که سازمان جهانی گردشگری، اکوتوریسم را نوعی از گردشگری در جهان تعریف کرده است که در آن مسافرت به مناطق طبیعی دست نخورده با اهداف مطالعاتی و بهره بصری از مناظر و جاذبه‌ های طبیعی و حیات وحش با توجه به جنبه ‌های فرهنگی هم در گذشته و هم در حال صورت می‌پذیرد؛ روستای تمین هم از آن دسته جاذبه ها به شمار می رود اکوتوریستم جذابی دارد و سبب جذب گردشگران زیادی به سمت خود می شود.

آب و هوای روستای تمین

با توجه به موقعیت جغرافیایی روستای تمین در سیستان و بلوچستان آب و هوایی خنک و زمستانی دارد و در بیشتر فصل های سال می توان که شرایط جوی آن معتدل و دلپذیر است. همجواری با کوه تفتان و وجود چشمه ‌های جاری، سبب حاصل خیزی و رشد انواع درخت ‌ها و میوه ‌ها در منطقه تمین شده است. پس می توان گفت که هر زمان از سال که خواستید می توانید برای بازدید از این روستا بروید.

محصولات کشاورزی روستای تمین

از جمله محصولات کشاورزی که در این روستا کشت می شود انجیر، توت، شاه توت، گلابی، انگور، هلو، آلبالو و زرد آلو هستند که این ها جزء میوه های مناطق گرمسیری به شمار می رود و میوه های مناطق سردسیر آن شامل بادام، پسته و گردو می باشد. همچنین از جمله درختان خودرویی که در این روستا رشد می کند نیز می ‌توان به انجیر کوهی، بنه، ارچن، گز وگواتام (بادام کوهی) اشاره کرد، همچنین صیفی‌ جاتی همچون گندم و جو نیز در این منطقه کاشت می ‌شود. شغل اصلی مردمان تمین در گذشته کشاورزی و دامداری بوده اما حرفه دامداری در تمین طی چند سال گذشته به دلیل کمبود شدید ریزش‌های جوی و تمایل بیشتر عشایر به یکجا نشینی و استفاده از امکانات مراکز روستایی نسبت به گذشته کم رنگ شده است.

کوه‌های تمین منابعی غنی و سرشاری از گیاهان دارویی درمنه، کلپوره، اسپنتان، مور، زامبول و درنگ است که در درمان بسیاری از بیماری‌ها در این منطقه کاربرد دارد. از صمغ درخت موسوم به گونجک برای مسائل دندان پزشکی استفاده می‌شود.

مختصری از تاریخ روستای تمین

اگر بخواهیم کمی از تاریخچه ی روستای تمین در سیستان و بلوچستان خدمتتان بگوییم، باید اینطور بیان کرد که برای مردمی که در اطراف آتشفشان نیمه فعال تفتان زندگی می کنند شهرستان تفتان بسیار حائز اهمیت است. این قله یکی از قله های بسیار مرتفع ایران به شمار می رود و همین سبب شده که آب و هوای سیستان و بلوچستان متنوع باشد و در کنار تنوع آب و هوایی پوشش گیاهی مختلفی هم در این منطقه وجود دارد سبب جذب مردم به این منطقه شده است. در چندین هزار سال پیش آثاری از پیشینیان ما در اطراف تفتان یافت شده است که همین نشان دهنده تمدن طولانی این خطه از ایران می باشد. روستای تمین در سیستان و بلوچستان هم تحت تأثیر آن دارای آثاری از قبیل تپه ‌های باستانی قبرستان باستانی، چله خانه، معماری صخره ‌ایی آسیاب ‌های آبی، قلعه ‌ها و قبرستان هفتاد ملأ، کوره‌ های ذوب فلز در نواحی مختلف و غارهای باستانی است که تمام این آثار بیانگر تمدنی عظیم در این روستا و سایر روستاهای اطراف تفتان است. امروزه باستانشناسان آثار و تمدن اطراف تفتان را با توجه به شواهد و مدارک علمی و باستانی به دست آمده بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار سال پیش تخمین زده اند.

گردشگری در روستای تمین

برای گشت و گذار در منطقه گردشگری روستای تمین در سیستان و بلوچستان جاذبه های زیادی وجود دارد که در ادامه به شرحی درباره آن ها خواهیم پرداخت. همچنین لازم به ذکر است که در شهرستان زاهدان ۷۵ اثر تاریخی شناسایی شده که از این میزان ۲۳ اثر تاریخی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند و ۵۰ درصد از این آثار اعم از ثبتی و شناسایی شده در بخش های میجاوه و تمین قرار گرفته اند.

