بیماری قلبی در زنان

اغلب زنان تا پیش از رسیدن به مرحله یائسگی، ازابتلا به بیماری سرطان وحشت دارند و سعی می كنند نشانه های مربوط به آن را دنبال كنند، در حالی كه خطر ابتلا به بیماری قلبی در زنان نیز همانند مردان وجود دارد. دكترSharonne Hayes مشاور بیماریهایی قلبی زنان، معتقدست كه بیشتر زنان از عوامل خطر و نشانه های بیماری های قلبی بی خبرند، بیشتر زنان فكر می كنند كه بیماری قلبی ، فقط مردان را دچار می سازد. به همین دلیل كمتر از مردان احساس خطر كرده، آزمایش ها و درمان های توصیه شده توسط پزشك را دنبال نمی كنند.

رایج ترین انواع بیماری های قلبی

رایج ترین نوع بیماری های قلبی، بیماری شریانهای قلب است كه البته بیش از انواع دیگر قابل پیشگیری است. شریان ها بر اثر مسدود شدن یا تنگ شدن نمی توانند به خوبی خون را از خود عبور دهند. ایجاد پلاك( یا رسوب) سبب تنگ شدن یا مسدود شدن شریان قلب شده و هر قدر بزرگتر و وسیع تر شوند احتمال بروز حمله قلبی بیشتر خواهد شد. از انواع دیگر می توان به فشار خون بالا اشاره نمود كه تأثیرات جدی بر عروق خونی، قلب و كلیه ها می گذارد. تغییر در ریتم ضربان قلب، افزایش تعداد ضربان های قلب و یا كاهش آن نیز از موارد دیگرند: گاهی اوقات وجود عارضه ای مادرزادی در دستگاه قلب وعروق به صورت نارسایی آشكار شده و منجر به ایجاد اختلال در جریان یافتن خون و خروج آن از قلب خواهد شد.

عوامل خطر بیماری های قلبی كدامند؟

عوامل خطر ابتلا به بیماری های قلبی در زنان با مردان تفاوتی ندارد و به دو دسته اصلی تقسیم می شود:

1) عوامل خطری كه قابل اصلاح نیستند ، عبارتند از: افزایش سن،( بیش از 65 سالگی) ، دوران پس از یائسگی ، خارج كردن رحم( هیتركتومی)، وراثت ( سابقه ابتلا به بیماری های قلبی در افراد خانواده ) .

2) عواملی كه قابل اصلاحند ، عبارتند از : سیگار كشیدن ، فشار خون بالا، بالا بودن مقدار كلسترول خون، كاهش فعالیت بدنی، شیوه زندگی بی تحرك، چاقی، نوشیدن الكل.

سیگار كشیدن:

سیگار كشیدن برای زن و مرد عامل خطر محسوب می شود ، به ویژه برای زنان جوان . زنانی كه سیگار می كشند، دو برابر بیشتر از زنان دیگر در معرض خطر قرار دارند. مخصوصاً هنگامی كه با سیر عوامل خطرهمراه شود ( مانند چاقی، دیابت...) در این صورت 25 بار بر احتمال بروز خطر افزوده می شود. مصرف قرص های ضدبارداری و كشیدن سیگار به حد قابل توجهی ، خطر بروز حمله های قلبی را افزایش می دهد. نكته قابل توجه  در این باره این است كه چند ماه پس از كنار گذاشتن سیگار، به سرعت از میزان احتمال خطر كاسته خواهد شد .

فشار خون بالا:

معمولاً فشارخون با افزایش سن بالا می رود. چاقی نیز فشار خون را بالا می برد و مصرف بسیاری از داروها نیز بر مقدار فشار خون تأثیر می گذارد. در صورتی كه خطر بروز آسیب دیدگی وجود داشته باشد( مانند بزرگ شدن قلب، صدمه دیدن عروق شبكیه چشم، حمله قلبی ، نارسایی قلبی و...) درمان دارویی توصیه می شود.

