بیماری هایی که باعث درد مفاصل می شوند

خانمی 32 ساله هستم که در اواخر بارداری دچار درد مفاصل شدم و بعد از گذشت سه سال از زایمانم این درد همچنان ادامه دارد. چندین بار آزمایش روماتیسم دادم که نتیجه منفی بود ولی همچنان مفاصلم درد می کند و حتی با خوردن مسکن هم بهبود پیدا نمی کند لطفاً بفرمایید که درد مفاصل  در کدام بیماری ها دیده می شود؟

 درد مفصل همیشه نشانه آرتروز یا التهاب مفصل نیست بلکه می تواند دلایل متفاوت داشته باشد از جمله:
1-  درد مفصل می تواند به دلیل واکنش به دارو باشد:
بعضی از آنتی بیوتیک های خاص مثل پنیسیلین می تواند منجر به واکنش تحریک کننده شود. شما می توانید نسبت به دارویی که مصرف کرده اید واکنش التهابی آنتی بادی در بدن تان داشته باشید. ممکن است دچار راش پوستی، چشم های قرمز، یا دچار تحریک معده شوید. اگر به همراه این نشانه ها متوجه درد مفصل شدید از پزشک تان بخواهید که نشانه های شما را از وقتی شروع شده اند با زمانی که داروی جدیدی استفاده کرده اید مقایسه کند ( این واکنش ها معمولا در عرض سه هفته بعد از شروع داروی جدید از بین می روند). مصرف آنتی هیستامین ها یا کورتیکواستروئیدها  می توانند این علایم را از بین ببرند.

2- درد مفصل می تواند نشانه ابتلا به نقرس باشد:
این بیماری دردناک در اثر تولید اسید اوریک بوجود می آید که به صورت کریستال، ایجاد شده و باعث التهاب مفاصل تان می شود (افرادی که خطر بالای ابتلا به نقرس دارند شامل کسانی می شوند که سابقه خانوادگی این بیماری را داشته اند، افرادی که بیش از حد الکل می نوشند، افرادی که اضافه وزن دارند، یا در مصرف غذاهایی که پورین (purines) بالایی دارند، زیاده روی کرده باشند، مثل گوشت قرمز و غذاهای دریایی).

اولین جایی که بیماری نقرس حمله می کند انگشت بزرگ پا است ولی می تواند در سایر مناطق بدن مثل مچ پا و زانو نیز توسعه پیدا کند.

 بیماری نقرس بیشتر مردان را مبتلا می کند، ولی زنان هم از آن ایمن نیستند. این بیماری 20 سال بعد از یائسگی در زنان مشاهده می شود. پزشک با در نظر گرفتن علائم ممکن است مایعی از مفصل بیرون بکشد و برای تشخیص به دنبال کریستال های ایجاد شده در آن باشد.
برای درمان ممکن است پزشک داروهای مسکن مانند NSAIDS تجویز کند که التهاب را کاهش می دهند. زمانی را برای ورزش منظم کنار بگذارید، ضمن این که کم کردن مصرف گوشت هم کمک زیادی به درمان می کند.

3- درد مفصل می تواند نشانه ابتلا به سارکوئیدوز باشد
یک سیستم ایمنی سالم هر عاملی که سعی در بیمار کردن شما داشته باشد را از بین می برد. ولی اگر سارکوئیدوز داشته باشید، این بیماری التهابی، شکستگی ای در عملکرد سیستم ایمنی ایجاد می کند که باعث می شود سلول های ایمنی در اندام های مختلف به صورت خوشه ای جمع شوند و منجر به نشانه هایی مثل تب، خستگی و خس خس شوند.
 خوشبختانه خیلی راحت و زود می توانید از این مشکل رهایی پیدا کرد، بیشتر این دردهایی که در مفصل احساس می شود در عرض چند ماه از بین خواهند رفت و افرادی که از التهاب مفصل سارکوئیدوز رنج می برند، معمولا 6 ماه بعد از شروع مصرف داروی NSAID یا استروئید، بهبود پیدا می کنند.

4- درد مفصل می تواند نشانه ابتلا به بیماری لایم (Lyme) باشد:
کنه های کوچکی که می توانند شما را نیش بزنند، آن هایی که نوعی خاص از باکتری را حمل می کنند می توانند شما را به بیماری لایم مبتلا کنند. ممکن است شاهد راش پوستی که با چشم قابل مشاهده است، نباشید یا اصلا متوجه نیش کنه نشده باشید. ولی اگر عفونت ناشناخته یا درمان نشده ای هفته هاست که در بدن تان پخش شده بر اساس گفته کالج آمریکایی روماتولوژی ممکن است که به بیماری لایم مبتلا شده باشید.
ممکن است این بیماری با تب یا سردرد شروع شود و درد مفاصل هم جزو نشانه های شایع این بیماری است. علایم ممکن است مزمن شوند و بعد از درمان هم ادامه داشته باشند. بیماران مبتلا به لایم نسبت به سایرین به احتمال 5 برابر بیشتر با مشکلاتی مثل خستگی و درد مفاصل روبرو می شوند. اگر شما از هر دوی این علایم رنج می برید، از پزشک تان بپرسید در صورت ابتلا به بیمای لایم چگونه می توانید با آن مقابله کنید.