قلعه تمین

بنایی با مساحت حدود ۳۰۰۰ مترمربع و ارتفاعی برابر با ۲۵ متر از سطح دره تمین مرکزی بر فراز صخره ای بلند با مصالح بومی قابل مشاهده است که جنس آن از هم سنگ و گل رس نیز ساخته شده است. این قلعه ی تاریخی قدمتی برابر ۲۵۰ سال دارد و در آن زمان مرکز فرماندهی حاکمان این منطقه نظیر سیدخان و مدت خان و نورمحمدخان نیز بوده است. در حال حاضر دیواره‌های قسمت شمالی و حدود ۵۰۰ مترمربع از خود بنا باقی مانده است که نیازمند توجه مسئولان و همینطور تلاش و همت مردم بلوچستان است تا از تخریب و نابودی آن جلوگیری شود.

قبرستان تمین

یکی دیگر از جاذبه هایی که در روستای تمین در سیستان و بلوچستان می توان نام برد، قبرستان باستانی آن است که از جمله آثار ارزشمند و باستانی این روستا محسوب می شود. در این قبرستان شما می توانید قبرهای چهار گوش ساده به ابعاد تقریبی ۵۰ در ۵۰ در ۷۰/۱ دارد که با سنگ پوشانیده شده‌ اند. یکی از نکات قابل توجه این گورستان این است که در بیش از ۶۰% قبرهای آن اصل رو به قبله بودن رعایت نشده است و این احتمال را تقویت می‌کند که در این گورها مربوط به بزرگان زرتشتی است. البته شواهد تاریخی همچون هجرت بزرگان اشکانیان (که زرتشتی بودند) به اطراف تفتان در کتب تاریخی ثبت شده است.

چشمه آب معدنی موسی

همانطور که گفتیم روستای تمین در سیستان و بلوچستان در شهرستان تفتان که منطقه نسبتا کوهستانی است قرار دارد و وجود قلخ تفتان در جنوب این دهستان سبب شده تعداد زیادی چشمه و قنات در این منطقه در فصل های سرد سال به وجود بیایند که تعداد آن ها از شمارش خارج می شود. وجود این چشمه‌ها و قنات‌ها و حرکت آب آن‌ها از میان دره‌های سر سبز و باغات میوه، محیط‌های بسیار زیبایی را خلق کرده و یکی از بهترین چشمه‌های منطقه، «چشمه آب معدنی حضرت موسی» است که بر اساس اعتقاد بومیان این منطقه، علت نامگذاری این چشمه فرود آمدن عصای حضرت موسی در این نقطه است. این چشمه ها منبع اصلی تامین آب روستا تمین در سیستان و بلوچستان محسوب می شود و خارج شدن آن از دل صخره های این منطقه چشم انداز بی نظیری را فراهم آورده است.

از خصوصیات بارز این چشمه وجود املاح معدنی زیاد و مفید و همچنین گرم بودن آب آن در زمستان و سرد بودن در تابستان است.

در این روستای یک آسیاب آبی هم با قدمت ۱۵۰ هزار سال وجود دارد که پیشناد می کنیم حتما از آن دیدن کنید. البته لازم به ذکر است در حال حاضر این آسیاب همچون دیگر آسیاب‌های اطراف تفتان متروک و در حال نابودیست.

 چله خانه

در زمان های گذشته، مکان هایی در ایران وجود داشته به نام چله خانه که مردم مسلمان و با ایمان به مدت ۴۰ شبانه روز به دعا و عبادت می پرداختند و غذایشان تنها آب و یک دانه خرمان بوده است. مطابق با دیگر مناطق تاریخی در این منطقه در حال حاضر استفاده‌ ای از این مکان نمی ‌شود و متروکه و در حال تخریب است.

در روستای تمین در سیستان و بلوچستان مساحتی بالغ بر ۴ هزار مترمربع وجود دارد که معماری آن صخره ای بوده و در نوع خود بی نظیر و در واقع می توان گفت جز موارد نادر است. مطابق با اسناد و مدارک باستان شناسی که موجود است قدمت این سازه های معماری به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی باز می گردد و زمانی که شما به این روستا می روید می توانید بناهایی را که در دل کوه کنده شده اند را مشاهده کنید.

---

منبع: مجله گردشگری الی گشت