افزایش مقدار كلسترول خون:

مانند مقدار فشار خون، مقدار كلسترول خون نیز با زیاد شدن سن، افزایش خواهد یافت. به طور چشمگیری در بیش از 50 درصد از زنانی كه بالاتر از 55 سال سن دارند، مقدار كلسترول خون آنها 240 میلی گرم در دسی لیتر است. (mg/dI 240) .البته در برخی از افرادی كه به حمله قلبی دچار می شوند، مقدار كلسترول خون طبیعی است ولی آنچه مورد توجه قرار می گیرد نسبت كلسترول تام (total) به كلسترول  خوب یا (HDL) است. این نسبت به مقدار كلسترول بد(LDL) یا تری گلیسیریدها نیز بستگی دارد . بیشتربیماران تمایل دارند كه مقدار كلسترول خون خود را به حد طبیعی برسانند و اغلب به راه های غیر دارویی علاقه مندند. در حالی كه عوامل متعدد، دست به دست یكدیگر داده و شرایط مناسب بروز بیماری را پدید می آورند. اگرفقط بالا بودن مقدار كلسترول خون تنها عامل ایجاد بیماری باشد، مصرف دارو توصیه می شود  و  بهتر است كه از رژیم غذایی كم چربی پیروی كرد. به خاطر داشته باشیم كه بدترین نوع چربی، چربی جامد( كره، روغن حیوانی) است. پرداختن به فعالیت های ورزشی ایروبیك( هوازی) نیز مؤثر است. علاوه بر این ها، مصرف چربی های اشباع نشده مانند روغن زیتون نیز توصیه می شود. نكته قابل اهمیت و توجه این است كه هر فردی باید از رژیم غذایی خاص خود و برنامه ورزشی مناسب با وضعیت جسمی خود پیروی كند. لازم است كه زنان در حدود بیست سالگی از مقدار كلسترول خون خود باخبر شوند. به احتمال ابتلا به دیابت توجه كنند و از پزشك خود بخواهند  كه قند خون ناشتای آنان را مرتب كنترل كند.

نشانه های عمومی، هنگام بروز حمله قلبی

حمله قلبی نشانه های متغیری دارد. زنان و مردان باید بدانند كه نباید صبر كنند تا نشانه ها ظاهر شوند ، آنها علامت خطر هستند و ممكن است هنگام پیشرفت بیماری بروز كنند.ابتدایی ترین نشانه در زنان و مردان، درد در ناحیه سینه است. احساس سنگینی به معنای " درد " نیست. احساس فشار و سنگینی به گردن ، پشت، شانه ها یا پایین بازو انتشار می یابد. نفس های كوتاه ، سرگیجه، تهوع از متداولترین نشانه ها هستند. هر قدر زنان بیشتر با نشانه ها آشنا شوند، بهتر می توانند درمان شوند.

رایج ترین روش های تشخیص بیماری های قلبی برای زنان كدامند؟

متخصصین بیماری های قلبی هنوز به دنبال آزمایش هایی هستند كه بتوانند در مراحل اولیه ، تشخیص بیماری را ممكن سازند.EK4 ( الكتروكاردیوگرام ) و تست ورزش، در افرادی كه نشانه خاص بیماری قلبی را ذكر نمی كنند، به كار نمی رود.

اثر ابتلا به بیماری قلبی بر زندگی زنان

تجربه نشان می دهد كه زنان پس از ابتلا به بیماری قلبی، به افسردگی نیز دچار می شوند. این موضوع اهمیت زیادی دارد و تاثیر قابل توجهی بر توانایی زنان می گذارد. زیرا زنانی كه افسرده می شوند تمایلی به بهتر شدن نشان نداده ، از رژیم غذایی، دارویی و برنامه ورزشی توصیه شده ، پیروی نمی كنند. لازم است به سلامتی روانی و جسمی آنها توجه كرد.

توصیه های پایانی برای حفظ تندرستی زنان

1- درباره عوامل خطر آگاهی بیشتری كسب كنند.

2- عوامل خطر را از زندگی خود دور سازند. سیگار نكشند، به رژیم غذایی خود توجه كنند و فعالیت بدنی بیشتری داشته باشند.

3- در صورت بروز نشانه های خاص بیماری، به پزشك مراجعه كنند و او را در تشخیص صحیح و درمان مناسب یاری دهند.