نمایش هنر ایران در آرت‌فرهای بین‌المللی

مهرماه امسال 4 اثر از هنرمندان ایرانی در آرت‌فر ابوظبی به نمایش درآمد. پروانه رزاقی، امیرحسین کولیوند، حسین اکرمی و علیرضا بندگلستانی هنرمندانی هستند که با معرفی موسسه توسعه هنرهای تجسمی، آثار خود را به آرت‌فر ابوظبی ارسال کردند.

برای آشنایی مسئولان آرت‌فر ابوظبی با هنرمندان ایرانی، کتاب سه دوره اخیر جشنواره هنرهای تجسمی فجر در اختیار نمایندگان این آرت‌فر قرار گرفت و آنها طی بررسی‌های متفاوت و هماهنگی با محیط و فضای آرت‌فر، آثاری را انتخاب کردند که بتواند نماینده هنر ایرانی باشد.

آرت ابوظبی رویدادی است که هنرمندان نامدار و گالری‌های معتبر جهان را به علاقمندان آثار هنری معرفی می‌کند. در این رویداد گالری "سلوا زیدان" میزبان آثار چهار هنرمند ایرانی بود.

هنرمند معرف فرهنگی است که با آن زندگی کرده‌ است

پروانه رزاقی تحصیل کرده رشته‌های نقاشی و گرافیک است و بیش از 20 سال سابقه فعالیت حرفه‌ای در رشته نقاشی دارد. او که با یک تابلوی نقاشی در آرت‌فر ابوظبی حضور داشت، درباره اثر خود گفت: در این تابلو یک اسب را می‌بینیم که از درون بدن آن یک درخت بیرون آمده و یک پرنده هم در وجود او نگهداری می‌شود. اسب سمبل آدمی است که از معدود چیزهای با ارزشی که برای او باقی مانده است حمایت و نگهداری می‌کند. این تم در همه کارهای من وجود دارد و انسان یا جانوران مختلف را در حال حمایت از عنصری دیگر می‌بینیم و او سعی دارد نیروی درونی خود را بارور کند.

رزاقی ادامه داد: المان‌های ایرانی به صورت ناخودآگاه در کارم وجود دارد و ظرافت و منحنی‌هایی که در کارم هست به مینیاتور شباهت پیدا می‌کند. همچنین استفاده از بوم دایره‌ای به دلیل ایجاد حالت معنوی در کار است و ترکیب‌بندی زیباتری هم در آن ایجاد شد.

او درباره جایگاه آثار ایرانی در خارج از کشور گفت: احساس می‌کنم آثاری که در کشورهای اروپایی نمایش می‌دهم با استقبال بیشتری مواجه می‌شوند، چون حس شرقی در آنها وجود دارد و نقش‌مایه‌های با اصالت ایرانی در آنها دیده می‌شود که برای مخاطبان جذاب است. رنگ‌ها و حس رمانتیکی که در تابلوهایم وجود دارد، ایرانی بودن آن را نشان می‌دهد و برای مخاطبان جالب توجه است.

رزاقی افزود: نمایش آثار ایرانی در خارج از کشور می‌تواند مخاطبان را با فرهنگ کشور ما آشنا کند. منِ هنرمند معرف فرهنگی هستم که با آن زندگی کرده‌ام و درون من جاری‌ست. به نظرم آثار هنری مدرن برای مخاطبان خارجی جذابیت زیادی ندارد چون خود آنها در این زمینه تبحر دارند، بنابراین به دنبال آثاری هستند که از فرهنگ جدیدی آمده است.

هزینه بالا، مانعی بر سر راه ارسال آثار هنرمندان به خارج از کشور

حسین اکرمی هنرمند خودآموخته‌ای است که در رشته‌های هنری مختلف مانند فیلم کوتاه، انیمیشن، نقاشی، مجسمه‌سازی و... فعالیت می‌کند. او که ساکن کاشان است با اثر حجمی به نام "رستاخیز" در آرت‌فر ابوظبی حضور داشت. اکرمی درباره شکل‌گیری این اثر گفت: بر اساس ترکیب‌بند مشهور محتشم کاشانی و انتخاب بیت "باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین - بی نفخ صور، خاسته تا عرش اعظم است" اثری حجمی را با برش ورقه‌های آهن شکل دادم.

او درباره نحوه ساخت این اثر گفت: پس از نوشت این بیت شعر با خط نستعلیق، برش لیزری آن بر روی ورق آهن انجام شد و در نهایت ترکیبی از کلمات در کنار هم قرار گرفت که تعدادی از آنها از سطح زمین بالا آمده و حالت رستاخیز را تداعی می‌کنند. کشیدگی حروف و کلمات در خط نستعلیق و تکرار آنها باعث ایجاد ریتم و فرم در اثر شده و ترکیبی زیبا به وجود آورده است.

این هنرمند که در 4 دوره از جشنواره هنرهای تجسمی فجر با آثار عکاسی و در یک دوره با اثر حجمی حضور داشته است، گفت: نمایش آثار هنرمندان ایرانی در خارج از کشور کار بسیار خوبی است که باعث دیده شدن آثار هنری ایران و معرفی هنرمندان می‌شود و از سوی دیگر مخاطبان خارجی نیز می‌توانند با هویت اصلی هنر ایران آشنا شوند. با وجود این به دلیل هزینه بالای ارسال آثار هنری به خارج از کشور، ما نیاز به حمایت نهادها و سازمان‌هایی داریم که شرایط را برای هنرمندان آسان‌تر کنند.

