نجات یافتگان
دستور العملی از آخوند ملاحسینقلی همدانی
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین ، و صلى الله على خیر خلقه محمد و آله الطاهرین
و بعد، بر طالبان نجات و سعادت ابدى مخفى نماناد كه اهل نجات دو طایف مى باشند: یك طایفه اهل یمین و طایفه دیگر مقربین‌اند.
و اگر طالب سعادت عمل به وظیفه اصحاب یمین، كه عبارت از ترك معصیت باشد نمود، از آنها خواهد شد و مقربین علاوه بر آنها وظیفه دیگر دارند، كه غرض بیان آنها نیست .
اولا باید فهمید كه اگر شخص انسانى فهمید حقارت و پستى خود را، هم بعد از آن فهمید عظمت و قدرت حضرت ملك الملوك را، البته خواهد فهمید كه جرات قدم برداشتن و اقدام به معصیت نمودن در حضور چنین سلطان عظیم الشانى در نهایت قبح و شناعت و بدبختى مى باشد.
چرا غافل است از قدرت قادرى كه اگر اراده نماید فناى همه موجودات را، به محض اراده آن سلطان عظیم الشان ، همگى به باد فنا رفته ، ملحق به معدومات خواهد شد. اینكه مى بینى معصیت در نظرت سهل شده به جهت امورى چند است ، كه بعض آنها را ذكر مى كنم :
اولا: فكر خود را تماما متوجه به دنیاى دَنىّ كرده، از این جهت بالمره (یكباره) از نفع و ضرر اخروى غافل شده‌اى
نمى‌دانى چه بسیار بسیار، منافع و سعادت ابدیه از تو فوت شده و چه قدر ضررهاى بزرگ بسیار، به خود زده‌اى .
و ثانیا: عجز و حاجت و فقر خودت را ملتفت نیستى ، كه ذره ذره بدنت به حفظ كاركنان او، كه ملائكه باشند برپاست .
و ثالثا: نمى‌دانى كه در هر آنى از آنات ، و در هر جز از اجزای بدنت نِعَم غیر متناهیه مرحمت از او شده و مى‌شود، كه به بیان و بنان ممكن نیست حصر آنها با این حال چگونه نعمت او را در معصیت او صرف مى‌كنى!؟
و رابعا: چگونه غافلى از عقوبات سخت او؟ مگر نمى‌دانى كه ما بین مرگ و قیامت هزار غصه هست، و آسانترین آنها تلخى جان كندن است چرا از شدائد قیامت غافلى؟ امان از روزى كه از دهشت و وحشت او مقربین در خوف و اضطراب مى‌باشند چرا نباشند؟ از روزى كه زمینش و هوایش آتش، و جهنم به اطراف خلایق محیط، و ملائك غلاظ و شداد در بگیر و ببند. نیكان در وحشت و اضطراب، و بدان در شكنجه و عذاب. آفتاب در بالاى سر، و زمین گرمتر از كوره آهنگر.
خطر حساب از یك طرف ، و دهشت صراط از یك طرف . و حال هنوز كار به جهنم نرسیده. از آتش و سلاسل و اغلال او بگویم ، یا از مار و عقربهایش بیان نمایم .
خلاصه ، اینها همه مختصر نویسى است این فقراتى كه گفته شد از هزار یك بیان نشد. تمام سفارشهاى این بینوا به تو، اهتمام در ترك معصیت است. اگر این خدمت را انجام دادى آخر الامر تو را به جاهاى بلند خواهد رسانید. البته البته در اجتناب از معصیت كوتاهى مكن، و اگر خداى نخواسته معصیت كردى، زود توبه نما، و دو ركعت نماز به جا آور، و بعد از نماز هفتاد مرتبه استغفار كن ، و سر به سجده بگذار، و در سجده از حضرت پروردگار عفو بخواه. امیدوارم عفو بفرماید.
معاصى كبیره در بعض رساله عملیه ثبت شده، یاد بگیر و ترك نما. و زنهار پیرامون غیبت و دروغ و اذیت.
