تبیان، دستیار زندگی

علت به وجود آمدن آب سیاه چشم

آیا فشار چشم باعث به‌وجود آمدن آب سیاه می شود

به گلوکوم دزد بی‌صدای بینایی نیز می‌گویند زیرا به‌تدریج و بدون هیچ‌گونه نشانه‌ای می‌تواند بینایی را از بین ببرد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
آب سیاه چشم

علت ابتلا به بیماری آب سیاه چشم چیست؟

گلوکوم یا آب‌سیاه یک بیماری چشمی است که مشخصه آن آسیب بینایی است. علت این آسیب در اغلب موارد بالا رفتن فشار مایع داخل چشم است. گاهی به گلوکوم دزد بی‌صدای بینایی نیز می‌گویند زیرا به‌تدریج و بدون هیچ‌گونه نشانه‌ای می‌تواند بینایی را از بین ببرد.

دلایل ابتلا به گلوکوم
اگر چشم را به یک بادکنک تشبیه کنیم همان‌گونه که فشار هوای داخل بادکنک موجب حفظ شکل بادکنک می‌شود، فشار مایع داخل چشم که به آن فشار داخل چشمی می‌گویند نیز کمک می‌کند تا چشم شکل کروی خود را حفظ کند و درست عمل کند.

مایع داخل چشم که به آن زلالیه می‌گویند به‌طور مداوم در داخل چشم ترشح می‌شود؛ اما مایع اضافی از طریق کانال‌هایی از چشم خارج می‌شود تا فشار داخل چشم همیشه ثابت بماند.

علل بسیار متنوعی ازجمله علل ژنتیک و ارثی می‌توانند موجب بسته شدن این کانال‌ها و افزایش فشار داخل چشمی شوند. افزایش فشار داخل چشم موجب آسیب به عصب بینایی می‌شود. عصب بینایی عصب اصلی انتقال‌دهنده پیام‌های بینایی یعنی آنچه ما می‌بینیم به مغز است و آسیب به آن موجب اختلال در میدان بینایی و درنهایت کوری می‌شود.

انواع گلوکوم
گلوکوم انواع زیادی دارد اما به‌طور خلاصه می‌توان آن را به 3 گروه تقسیم کرد.
- کلوگوم زاویه باز
- گلوکوم زاویه بسته
- گلوکوم مادرزادی

علائم و نشانه‌ها
علائم و نشانه‌های گلوکوم برحسب نوع آن متفاوت است.
- گلوکوم زاویه باز: گلوکوم زاویه باز شایع‌ترین نوع گلوکوم است. متأسفانه این بیماری تا به مراحل بسیار پیشرفته نرسد هیچ‌گونه نشانه‌ای ندارد و هر فرد به‌ظاهر سالمی ممکن است به آن مبتلا باشد. علت این موضوع این است که در گلوکوم ابتدا قسمت محیطی میدان بینایی آسیب می‌بیند و با توجه به اینکه قسمت مرکزی میدان بینایی آخرین محلی است که از بین می‌رود فرد تا انتهای سیر بیماری متوجه اختلال در بینایی خود نمی‌شود. در موارد بسیار پیشرفته دید مرکزی نیز از بین می‌رود و کوری ایجاد می‌گردد.

- گلوکوم زاویه بسته حاد: این نوع گلوکوم با درد چشم، قرمزی چشم، تاری دید، روئیت هاله در اطراف نورها، سردرد، تهوع نمایان می‌شود. این علائم در فردی که قبلاً هیچ‌گونه بیماری نداشته به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شود.

- گلوکوم مادرزادی: گلوکوم مادرزادی در نوزادان و شیرخواران با علائم اشک ریزش، بستن چشم‌ها در تماس با نور یا ترس از نور و جمع‌کردن پلک‌ها مشخص می‌شود. گاهی قرنیه چشم بزرگ و کدر می‌شود.

عوامل مستعد کننده برحسب نوع گلوکوم متفاوت است:
- زیادی فشار چشم، سن بالای 40 سال، سابقه فامیلی گلوکوم، نزدیک‌بینی، زیادی فشارخون، بیماری قلبی، دیابت و استفاده درازمدت از کورتون همگی می‌توانند فرد را مستعد به ابتلا به گلوکوم زاویه باز کنند.

- سن بالا، سابقه فامیلی گلوکوم حاد،‌ دوربینی و استفاده از قطره‌های گشادکننده مردمک در افراد مستعد می‌تواند فرد را مستعد گلوکوم زاویه بسته حاد کند.

زیادی فشار چشم، سن بالای 40 سال، سابقه فامیلی گلوکوم، نزدیک‌بینی، زیادی فشارخون، بیماری قلبی، دیابت و استفاده درازمدت از کورتون همگی می‌توانند فرد را مستعد به ابتلا به گلوکوم زاویه باز کنند.


 با توجه به اینکه شایع‌ترین نوع گلوکوم یعنی گلوکوم زاویه باز تا مراحل پیشرفته بیماری نشانه‌ای ندارد، تنها راه اینکه بدانیم آیا مبتلابه گلوکوم هستیم یا نه این است که تحت معاینه کامل چشم‌پزشکی قرار می‌گیریم. به‌ویژه افراد بالای 40 سال بهتر است سالانه تحت معاینه چشم‌پزشکی قرار گیرند. همچنین افرادی که در فامیل خود یک فرد مبتلابه گلوکوم دارند حتماً لازم است تحت معاینه چشمی قرار گیرند.

نکته دیگر توجه داشتن به علائم گلوکوم حاد یعنی تاری دید همراه درد چشم، قرمزی چشم، دیدن هاله اطراف نورها، سردرد، تهوع است تا در صورت بروز به‌سرعت به چشم‌پزشک مراجعه شود.

در مورد نوزادان باید معاینه چشم‌پزشکی در بدو تولد صورت گیرد و علاوه بر ویزیت منظم چشم‌پزشکی پدر و مادر توجه به شکل ظاهری چشم و علائم غیرطبیعی مثل اشک ریزش و ترس از نور در نوزاد یا شیرخوار خود داشته باشند.

درمان گلوکوم را می‌توان به دو گروه بزرگ طبی و جراحی تقسیم کرد: درمان طبی شامل استفاده از داروها و قطره‌های چشمی متنوعی است که برحسب نوع بیماری تجویز می‌شود. نکته مهم در درمان طبی این است که داروها باید به‌طور بسیار منظم و مطابق دستور چشم‌پزشک استفاده شود تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.

درمان‌های جراحی متنوعی نیز برای گلوکوم وجود دارد که برحسب نوع گلوکوم ممکن است توسط لیزر یا عمل جراحی صورت گیرد. پیش‌آگهی درصورتی‌که گلوکوم به‌موقع تشخیص داده نشود و درمان نگردد می‌تواند موجب از بین رفتن بینایی شود. با توجه به این‌که درمان‌های موجود تنها می‌تواند مانع از پیشرفت بیشتر بیماری شود، بنابراین هر چه بیماری در مرحله زودتری تشخیص داده شود می‌توان کمک بیشتری به حفظ بینایی فرد کرد.

منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره سلامتی مرکز مشاوره تبیان