نحوۀ پاسخگویی داوطلبان آزمون سراسری گروه آزمایشی علوم تجربی در سال 1397

 محبوبه همت-مرکز یادگیری تبیان
متاسفانه حتی رسانه‌های گروهی با تبلیغات زنجیره‌وار خود، به این تصور نادرست دامن می‌زنند؛ اینکه یک دانش‌آموز درس خوان و کوشا نمی‌تواند به تنهایی از پس این آزمون برآید؛ اما با بررسی آمار پذیرفته‌شدگان سال‌های اخیر متوجه می‌شویم که بسیاری از داوطلبان، اهل مطالعۀ درس‌ها و تلاش پی‌گیر نیستند؛ وگرنه داوطلبان شهرستانی، که عمدتاً در شهرهای کوچک زندگی و تحصیل می‌کنند، گوی سبقت را از داوطلبان شهرهای بزرگ نمی‌ربودند و برترین رتبه‌ها را در آزمون سراسری کسب نمی‌کردند.

برای مثال، امسال 569 هزار و 984 داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی در جلسه آزمون سراسری حضور داشتند و به چهار درس عمومی و پنج درس اختصاصی در این گروه آزمایشی پاسخ دادند/ در این میان، اگر داوطلبی فقط به یک سؤال از 30 سؤال درس ریاضی پاسخ صحیح می‌داد، و البته به هیچ یک از سؤال‌های این درس نیز پاسخ غلط نمی‌داد، از 219 هزار و 823 داوطلب (56/38 درصد داوطلبان) درصد بهتری در این درس کسب می‌کرد/ بی‌شک، هر داوطلبی می‌پذیرد که سؤال‌های یک درس، آن قدر سخت نیست که نتوان حتی به یک سؤال از میان تمام سؤال‌های به آن پاسخ صحیح داد؛ در واقع مشکل اینجاست که تعداد قابل توجهی از داوطلبان، بدون علم و دانش لازم در آزمون سراسری شرکت می‌کنند، و چون سؤال‌ها تستی است، تصور می‌کنند که می‌شود به شانس و اقبال اعتماد کرد و بر اساس آن به سؤال‌ها پاسخ داد؛ به همین دلیل، بدترین میانگین درصد نمره خام داوطلبانی که به سؤال‌ها منفی پاسخ داده‌اند، متعلق به درس زبان و ادبیات فارسی است (میانگین درصد نمره خام داوطلبانی که به درس زبان و ادبیات فارسی پاسخ منفی داده‌اند، 8/3- درصد است)؛ داوطلبانی که تصور کرده‌اند، چون ادبیات فارسی، زبان ملی آنهاست، پس می‌توانند با اطلاعات عمومی خود، حداقل به چند سؤال پاسخ صحیح بدهند! در حالی که سؤال‌های آزمون سراسری به گونه‌ای است که تنها داوطلبی که درس مورد نظر را مطالعه کرده، تست زده و تمرین و ممارست داشته است، موفق به پاسخگویی به آن می‌شود. همچنین تعدادی از داوطلبان عادت دارند که به همۀ سؤال‌های یک درس پاسخ دهند، و چون به سؤال‌هایی که کاملاً بر آنها مسلط نیستند هم پاسخ می‌دهند و نمرۀ منفی کسب می‌کنند، تاثیر پاسخ‌های صحیح آنها نیز از بین می‌رود.

باید دقت داشت که آزمون سراسری، محل آزمون و خطا نیست و نباید به سؤال‌ها به طور سرسری پاسخ داد (گاه می‌شنویم که داوطلبی می‌گوید حوصله کافی یا زمان لازم برای خواندن همۀ گزینه‌ها را نداشتم و برای همین، وقتی دیدم که گزینه اول یا دوم به نظرم درست هستند آن را انتخاب کردم !)

همچنین نباید به امید شانس و اقبال، گزینه‌ها را بدون دانش و دقت لازم انتخاب کرد؛ پس اگر این روزها در درسی آمادگی ندارید، باید در این مدت باقی مانده، به مطالعۀ مباحثی از آن درس بپردازید تا بتوانید دست کم به چند سؤال معدود در همان درس پاسخ دهید؛ زیرا کسب نمره منفی، بسیار بدتر از به دست آوردن درصد صفر است!

