بشارت به منجی در نامه امام یازدهم به پدر شیخ صدوق

نشر معارف مهدویت و ارائه تبیین رفتاری مناسب به شیعیان برای مواجهه با عصر غیبت و آخرالزمان یکی از اصلی‌ترین راهبردهای امام حسن عسکری(ع) بود. این اقدام معارفی امام(ع) در حالی صورت می‌گرفت که حاکمان بنی‌العباس با جعل احادیث نبوی(ص)، مهدی را از نسل خود معرفی می‌کردند.

از این جهت این عوامل شرایطی را ایجاد کرد تا  امام هادی و امام حسن عسکری(ع) از یک سو با ترفندهای مختلف به تبیین معارف مهدوی بپردازند و از دیگر سو با تشکیل نظام وکالت برای تمرین رجوع شیعیان به نایبان معصوم(ع)، عملاً شیعیان را برای عصر غیبت آماده کنند. تشکیل سازمان وکالت ترفندی بود که باعث تداوم ارتباط شیعیان با اهل‌بیت وحی(ع) در سراسر جهان اسلام شد و آن‌حضرت به‌مناسبت‌های مختلف با ارسال نامه‌هایی به نمایندگان خویش در سراسر بلاد اسلامی، به بیان نکات اخلاقی  و تبیین معارف مهدوی می‌پرداختند.

امام حسن عسکری در یکی از نامه‌های خویش به اهل قم، به‌صورت ویژه نامه‌ای برای علی‌بن حسین‌بن بابویه قمی پدر شیخ صدوق نوشتند. مضمون این نامه به این شکل است:

«اى فقیه مورد اعتماد من، على‌بن الحسین‌بن بابویه القمى، خداوند تو را به کارهاى مورد رضایتش توفیق دهد و از نسل تو، اولاد صالح بیافریند. تو را به رعایت تقوى و برپا داشتن نماز و اداى زکات وصیّت مى‏‌کنم، به رعایت تقوى و بر پا داشتن نماز و اداى زکات، زیرا کسى که زکات نپردازد، نمازش قبول نخواهد شد.

و نیز تو را سفارش مى‏‌کنم به بخشایش گناه دیگران، و خویشتن‏‌دارى به‌هنگام خشم و غضب، ارتباط با خویشاوندان، تعاون و همکارى با برادران دینى و کوشش در رفع نیازهاى آنها در تنگدستى و گشاده‌‏دستى، بردبارى و کسب آگاهى و معرفت در دین. در کارها ثابت‌قدم و با قرآن هم‏‌پیمان باش، اخلاق خود را نیکو گردان و دیگران را به کارهاى شایسته امر کن و از پلیدى‏‌ها بازدار، زیرا خداوند فرموده است: «لا خَیْرَ فِی کَثِیرٍ مِنْ نَجْواهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاحٍ بَیْنَ النَّاسِ؛ در بسیارى از سخنان آهسته و درِگوشى آنها، هیچ خیرى نیست مگر اینکه ضمن آن، به صدقه یا کار نیک و یا اصلاح بین مردم امر نمایند» (نساء114)  [و به‌طور کلّى‏] تو را سفارش مى‏‌کنم به خوددارى از تمام معاصى و گناهان.

نماز شب را ترک مکن، زیرا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم)در وصیّت خود به علىّ علیه السّلام، سه مرتبه فرمود: «بر نماز شب مواظبت نما. و [آگاه باش‏] هر کس نسبت به نماز شب بى‏‌اعتنا باشد، از ما نیست»، پس اى علىّ‌بن الحسین، تو خود به سفارشات من عمل کن و شیعیان مرا نیز دستور ده تا عمل کنند.

در ادامه این نامه، امام حسن عسکری(ع) با تأکید بر مسأله صبر و انتظار فرج به‌عنوان دو راهکار عصر غیبت، فرمودند:

پیوسته شکیبایی را پیشه کن و منتظر فرج باش زیرا پیامبر اکرم فرموده است: «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج‏؛ بهترین اعمال امت من انتظار فرج است»، پیوسته شیعیان ما در غم و اندوهند تا موقعى که فرزندم ظهور کند، همان کسى که پیامبر اکرم بشارت ظهور او را چنین داده‏ است: یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً، کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا؛ زمین را پر از عدل و داد کند آن‌چنان که پر از ظلم و ستم شده است؛ عَلَیْکَ بِالصَّبْرِ وَ انْتِظَارِ الْفَرَجِ فَإِنَّ النَّبِیَّ ص قَالَ أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ وَ لَاتَزَالُ شِیعَتُنَا فِی حُزْنٍ حَتَّى یَظْهَرَ وَلَدِیَ الَّذِی بَشَّرَ بِهِ النَّبِیُّ ص یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً.

شکیبا باش و بگو جمیع شیعیان صبر را پیشه کنند؛ سپس با اشاره به آیه128 سوره اعراف فرمودند: «إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِین‏؛ زمین در اختیار خداست، به هر کس از بندگانش بخواهد به‌ارث می‌دهد و عاقبت پسندیده اختصاص به متقین دارد»، سلام و رحمت و برکت خدا بر تو و تمام شیعیانمان و درود او بر محمّد و آل پاکش. وَ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ‏، نِعْمَ الْمَوْلى‏ وَ نِعْمَ النَّصِیر؛ خدا ما را بس است و برترین یاری‌گر است.» (انفال40)  أَمْرِ جَمِیعِ شِیعَتِی بِالصَّبْرِ فَ‌إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِین‏ وَ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَى جَمِیعِ شِیعَتِنَا وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِه‏.

---

منبع: تسنیم