هشیاری و بینش حضرت خدیجه (س)در انتخاب پیامبر(ص)

«تردیدی در این نیست که حضرت خدیجه متوجه شده بودند که با یک انسان معمول و روزمره طرف نیستند. حضرت خدیجه از طریق دایی شان که از انجیل اطلاعات خوبی داشتند متوجه شدند شخصیتی در انجیل معرفی شده که او در آینده پیام آور رحمت و انسانیت خواهد بود. ایشان انسان هشیاری بودند و در حقیقت می دانستند چه می کنند. از طرف دیگر نسب اجدادی پیامبر و حضرت خدیجه یکی بود. در بین اجداد پیامبر به شخصیتی به نام قصی ابن کلاب می رسیم. یعنی شما اجداد پیامبر (ص) را از عبدالمطلب و هاشم و عبد مناف که دنبال می کنید به قصی ابن کلاب می رسید و قصی ابن کلاب جد مشترک پیامبر و حضرت خدیجه کبری بود.»

آنچه در ادامه می آید بخش اول گفتگوی گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین حشمتی، استاد دانشگاه در سالروز ازدواج مبارک پیامبر (ص) و حضرت خدیجه کبری (س) است.

در سالروز ازدواج پیامبر مکرم اسلام (ص) و حضرت خدیجه (س) قرار داریم. به ذهنم رسید که یک ازدواج چقدر می تواند مقدس، تعیین کننده و سرنوشت ساز باشد. تصور این که پیامبر (ص) و حضرت خدیجه (س) با هم ازدواج نمی کردند یعنی وجود حضرت فاطمه زهرا (س) نبود و تصور نبودن وجود حضرت فاطمه یعنی نبود سلاله امامت که بشریت چه بداند و چه نداند مرهون و مدیون این خاندان است. می خواستم به این مناسبت فتح بابی کنید و ما و خوانندگان بهره مند شویم.

همچنان که اشاره کردید در سالگرد یک ازدواج تاریخ ساز قرار داریم، ازدواجی که سرور و شادمانی را در فضای ام القرای اسلامی مکه مکرمه به وجود آورد. آن روز مراسم عروسی جوانی امانت دار بود که شهرت امین بودن و امانت داری او در سراسر جزیره العرب در سرزمین حجاز سینه به سینه پیچیده بود.

ازدواج وجود نازنین اشرف الانبیا، افضل السفرا المنتجبین خاتم النبیین و سیدالمرسلین پیامبر عظیم الشان اسلام که حقیقتا محور خوشبختی برای همه خانواده های مسلمان در طول تاریخ اسلام بود. توجه به خوشبختی خانواده نیاز به شناخت جامع و فراگیر برخی عوامل سعادت بخش دارد و در واقع ارکان سعادت در رابطه با خانواده به سازش و توافق بین یک زن و مرد برمی گردد.

در حقیقت وقتی انتخاب یک زن و مرد صحیح باشد و این زوجیت و ازدواج که عامل خوشبختی خانواده است اتفاق بیفتد آثار مثبتی را در تاریخ به وجود می آورد. هر مردی همسر خودش را خود باید انتخاب کند. این جمله امام صادق علیه السلام است و حضرت در ادامه می فرماید هر دختری هم باید مرد آینده خود را خود انتخاب کند و حالا وقتی عیار این انتخاب در یک فضای معنوی و امن و الهی به یک پختگی برسد زمینه ساز ظهور نسلی سعادت بخش خواهد بود.

ما وقتی درباره ازدواج تاریخ ساز پیامبر (ص) و خدیجه کبری سلام الله علیها مطالعه می کنیم به  نکات حساسی می رسیم. وجود پرمهر و عطوفت خدیجه کبری زنی پارسا و پاکدامن است که در روزگار مکه شرافتمند بود و دوراندیش، زنی عاقله و بانویی بزرگوار و عفیف به نام خدیجه بنت خویلد که خواستگار و خواهان پیامبر  شدند و در حقیقت ایشان از پیامبر خواستگاری کردند.  البته عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر و ابوطالب عموی بزرگوارشان توجه به این امر داشتند که پیامبر ازدواج کنند. می دانیم که وقتی پیامبر هنوز به دنیا نیامده بودند پدر بزرگوارشان از دنیا رفتند و هنوز 5 سال داشتند که مادر گرامی شان را هم از دست دادند و حالا پیامبر در 25 سالگی جوانی خوش سیما و نورانی بودند و علاوه بر آن معروف به امانت داری و جوانمردی بودند و در این باره شهرتی داشتند.