هیچ درسی را رها نکنید
گاه از داوطلبان می­شنویم که سؤال‌های این یا آن درس در آزمون سراسری، دشوار بود و آنها نتوانسته‌اند به این گونه سؤال‌ها پاسخگو باشند. بدون شک، در یک آزمون ملی مهم، باید تعدادی از سؤال‌ها دشوار باشد تا بتواند به درستی سطح علمی داوطلبان را بسنجد؛ اما آیا تمامی سؤال‌های یک درس دشوار هستند یا اینکه تعدادی از داوطلبان برخی از درس­ها را رها می‌کنند و در سر آزمون هم بدون دانش لازم به سؤال‌های همان درس پاسخ می‌دهند؟! پس از همین امروز، بی‌علاقگی یا ضعف علمی را بهانه نسازید و با برنامه‌ریزی، برای همۀ درس‌ها وقت بگذارید و مطمین باشید که می‌توانید به حداقلی از سؤال‌های هر درس، پاسخ صحیح بدهید و در آزمون سراسری نتیجه بهتری کسب کنید.

اهمیت این امر زمانی مشخص می‌شود که بدانیم برای موفقیت در آزمون سراسری، باید به همه دروس توجه داشت و نمی‌توان فقط چند درس را مطالعه کرد و یک یا دو درس را رها نمود.

به این نکته‌ها دقت کنید
کنکور، یک مسابقه است و قرار نیست که شما به همه سؤال‌های آن، پاسخ صحیح بدهید، بلکه لازم است که در مقایسه با سایر داوطلبان، وضعیت بهتری داشته باشید، و این امر، بدون دقت و هوشمندی در پاسخگویی به سؤال‌ها به دست نخواهد آمد.

ذکر این نکته نیز مهم است که بدانیم میانگین ذکر شده در هر سال یکسان نیست؛ برای مثال، سال 94، چهار نفر در کل کشور به 100 درصد سؤال‌های درس شیمی پاسخ صحیح داده‌اند/در هر یک از سال‌های 95 و 96 نیز، سه داوطلب در درس شیمی به کل سؤال‌ها پاسخ صحیح داده، و در سال 97 نیز، هیچ یک از داوطلبان، در درس­ شیمی، به 100 درصد سؤال‌ها پاسخ صحیح نداده‌اند. همچنین سال 96، 67 داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی به 100 درصد سؤال‌های ریاضی پاسخ صحیح داده، و در سال 97 نیز، 13 داوطلب به همۀ سؤال‌های این درس پاسخ صحیح داده‌اند؛ در ضمن، تاثیر مثبت سوابق تحصیلی یک داوطلب نیز محاسبه می‌شود (25 درصد تاثیر مثبت سوابق تحصیلی داوطلب در آزمون کتبی نهایی سال سوم متوسطه و 5 درصد تاثیر مثبت آزمون کتبی نهایی پیش‌دانشگاهی محاسبه می­شود)؛ یعنی، امکان دارد که داوطلبی در آزمون سراسری درصدهای مطلوبی کسب نکرده باشد، اما سوابق تحصیلی خوبی داشته باشد و سوابق تحصیلی مثبت، در پذیرش نهایی او مؤثر واقع شود.

1ـ در آزمون سراسری ابتدا برای هر داوطلب نمرات خام هر درس آزمون محاسبه می‌شود و سپس هر یک از این نمرات بر اساس روش‌های آماری، با توجه به نمرات مکتسبه تمامی داوطلبان تراز می‌شود. باید توجه داشت که هیچ فردی نمی‌تواند با داشتن یک نمره خام از یک درس، نمره تراز را به دست آورد؛ زیرا نمرات تمامی داوطلبان را ندارد، و بعد از محاسبه تراز نمرات دروس با توجه به ضرایب هر درس در هر زیرگروه، نمره کل آزمون در هر زیرگروه محاسبه می‌شود.

2ـ برای داوطلب مشمول اعمال سوابق تحصیلی، همین فرایند برای نمرات دروس سوابق تحصیلی نیز اعمال می‌شود.

