پرتوافشانی الکترومغناطیسی به انرژی تولید شده از یک منبع مانند نور خورشید، امواج مایکرو یک فر، یا سیگنال تلفن همراه ارجاع می‌شود.
شما احتمالاً به طور مداوم در معرض برخی انواع پرتوافشانی الکترومغناطیسی قرار دارید، با این وجود، همچنان می‌توان اقداماتی را به منظور محافظت از خود در برابر آثار منفی بالقوه آن‌ها انجام داد.

پرتوافشانی الکترومغناطیسی چیست؟

پرتوافشانی الکترومغناطیسی شامل جریان ذراتی به نام فوتون می‌شود که در الگوهای موج مانند با سرعت نور حرکت می‌کنند. هر فوتون دارای مقدار انرژی مشخصی است، اما جرم فیزیکی ندارد.
فوتون‌های امواج رادیویی نسبتاً کم انرژی هستند و در طول موج‌های طولانی حرکت می‌کنند که آن‌ها را در انتهای پایینی طیف الکترومغناطیسی قرار می‌دهد. با حرکت به سمت بالا در این طیف، امواج مایکرو انرژی بیشتری دارند و پس از آن‌ها نور فرابنفش و مرئی خورشید، پرتوهای اکس و پرتوهای گاما بالاترین میزان انرژی را دارا هستند.

پرتوافشانی الکترومغناطیسی به دو گروه مختلف دسته‌بندی می‌شود:
پرتوافشانی یونیزه شامل انواع پرتوها با فرکانس متوسط تا بالا، مانند پرتوهای فرابنفش، اکس و گاما می‌شود. پرتوافشانی یونیزه از انرژی کافی برای حذف الکترون‌ها از اتم‌ها و مولکول‌های هوا، آب و بافت زنده هنگام عبور از آن‌ها برخوردار است.
پرتوافشانی غیر یونیزه شامل انواع پرتوافشانی با فرکانس پایین تا متوسط، مانند امواج رادیویی، امواج مایکرو و سیگنال‌های تلفن همراه می‌شود. آن‌ها قادر به حذف الکترون‌ها از اتم‌ها یا مولکول‌ها نیستند، اما به اندازه کافی قدرت دارند تا مواد را گرم کرده و اثر بیولوژیکی آن‌ها بر سلول‌های بدن انسان اثبات شده است.

پرتوافشانی الکترومغناطیسی چگونه می‌تواند به سلامت انسان آسیب وارد کند؟

قرار گرفتن طولانی مدت در برابر پرتوافشانی الکترومغناطیسی یونیزه می‌تواند موجب تغییرات سلولی شود که خطرات سلامت مانند سرطان، بیماری قلبی عروقی، و آسیب ژنتیکی را افزایش می‌دهد.
از آنجایی که پرتوافشانی غیر یونیزه ضعیف‌تر از پرتوافشانی یونیزه است، آثار آن به طور معمول طی مدت زمان طولانی‌تری شکل می‌گیرند. اما قرار گرفتن چندساله در معرض این نوع نیز می‌تواند به بروز آسیب منجر شود.
پژوهش‌های بسیاری طی سه دهه گذشته پرتوافشانی غیر یونیزه را با افزایش خطر ابتلا به برخی انواع سرطان، بیماری آلزایمر، اختلال سیستم ایمنی و آسیب رادیکال‌های آزاد به DNA پیوند داده‌اند.

روش‌های محافظت از خود در برابر پرتوافشانی الکترومغناطیسی

حفظ فاصله
پرتوهای الکترومغناطیسی در نزدیک منبع خود از بیشترین قدرت برخوردار هستند. به عنوان مثال، تلفن‌های همراه، اجاق‌های ماکروویو، دستگاه‌های نظارت بر نوزادان، مترهای هوشمند و مودم‌های وای فای همگی به طور فعال پرتوهای الکترومغناطیسی را تولید و منتشر می‌کنند. پس هرچه از منابع فعال فاصله داشته باشید، پرتوهایی با قدرت کمتر را دریافت می‌کنید.