از آن سو توجه کنیم که حضرت خدیجه کبری بازرگان بودند و به دلیل شهرت امانت داری پیامبر در یکی از سفرها ایشان را به عنوان مسئول کاروان بازرگانی تعیین می کنند کاروانی که از مکه به سمت شامات بار و کالا می برد. پیامبر (ص) قبول می کنند و در این مسیر بازرگانی 40 شتر را که اموال خدیجه کبری بود به مقصد می رسانند. در این میان میسره غلام حضرت خدیجه  در مسیر حرکت از مکه به شامات کراماتی را از پیامبر (ص) می بیند. آن روزها در داد و ستدها معمول بوده که مردم به لات و عزی قسم می خوردند. پیامبر اما در جریان این داد و ستدها می فرماید من به لات و عزی قسم نمی خورم من به پروردگارم قسم می خورم و این گونه رفتارها از پیامبر چنان در چشم میسره درخشان می آید که وقتی از سفر تجارتی برمی گردند میسره همه این مطالب را برای حضرت خدیجه کبری (س) بازگو می کنند و حضرت شیفته وجود نازنین پیامبر خدا می شوند.

البته همچنان که اشاره شد خانم حضرت خدیجه کبری (س) در آن روزگار زن ثروتمند و شریف، دوراندیش و اجتماعی بودند و سری در میان سرها داشتند و خواستگاران زیادی داشتند از جمله ابوسفیان و ابوجهل و ... اما حضرت خدیجه کبری خودشان تشخیص شان بر این بود که با دایی شان ورقه این نوفل صحبت کنند و او را به خواستگاری تنها شخصیتی که در دنیا به خواستگاری نرفت یعنی وجود نازنین حضرت پیامبر (ص) بفرستند.

احتمالا این سوال پیش می آید که انگیزه  حضرت خدیجه (س) از ازدواج با پیامبر (ص) چه بود. البته شما به خصوصیاتی از جمله امانت داری حضرت و ذکر فضایل  پیامبر از زبان حضرت خدیجه اشاره کردید  اما اگر بخواهیم مجموعه انگیزه ها را در کنار هم ببینیم چه نکاتی قایل ذکر خواهد بود؟

تردیدی در این نیست که حضرت خدیجه متوجه شده بودند که با یک انسان معمول و روزمره طرف نیستند. حضرت خدیجه از طریق دایی شان که از انجیل اطلاعات خوبی داشتند متوجه شدند شخصیتی در انجیل معرفی شده که او در آینده پیام آور رحمت و انسانیت خواهد بود. ایشان انسان هشیاری بودند و در حقیقت می دانستند چه می کنند. از طرف دیگر نسب اجدادی پیامبر و حضرت خدیجه یکی بود. در بین اجداد پیامبر به شخصیتی به نام قصی ابن کلاب می رسیم. یعنی شما اجداد پیامبر (ص) را از عبدالمطلب و هاشم و عبد مناف که دنبال می کنید به قصی ابن کلاب می رسید و قصی ابن کلاب جد مشترک پیامبر و حضرت خدیجه کبری بود.

یکی از عوامل بسیار مهم دیگر این بود که به هر حال توجه کنیم حضرت خدیجه کبری (س) یک تاجر و بازرگان بود و این که شخصیتی در کنار ایشان قرار بگیرد که از نظر بیان و چهره زیبا،‌ امانت داری و پاکیزگی ظاهری و باطن یک انسان تمام عیار است برای هر بازرگانی یک فرصت بزرگ به شمار می رود و وجود این شخص در کنار خدیجه کبری یعنی آثار بسیار مثبت در جریان خرید و فروش ها و داد و ستدها و این اتفاق هم می افتد. کما این که تاریخ روایت می کند که وقتی پیامبر گرامی اسلام کاروان تجارتی حضرت خدیجه (س) را از مکه ام القرای اسلامی به سمت شامات که مدخل اروپای امروزی است هدایت می کند آن سال تجارت بانوی بزرگوار حضرت خدیجه بسیار سود می کند.

---

منبع: خبرگزاری شبستان