حضور در آرت‌فرهای خارجی، راه آشنایی با هنرمندان کشورهای مختلف است

امیرحسین کولی‌وند که در رشته صنایع سازه‌های چوبی تحصیل کرده و ساکن شهرستان الشتر در استان لرستان است، با یک اثر حجمی در آرت‌فر ابوظبی حضور داشت. او با اشاره به اینکه تنها کارگاه سفال و سرامیک استان لرستان را تاسیس کرده است، گفت: اثرم با براده‌های سفال ساخته شده است و حروف فارسی را با ابزار از سطح گِل جدا کرده‌ام. این فرم‌های لوله‌ای را در کنار هم قرار دادم و اثری با نام "وحدت" خلق کردم. البته استفاده من از خوشنویسی به صورت نمادین است و بدون درنظر گرفتن اصول و جزییات، برداشتی آزاد از آن داشتم.

کولی‌وند افزود: قطعات سفال را با رنگ‌های اصیل ایرانی لعاب دادم که یادآور هنرهای سنتی ایران و کاشی‌های مساجد است. قطعات این اثر بر روی یک سکوی یک متری چیدمان شده و با چسب به هم متصل شدند. در مرکز آنها نیز یک گوی سفالی وجود دارد که تمام حروف در حالتی دورانی به دور آن می‌چرخند و حالت به هم پیوستگی را القا می‌کنند. این اثر سال 95 در جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز به نمایش درآمده بود اما این بار کمی اصلاح و چیدمان آن زیباتر شد.

او درباره دلیل انتخاب این اثر برای نمایش در آرت‌فر ابوظبی گفت: این آرت‌فرها محلی برای گردهم‌آیی آثار هنری از سراسر دنیاست و بنابراین آثاری توسط آنها انتخاب می‌شوند که معرف هنر یک کشور باشند. اثر من با سفال ساخته شده و سفال در ایران تاریخچه‌ای دیرینه دارد و از سوی دیگر لعابی که در کار استفاده شده با رنگ‌های آن کاملا یادآور هنر ایران است. نمادی از خوشنویسی که در کار هست نیز هویت آن را بیشتر نشان می‌دهد.

کولی‌وند ادامه داد: آثار این چنینی که معرف هویت یک کشور هستند می‌توانند مخاطبان خارجی را جذب کنند و معرف هنر ایران برای آنها باشند. در کشور ما آرت‌فری وجود ندارد که آثار هنرمندان کشورهای دیگر را به ایران بیاورد، بنابراین حضور هنرمندان ما در آرت‌فرهای خارجی، راه آشنایی ما با هنرمندان خارجی است. از سوی دیگر آثار ما با وجود اینکه در رقابت‌های مختلف مقام کسب می‌کنند، توسط گالری یا نهاد دیگری خریداری نمی‌شوند و در انبار می‌مانند. اما نمایش آنها در آرت‌فرهای خارجی و احتمالا فروش آنها می‌تواند ما را به کار دلگرم کند.

شرایط برای نمایش آثار در خارج از کشور باید آسان شود

علیرضا بند گلستانی که در رشته عکاسی تحصیل کرده و ساکن مشهد است، در چند سال اخیر به مجسمه‌سازی گرایش پیدا کرده و اثری حجمی از او در آرت‌فر ابوظبی به نمایش درآمد. او درباره این اثر که "ماه عسل" نام دارد گفت: نمونه اولیه این مجسمه به مناسبت ماه رمضان ساخته شده و این نام را گرفت. فرم ماه را با آینه ساختم تا فرم‌های سنتی و اسلیمی که در آن هست، بیشتر جلوه کنند. این اثر به دلیل جلوه آینه‌ای آن در لحظه اول مخاطب را بسیار جذب می‌کند. به نظرم اثر هنری باید درصد زیبایی‌شناسی بالایی داشته باشد تا بتواند مردم عادی را نیز جذب کند.

بندگلستانی افزود: این طرح ابتدا یک حجم بزرگ شهری بود که دو نمونه از آن ساخته شد و در دو میدان شهر مشهد به مناسبت ماه رمضان نصب شد. من آثار دیگری در جشنواره فجر ارائه داده بودم اما وقتی مسئولان آرت‌فر ابوظبی از من خواستند نمونه آثار دیگر خود را نیز ارائه دهم، این اثر را برای نمایش انتخاب کردند.

او با بیان اینکه پیش از این آثار عکاسی خود را در کشورهای مختلف نمایش داده است گفت: حضور در آرت‌فرها باعث می‌شود هنرمندان ایرانی در دنیا شناخته شوند و با شرایط روز هنر آشنا شوند، اما این به شرطی است که شرایط برای آنها آسان شود، در غیر این صورت نمایش آثار در داخل کشور بهتر است.

بندگلستانی افزود: ما در این آرت‌فر با هزینه شخصی شرکت کردیم و مسائل اداری زیادی را گذراندیم و با سخت‌گیری‌های گمرک مواجه بودیم. با توجه به بالا بودن هزینه ارسال و بازگرداندن آثار، برای هنرمند چندان جذاب نیست که اثرش را در خارج از کشور نمایش دهد، مگر آنکه حمایت مالی برای انجام این کار وجود داشته باشد.

---

منبع: هنر آنلاین