5- درد مفصل می تواند نشانه ابتلا به فیبرومیالژیا باشد
زنان به مراتب بیشتر از مردان به این بیماری دردناک مبتلا می شوند و عوامل زیادی در آن دخیل هستند، از جمله استرس. اعتقاد بر این است که، این پاسخ التهابی در سیستم عصبی مرکزی است که سیگنال های درد را به اطرف بدن می فرستند. در مطالعه ای که در سال 2014 انجام شد، اسکن های MRI نشان دادند، مغز به نشانه های حسی، واکنش بیش از حد نشان می دهد (مانند صداها و بوها) و واکنش همراه با ناراحتی است. درد فقط در مفاصل تان وجود ندارد، هر جای دیگری هم آن را حس می کنید. اگر علایمی دیگر مانند خستگی، سردرد، اضطراب و افسردگی را مشاهده می کنید به پزشک مراجعه نمایید.

6- درد مفصل می تواند نشانه ابتلا به سرطان استخوان باشد:
شانس این که درد استخوان مربوط به سرطان باشد، بسیار کم است. با این حال، درد استخوان یکی از علایم کلاسیک سرطان استخوان است ( اگر توموری نزدیک مفصل باشد، ممکن است تورم آن را هم حس کنید) و اغلب شب ها یا زمانی که فعالیت می کنید، بدتر می شود.
به خاطر داشته باشید که علایم می تواند مشابه سایر بیماریها مثل آرتروز باشد و نباید در صورت تورم مفاصل تان، به بدترین شرایط فکر کنید و بترسید سرطان باشد. اگر این ناراحتی بیشتر از دو هفته طول کشید به پزشک تان مراجعه نمایید. احتمالا علت دردتان چیز دیگری به جز سرطان است، ولی بهتر است که حتما توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد.

7- درد مفصل می تواند ناشی از کمبود برخی ویتامین ها در بدن باشد:
ویتامین A : ویتامین A قادر است درد مفاصل و ماهیچه‌ها را از بین ببرد. ویتامین A علاوه بر اینکه برای بینایی، سلامت پوست و ایمنی بدن ضروری است، یکی از ویتامین‌های اصلی در رشد و سلامتی بافت ماهیچه‌ای و رشد استخوان‌ها در بدن نیز هست. مصرف ویتامین A با بالا بردن میزان جذب موثر پروتئین مستقیما روی سلامت ماهیچه‌ها اثر می‌گذارد.  برای کاهش درد مفاصل 5 روز از مقادیر بالای ویتامین A استفاده کنید. البته به دلیل امکان مسمومیت برای مصرف مکمل‌های ویتامین A حتما با پزشک مشورت کنید.
ویتامین A به طور طبیعی در میوه‌ها و سبزیجاتی مثل زردآلو، هویج، اسفناج و کلم و همچنین در شیر، تخم مرغ، ماهی قزل آلا و صدف وجود دارد.

ویتامین‌های گروه B: ویتامین‌های گروه B در کاهش درد مفاصل و التهاب ماهیچه‌ها موثرند. ویتامین‌های گروه B علاوه بر اینکه برای سلامتی پوست، متابولیسم و ایمنی بدن ضروری هستند در تنه عضلانی نیز شرکت کرده و موجب کاهش التهاب مفاصل می‌شوند. مکمل‌های ویتامین B را می‌توان روزانه در دو دوز 50 میلی‌گرمی مصرف کرد. علاوه بر این غذاهایی مانند تخم‌مرغ، گوشت کم چرب، پنیر، غلات کامل، سویا، موز و بسیاری از آجیل‌ها سرشار از ویتامین‌های گروه B هستند.

ویتامین C : ویتامین C در درمان شکل‌های مختلف آرتروز بسیار موثر است. ویتامین C با کاهش سطح اوریک اسید به بهبود درد مفاصل ناشی از نقرس کمک می‌کند. نتایج تحقیقات در این زمینه نشان داده است که همه دوزهای مصرفی ویتامین C به کاهش درد مفاصل مچ دست کمک می‌کنند. به طوری که مصرف روزانه 1500 میلی‌گرم ویتامین C گرچه مفیدتر از مصرف روزانه 500 میلی‌گرم است، ولی تفاوت بسیاری ندارند.
چنانچه با مصرف ویتامین C دچار اسهال شدید، دوز مصرفی خود را کم کنید. کلم بروکلی، سبزیجات برگ سبز، توت فرنگی و سایر توت ها، پرتقال و دیگر مرکبات و انبه سرشار از ویتامین C هستند.

ویتامین D: ویتامین D که موسوم به ویتامین آفتاب است در بدن شکل نمی‌گیرد مگر آنکه در معرض تابش خورشید قرار گیریم. ویتامین D از بروز بسیاری بیماری‌ها جلوگیری می‌کند. ویتامین D در بدن به طور طبیعی مصرف کلسیم و فسفر که در تشکیل و فرم‌گیری استخوان‌ها و دندان‌ها حیاتی هستند را تنظیم می‌کند. به دلیل اهمیت بالای ویتامین D در رشد استخوان‌ها تحقیقات زیادی در زمینه تاثیر مکمل‌های ویتامین دی در کاهش درد مفاصل انجام شده است.

---

منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره سلامتی مرکز مشاوره تبیان