اقلا یك ساعت به صبح مانده بیدار شود، سجده به جا بیاورد. آنچه در منهاج النجاه مرحوم ملا محسن فیض - رضوان الله جل جلاله علیه - مذكور است كافى و شافى است از براى عمل شب و روز تو. به همان نحو عمل نما، و سعى كن كه عمل و ذكرت به محض زبان نباشد، و با حضور قلب باشد، كه عمل بى حضور اصلاح قلب نمى كند، اگر چه ثواب كمى دارد. البته، البته ! از غذاى حرام فرار كن. مخور مگر حلال غذا را، كم بخور، و زیاد مخور، یعنى زیاده بر حاجت بینه مخور. نه چندان بخور كه تو را سنگین بكند، و از عمل باز دارد، و نه چندان كم بخور كه ضعف بیاوردد، و به سبب ضعف از عبادت مانع شود، و هر قدر بتوانى روزه بگیر، به شرطى كه شب ، جاى روز را پر نكنى.
چگونه غافلى از عقوبات سخت او؟ مگر نمى‌دانى كه ما بین مرگ و قیامت هزار غصه هست، و آسانترین آنها تلخى جان كندن است چرا از شدائد قیامت غافلى؟
الحاصل غذا به قدر حاجت بدن ممدوح و زیاده و كم، هر دو مذموم. شروع كن به نماز با قلب پاك از حقد و حسد و غل و غش مسلمانان و لباس و فرش و مكان نمازت باید مباح باشد، اگر چه مكان غیر محل جبهه [پیشانی] نجس بودنش به نجاست غیر متعدیه نماز را باطل نمى كند ولى نبودنش بهتر است. و بایست به نماز، ایستادن بنده در حضور مولاى جلیل، با گردن كج، و قلب خاضع و خاشع. و بعد از فریضه صبح هفتاد مرتبه استغفار و صد مرتبه كلمه طیبه توحید، و دعاى صباح مشهور بخوان ، و تسبیح سیده نسا را بعد از فریضه ترك مكن، و هر روز هر قدر بتوانى، لااقل یك جز قرآن، با احترام و وضو و خشوع و خضوع بخوان، و در بین خواندن حرف مزن، مگر در مقام ضرورت و در وقت خواب شهادت را بخوان، و آیه الكرسى، و یك مرتبه فاتحه، و چهار سوره توحید و پانزده مرتبه سوره قدر، و آیه شهد الله ....بخوان و استغفار هم مناسب است و اگر بعضى از اوقات بتوانى سوره مباركه توحید را صد مرتبه بخوانى، بسیار خوب است و از یاد مرگ غافل مشو و دست بر گونه راست گذاشته به طرف راست با یاد خدا بخواب .
و از وصیت كردن غافل مشو و ذكر مبارك "لا اله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمین" را هر قدر بخوانى، و هر وقت بسیار بگو، اولا در شب و شب جمعه در هر یك صد مرتبه سوره مباركه قدر را بخوان، و دعاى كمیل را در هر شب جمعه ترك مكن، و مناجات خمسه عشر را، حالت با هر كدام از آنها مناسب باشد، لاسیما [بخصوص] مناجات مساكین و تابین مفتقرین و مریدین و متوسلین و معتصمین را بسیار بخوان و دعاهاى صحیفه كامله، هر كدام در مقام مناسب، بسیار خوب است .
و در وقت عصر هفتاد بار استغفار و یك سبحان الله العظیم ، سبحان الله و بحمده بخوان، و استغفارات خاصه را هم بخوان، و سجده طویل را فراموش مكن، و قنوت طول دادن بسیار خوب است، و همه اینها با ترك معاصى بسیار خوب است.
التماس دعا دارم(1)
پیوند به :
زندگی‌نامه آخوند ملا حسینقلی همدانی
وقتی راهزن‌ها آخوند را شناختند!
مردی كه با یك جمله آدم می‌ساخت
1- تذكره المتقین ، ص 231 – 247
از كتاب برنامه سلوك در نامه هاى سالكان - علی شیروانی