تا حد امکان هنگام استفاده از تلفن همراه یا تلفن بی‌سیم گوشی را از سر خود دور نگه داشته یا از هندزفری یا بلندگو استفاده کنید. در بیشتر راهنماهای تلفن همراه حفظ فاصله 15 میلی‌متری گوشی از سر هنگام استفاده توصیه شده است. همچنین، شما می‌توانید در صورت امکان پیام متنی ارسال کنید.
لپ‌تاپ را روی بدن خود قرار ندهید. از یک صفحه کلید و ماوس دوم برای کار با لپ تاپ استفاده کنید.
مودم را از فضاهای نشیمن دور نگه دارید. در صورت امکان مودم را در مکانی که کمترین تردد از آن صورت می‌گیرد قرار دهید.
هنگام روشن بودن فر مایکروویو از آن فاصله بگیرید. برخی دستگاه ممکن است هنگام کار نشت اندک پرتوافشانی داشته باشند، از این رو، تا زمانی که غذا آماده شود بهتر است از این دستگاه‌ها فاصله بگیرید.

استفاده از سیم
سیگنال‌های بی سیم منبع دائمی پرتوافشانی الکترومغناطیسی را فراهم می‌کنند، از این رو، تا حد امکان از دستگاه‌های دارای سیم استفاده کنید. استفاده از محصولات دارای سیم شاید مقداری آزاردهنده باشد، اما اگر مجبور هستید روزانه چندین ساعت را با این دستگاه‌ها سر و کار داشته باشید، به طور قابل توجهی قرار گرفتن در معرض میدان‌های الکترومغناطیسی را کاهش می‌دهند.
هنگام صحبت با تلفن همراه از هدست های سیم‌دار استفاده کنید، از کابل اترنت به جای اتصال به وای فای برای رایانه استفاده کنید یا از هدفون سیم‌دار برای پخش کننده موسیقی خود استفاده کنید.

توجه به زمان
هرچه زمانی بیشتری را در معرض تجهیزات الکتریکی سپری کنید، به معنای قرار گرفتن هرچه بیشتر در معرض پرتوافشانی الکترومغناطیسی است. پرهیز از حضور در اطراف دستگاه‌های الکترونیکی دشوار است، اما در زمان‌های آزاد خود برخی دستگاه‌ها که نیازی به آن‌ها ندارید را از برق بکشید.

قطع کردن
حتی اگر از دستگاه‌های الکترونیکی بسیاری استفاده نمی‌کنید، آن‌ها همچنان پرتوهای الکترومغناطیسی تولید می‌کنند. مودم‌های وای فای به طور مداوم در حال انتشار سیگنال‌ها هستند و حتی رایانه‌ها در حالت خواب یا اسلیپ نیز می‌توانند در اطراف خود میدان الکترومغناطیسی ضعیفی ایجاد کنند. زمانی که به دستگاه‌های خود نیازی ندارید، به عنوان مثال هنگام شب، آن‌ها را خاموش کنید.

خارج کردن دستگاه‌های الکترونیکی از اتاق خواب
مردم زمان زیادی را در اتاق خواب سپری می‌کنند، از این رو تا حد امکان باید دستگاه‌های الکترونیکی را از این اتاق خارج کنید تا میزان قرار گرفتن در معرض پرتوافشانی الکترومغناطیسی کاهش یابد. پرتوافشانی الکترومغناطیسی نشان داده است که می‌تواند در ترشح ملاتونین و خواب انسان اختلال ایجاد کند. هرگونه دستگاه الکترونیکی که نیازی به آن ندارید را از اتاق خواب خارج کرده و دستگاه‌هایی مانند تلفن همراه یا تبلت را با خود به تختخواب نبرید.
حفظ سلامت
پرتوافشانی الکترومغناطیسی می‌تواند موجب استرس اکسیداتیو در بدن انسان شود و تراکم رادیکال‌های آزاد را افزایش دهد. در شرایط عادی، بدن باید قادر به ترمیم این آسیب باشد؛ اما اگر از شرایط سلامت مناسب و خوب برخوردار نباشید، بدن نمی‌تواند به خوبی با آثار قرار گرفتن بلندمدت در برابر پرتوافشانی الکترومغناطیسی مقابله کند. با گذشت زمان، این استرس اکسیداتیو می‌تواند سلامت شما را هرچه بیشتر تضعیف کنید.
با دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی می‌توانید توانایی بدن خود برای مقابله با آسیب احتمالی ناشی از پرتوافشانی الکترومغناطیسی را افزایش دهید.

---

منبع: عصر ایران