تجربه در طبیعت (بی مهرگان)

محبوبه همت - مرکز یادگیری تبیان
موضوع درس، بی مهرگان بود. بچه های کلاس چهارم، مطالب کتاب را مطالعه کرده بودند. فرصت را مناسب دانستم و آنها را به حیاط مدرسه بردم و به مطالعه و یافتن بی مهرگان پرداختیم. بچه ها ابتدا متوجه درختی شدند که آفت زده بود و انواع شته ها، برگ ها و ساقه های آن را پوشانده بود. تعدادی ظرف در بسته و ذره بین در اختیار آنها گذاشتم تا بی مهرگانی را که پیدا می کنند. داخل آن ظرف ها بگذارند و با دقت مشاهده کنند. یکی از بچه ها، برگی را که از درخت آفت زده، کنده بود، زیر ذره بین گذاشت و به همه نشان داد. خیلی جالب بود. چند نوع حشره کوچک و بسیار ریز با هم زندگی می کردند. این موضوع مدتی فکر بچه ها را به خودد مشغول کرد.

کم کم، دامنه تحقیق بچه ها به خاک کشیده شد. آنها با  بیلچه و قاشق خاک را زیر و رو می کردند. و به دنبال بی مهرگانی مانند کرم می گشتند. این کار خیلی برای آنها هیجان انگیز بود. پیروزمندانه هر گروهی که کرم یا حشره ای در خاک پیدا می کردند، فریاد بلند می شد و همه را خبردار می کردند. مدتی گذشت. تقریباً همه گروه ها توانستند چند بی مهره پیدا کنند. و با اشتیاق کامل رفتار آنها را با ذره بین مشاهده می کردند.

یک گروه 6کرم و یک حشره پیدا کرده بود، بچه ها همه اینها را در یک ظرف انداخته بودند و با دقت رفتارشان را زیر نظر داشتند. در این هنگام، زنگ تفریح به صدا در آمد. اما بچه ها راضی نمی شدند که پیدا کردن بی مهرگان را تمام کنند. قرار شد وقتی زنگ کلاس زده شد، کرم ها و حشراتی را که جمع آوری کرده اند، به آزمایشگاه بیاورند.

یک ربع بعد، وقتی بچه ها نمونه ها را به آزمایشگاه آوردند، خیلی متعجب و هیجان زده شده بودند. ما هم با کمال تعجب مشاهده کردیم تعداد کرم های گروهی که در ظرفشان یک حشره و شش کرم داشتند، کم شده بود. بچه ها گفتند که در طول این مدت، دیده اند که آن حشره ابتدا به کرم ها ضربه ونیش زده و سپس آنها را خورده است. واقعاً عجیب بود. آن حشره چه نوع حشره ای بود؟ به همراه بچه ها به کتاب"حشرات و بی مهرگان کوچک" مراجعه کردیم و فهمیدیم که آن حشره  نوعی سوسک کوچک است که در خاک زندگی می کند و غذایش موجوداتی مانند کرم است.

برای بچه ها، موضوع خیلی جالب شده بود. آنها خودشان جانورانی پیدا کرده بودند که همه بی مهره بودند و در خاک زندگی می کردند و علاوه بر آن یکی از آنها، غذای دیگری بود و... بچه ها خودشان شاهد درگیری آنها با هم بودند و همه چیز را از نزدیک مشاهده کرده بودند. همه مطلب را یافته بودند و یافته هایشان را متعلق به خودشان می دانستند.

با خودم می اندیشیدم، به راستی اگر ما سعی می کردیم تا امکان تجربه طبیعت را بیشتر برای بچه ها فراهم آوریم، چقدر یادگیری آسان تر و شاداب تر می شد.

مطالب مرتبط:
جانوران بی مهره
حشرات

منبع:آموزش ابتدایی