3ـ با توجه به میزان تاثیر سوابق تحصیلی، ترکیب نمره کل آزمون و نمره کل سوابق تحصیلی ساخته می‌شود و سپس بین این نمرات، با توجه به تاثیر مثبت سوابق تحصیلی، بیشترین نمره محاسبه شده به عنوان نمره کل نهایی در هر زیرگروه لحاظ می‌گردد و بر اساس این نمره، رتبه ساخته می‌شود.

4ـ باید توجه داشت که جامعه داوطلبان آزمون و نمرات مکتسبه آنها در هر سال، متفاوت است؛ بنابراین، تراز نمرات هر سال با سال قبل فرق دارد و نمی‌توان نمرات خام هر سال را با سال قبل مقایسه کرد.

5 ـ با توجه به تفاوت نمرات تراز دروس مختلف، نمی‌توان صرفاً با درصد نمرات خام، وضعیت دو داوطلب را مقایسه کرد.

در جدول ارایه شده در زیر، به غیر از داوطلبانی که به هیچ یک از سؤال‌های دفترچه پاسخ نداده‌اند و کل پاسخنامۀ آنها سفید بوده است (164 داوطلب)، داوطلبانی که نمرۀ منفی کسب کرده و داوطلبانی که به 100 درصد سؤال‌ها پاسخ صحیح داده‌اند، سایر داوطلبان در گروه‌های 10 درصدی مورد بررسی قرار گرفته‌اند؛ یعنی داوطلبانی که به 90 تا 99/99 درصد سؤال‌های یک درس پاسخ صحیح داده‌اند، در گروه 100-90 درصد آمده‌اند؛ یا داوطلبانی که به 0 درصد تا 99/9 درصد سؤال‌ها پاسخ صحیح داده‌اند، در گروه 10-0 درصد محاسبه شده‌اند.

نفرات برتر آزمون سراسری چه درصدهایی می آورند؟
«اگر زیست‌شناسی را خوب بزنید، قبولی شما در آزمون سراسری تضمین شده است.»، «اهمیت زبان‌های خارجی از همۀ درس‌های عمومی بیشتر است؛ چون بچه‌ها به سؤال­ های این درس خوب پاسخ نمی­دهند.»

شبیه جملات فوق را دربارۀ هر درسی، از سوی برخی از مؤسسه‌های آموزشی یا مدرسان کنکور می‌شنویم؛ افرادی که مدعی هستند اگر در یک درس یا تعدادی از دروس، درصد خوبی کسب کنید، رتبه خوبی در آزمون سراسری به دست می‌آورید؛ اما درصد رتبه‌های برتر آزمون سراسری بیانگر چیز دیگری است/ می‌بینید که میانگین داوطلبان برتر، در همۀ دروس آزمون سراسری به طور نسبی یکسان است؛ به عبارت دیگر، داوطلبان برتر، برای موفقیت و کسب درصد خوب در همۀ دروس، تلاش می‌کنند.

البته در میان هزار نفر اول کشور، معدود داوطلبانی هم هستند که در یک درس درصد خوبی کسب نکرده‌اند/ این افراد به احتمال قوی در سایر درس‌ها نمره بسیار بالایی کسب کرده‌اند؛ برای مثال، داوطلبی که در درس زبان‌های خارجی 7/22 درصد کسب کرده است، بی‌شک، در سایر درس‌های عمومی و اختصاصی نیز درصد بالایی کسب کرده که توانسته است جزو نفرات برتر کشوری گروه آزمایشی علوم تجربی باشد.

در ادامه، درصدهای 1000 نفر اول کشوری گروه آزمایشی علوم تجربی در تمامی دروس آزمون سراسری ارایه شده است. توجه داشته باشید که این آمار برای آزمون سراسری سال 1397 است و میانگین درصد نمرات خام ذکر شده در هر سال تغییر می‌کند.

مطالب مرتبط:
با انگیزه باشید تا موفقیت را دریابید
افراد پیروز و موفق در این زمان از دیگران سبقت می‌گیرند

منبع: پیک سنجش