اجرای «مردی به نام دایک» در خارج از ایران

مهدی میایی کارگردان نمایش نمایش «مردی به نام دایک» که تا ۳۰ آذر در تالار قشقایی تئاتر شهر روی صحنه می‌رود، درباره انگیزه خود از اجرای این نمایش گفت: یک روز در خانه سینما با آقای شاه محمدی ملاقاتی داشتم و او یک کتاب به من هدیه داد. زمانی که آن کتاب را خواندم، دیدم چقدر این نمایش دوست داشتنی است. کمی بعد با او قراری گذاشتم و از او اجازه خواستم تا آن متن را به صحنه ببرم.

وی با اشاره به اینکه دو متن به تئاتر شهر و موازاتش به خانه هنرمندان برای اجرا ارائه کرده، افزود: یکی از آنها نمایشنامه «شجاع» مناسب سالن‌های کوچک است و دیگری «ارباب پونتیلا و نوکرش متی» نوشته برشت است، متنی موزیکال، جالب و مناسب سالن اصلی است، البته با اجرای متن «مردی به نام دایک» موافقت کرده‌اند.

میایی با بیان اینکه همچنان به دنبال اجرا برای نمایشنامه «ارباب پونتیلا و نوکرش متی» است، توضیح داد: نمایشنامه‌ای هم که در حال حاضر به صحنه بردیم هم اثر بسیار خوبی است و تماشاگران خودشان قضاوت می‌کنند، من حس کردم این نمایشنامه مناسب وضعیت امروز و حس من است

وی درباره حضورش در عرصه بازیگری و کارگردانی تئاتر گفت: همیشه عاشق بازیگری بودم و هستم و اولویت اولم بازیگری است. با گروه «کوچ» کار تئاتر را شروع کردم. هنوز هم از جمع ۳۰ نفری ما ۲۵ نفرمان کار تئاتر می‌کنیم. از همان زمان هم وقتی کارگردانی می‌کردم، بازی نمی‌کردم. چون عاشق بازیگری‌ام در کارهای مختلف بازی می‌کردم و اگر متنی را می‌دیدم که دوست داشتم کارگردانی‌اش کنم، این کار را می‌کردم.

میایی در ادامه اظهار داشت: نزدیک به ۲۰ سال از اجرای نمایش «آتش افروزان» نوشته مارکس فریش می‌گذرد که در سالن اصلی تئاتر شهر آن را به صحنه بردم. بعد از آن دیگر کارگردانی نکردم تا دوسال پیش در سالن انتظامی خانه هنرمندان نمایش کوچکی تحت عنوان «برگشتی در کار نیست» را اجرا بردم و حالا هم «مردی به نام دایک» را اجرا می‌برم.

این کارگردان درباره محتوای نمایشنامه توضیح داد: یک نفر قرار است تا یک ساعت دیگر اعدام شود. او هیچ هویتی از خودش رو نکرده است و سراسر آمریکا ناراحت هستند که او کیست؟! رئیس زندان می‌گوید از سراسر ایالت‌های آمریکا نامه رسیده و هر فرد نسبتی با او دارد و هر کس خود را مالک او می‌داند و در این بین فرماندار زنگ می‌زند و می گوید اعدام را به تعویق بیندازید. به این دلیل که داستان کمی پلیسی است بهتر است تماشاگران خودشان بیایند و نمایش را ببینند.

وی با اشاره به اینکه کارگردانی و بازیگری دو مقوله جدا از هم  هستند، افزود: بازیگری عشق و خلاقیت است و کارگردانی عشق و خلاقیت و مدیریت را هم می‌خواهد. البته در بازیگری هم مدیریت هست، اما در کارگردانی مدیریت اهمیت بیشتری دارد و قابل قیاس نیستند. اینکه بعضی از افراد از کارگردان شدن یک بازیگر تعجب می‌کنند و این حس القا می‌شود که کارگردانی مرتبه برتری از بازیگری است، به نظر من درست نیست. من هر دو کار را واقعا دوست دارم.

وی با اشاره به شرایط اجرا در سالن قشقایی تئاتر گفت: زمانی که متن را به مدیریت تئاتر شهر دادم گفتم که یک سالن کوچک می‌خواهم غیر از سالن اصلی،‌هر سالن دیگری برایم مناسب بود آنها هم قشقایی را پیشنهاد دادند. بعضی از نمایش‌ها اصلا برای سالنی کوچک خلق می‌شوند و باید متناسب با متن سالن را انتخاب کرد. برای نمایشی مثل «ارباب پونتیلا و نوکرش متی» به این دلیل که حس کارناوال دارد باید در سالن بزرگی مثل سالن اصلی تئاتر شهر اجرا شود.

میایی در ادامه افزود: در واقع تفاوت مثل بازی در تئاتر و سینما است. شیوه‌ای که در تئاتر بازی می‌کنیم اگر مقابل دوربین داشته باشیم خیلی غلو شده و تصنعی به نظر می‌رسد. در سالن‌های تئاتر کوچک هم همین شرایط وجود دارد یعنی باید حرکات را کنترل کرد و فاصله با تماشاگر را در نظر داشت.

وی درباره انتخاب بازیگران نمایش هم گفت: انتخاب بازیگر مقوله بسیار سختی است. من اولین کسی نیستم که در سینمای ایران انتخاب بازیگر کردم. زمانی که انتخاب بازیگر فیلم «شلیک نهایی» به من سپرده شد تا به حال کسی چنین کار نکرده بود، نه قبل انقلاب نه بعد از انقلاب. این مقوله بسیار جالب است و باید ویژگی‌های ظاهری و غیرظاهری بسیار زیادی را در نظر داشت. در نهایت من هم با توجه به همه این نکات بازیگرانم را انتخاب کردم و حالا هم بسیار راضی هستم.

کارگردان «مردی به نام دایک» در خاتمه گفت: امیدوارم مردم یک بار هم که شده به دیدن این اثر بیایند، به این دلیل که ما فقط ۱۵ شب اجرا خواهیم داشت و بعد از آن به خارج از کشور می‌رویم و شاید فرصت اجرای مجددی برای این نمایش در کشور پیش نیاید.

نمایش «مردی به نام دایک» نوشته هال ورثی هال و روبرت میدل مس به کارگردانی مهدی میایی است. او پیش‌تر کارهایی چون «آتش افروزان»، «شوخی در گود»، «زورق سرگردان»، «مرد گل به دهان»، «نقص» و «برگشتی در کار نیست» را اجرا کرده بود. 

بازیگران این نمایش کریم اکبری مبارکه، حمیدرضا نعیمی، سودابه جعفرزاد، طیبه میامی، زهرا کولیوند و شهرام پوراسد هستند.

---

منبع: فارس